རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་ནང་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་ Martin Ennals Award ཞེས་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་
ཐོབ་ཡོད་པ་རེད།
སྐབས་རེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གིས་ནོ་བེལ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད་པའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་གྲགས་ཅན་ Martin Ennals ལགས་ཀྱི་རླབས་ཆེན་མཛད་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་སླད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་གསར་བཙུགས་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང། དེའང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པ་དང། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ Frontline སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་པ་གྲགས་ཅན་འདྲ་མིན་བཅུ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ལོ་ལྟར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གང་ཟག་སོ་སོར་འབུལ་སྲོལ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།
Martin Ennals ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་དེ་རིང་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ་འདི་ལོའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་སུ་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་པ་དང་འབྲེལ། སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ཙམ་རིང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཧན་མི་རིགས་དང་ཤིན་ཅང་གི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་གཉིས་དབར་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་དང་གུས་བརྩིའི་བློ་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཐབས་སུ་སྐུ་ངལ་ཚད་མེད་སྐྱོན་པར་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་ཕྱིར་ཕུལ་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཁོང་གིས་འཚེ་བ་དང་ཁ་བྲལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་གནང་ནས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་ཐོུང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གུས་བརྩིའི་བསམ་བློ་གཞི་རྩར་འཛིན་ཐོག་རྒྱ་ནག་དང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་དབར་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་ཐབས་གནང་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག
རྩ་བའི་རང་ལོ་ ༤༦ ལ་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ནི་རྒྱ་ནག་དབུས་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་ Uyghur Online ཞེས་པའི་དྲ་རྒྱ་གསར་བཟོ་གནང་སྟེ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་སོགས་སྤེལ་བའི་བརྒྱུད་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་གི་དྲ་རྒྱ་ལ་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་བརྒྱབ་བཅུག་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་དྲ་རྒྱ་དེའི་བརྒྱུད་ཕྱི་སྡོད་ཡུ་གུར་དྲག་སྤྱོད་པའི་ལྷན་དུ་རྒྱ་ནག་དང་ཁ་བྲལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བར་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་རེད།
Martin Ennals ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ Dick Oostinga ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་སྐུ་ཞབས་ Tohti ལགས་ལྟ་བུ་ཞི་བའི་ཐོག་རང་ཉིད་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་གནང་མཁན་ལ་དྲག་གནོན་དེ་ལྟར་བྱས་པའི་དབང་གིས་དྲག་སྤྱོད་པའི་དཀའ་རྙོག་དེ་མང་དུ་གཏོང་བར་དམིགས་རྟེན་བཟུང་བཞིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གཞུང་གིས་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག
སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ལགས་ཀྱི་མཛའ་གྲོགས་ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་སྡོད་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་ Teng Biao ལགས་ཀྱིས་ད་རེས་ཁོང་གི་གྲོགས་པོར་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཐོབ་པ
ར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། གཟེངས་རྟགས་དེའི་བརྒྱུད་སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ཁོང་བཙོན་ཁང་ནས་མགྱོགས་མྱུར་གློད་གྲོལ་གཏོང་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་། གཟེངས་རྟགས་དེའི་བརྒྱུད་ཁོང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་གོ་རྟོགས་འཕེལ་ངེས་ཡིན་པ་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་ངེས་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་ Teng Biao ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པར་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ལགས་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་ཁོང་གི་རྒྱུ་ནོར་ཡོངས་རྫོགས་གཞུང་བཞེས་བཏང་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟའི་ཆར་སྐུ་ཞབས་ཀྲོ་ཀྲི་ལགས་ཀྱི་བཟའ་ཟླ་དང་ཁོང་གི་བུ་ཕྲུག་གཉིས་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ནང་མི་ཚོར་ཁོང་དང་ལྷན་ཟླ་བ་གསུམ་ནང་ལ་ཐེངས་གཅིག་མ་གཏོགས་ཐུག་ཆོག་གི་མེད་པ་མ་ཟད། དེའང་དུས་ཡུན་སྐར་མ་ ༢༠ ནང་ཐུག་འཕྲད་གནང་སྐབས་བཙོན་ཁང་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རྩ་བ་ནས་བཀའ་མོལ་གནང་ཆོག་གི་མེད་པ་རེད་འདུག
ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཁག་ ༡༠ ནས་ལོ་ལྟར་གཟེངས་རྟགས་འདི་བཞིན་སུད་སི་ཇི་ནི་ཝ་གྲོང་ཁྱེར་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་འབུལ་བཞེས་གནང་སྲོལ་ཡོད་པ་དང། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོའི་ནང་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་ Cao Shunli ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་དོ་དམ་བཀག་ཉར་འོག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་རྗེས་ཁོང་གི་མཚན་ཡང་གཟེངས་རྟགས་དེ་བཞེས་མཁན་གྱི་འོས་མིའི་ཁོངས་སུ་འཇོག་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་སུད་སི་གཞུང་དང་། Martin Ennals ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་སྦྱིན་བདག་ཚོར་གནོན་ཤུགས་ཆེན་པོ་སྤྲད་མྱོང་ཡོད་པ་རེད་འདུག
