གསར་འགྱུར།

བོད་མཚོ་བྱང་་རྐང་ཚ་ཁུལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཚེ་མགོན་རྒྱལ་ལགས་སྔར་ལོའི་ལོ་མཇུག་སྟེ། ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་དུ་མི་ལོ་གསུམ་གྱི་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་ཚང་ནས་གློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད་ནའང་། ད་ཆ་ཁོང་གི་གཟིགས་གཞིའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གནས་བབ་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་འདུག

རྒྱ་ནག་གི་སྒྱུ་རྩལ་བ་ Zhang Huan ཟེར་བ་དེ་ཡིས་རིང་མིན་ཟླ་བ་རྗེས་མའི་འགོ་སྟོད་དུ་གནས་ཆེན་གངས་རིན་པོ་ཆེའི་ཐོག་རླུང་དར་དང་ཁོང་གིས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་དངོས་རིགས་ཁག་ཅིག་འགྲེམས་སྟོན་བྱེད་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཟི་ཁྲོན་ཞིན་ཆེན་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པའི་སྒྱུ་རྩལ་བ་ Kwong Laowu ལགས་དང་། པེ་ཅིན་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་སོགས་ཀྱིས་སྐྱོན་བརྗོན་བརྗོད་གནང་འདུག

བོད་མའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད། སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས། ཁ་སང་སྔ་དྲོར། འདི་ལོའི་འདི་ལོའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་དེ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་འཆར་འགོད་ཚོགས་པར་ཐོབ་ཡོད་པ་ལྟར། མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཚོགས་པ་དེའི་རྒྱུན་ལས་འགན་འཛིན་ David Beasley ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་དགའ་བསུའི་གསུངས་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་ཏེ། ཐེངས་འདིའི་གཟེགས་རྟགས་དེ་ནི་ཚོགས་པ་དེའི་འཛམ་གླིང་ནང་གི་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་ལྟོགས་སྐོམ་ཉུང་འཕྲི་ལ་ཕན་ནུས་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་བཀའ་སྩལ་འདུག མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས། འཛམ་གླིང་ནང་གི་དཀའ་རྙོག་དང་གོད་ཆག་གི་སྐབས་སུ་མི་མང་ལ་ལྟོགས་སྐོམ་དང་དབུལ་ཕོངས། དེ་བཞིན་ཟས་བཅུད་ཀྱི་མ་འདང་བ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བཀའ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲུ་རིགས་འཆར་འགོད་ཚོགས་པས་དུས་ལྟར་གནོད་ཐེབས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་དཀའ་སྡུག་གིས་མནར་བའི་མང་ཚོགས་ལ་ཟས་རིགས་མཁོ་སྤྲོད་ཀྱིས་རོགས་འདེགས་རྒྱ་ཆེར་གནང་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཐེངས་འདིར་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་པས་འབྲུ་རིགས་འཆར་འགོད་ཚོགས་པར་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བ་འདི་ཡིས་ང་ཚོར་འཛམ་གླིང་ནང་གི་དབུལ་ཕྱུག་སྙོམ་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིིན་པར་དྲན་གསོ་གནང་ཡོད་སྐོར་བཀའ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས། ད་ལྟའི་འཛམ་གླིང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་དཀའ་ངལ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མི་ཡོངས་ལ་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། འགྲོ་བ་མི་ནི་བདེ་སྐྱིད་འདོད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་དུས། འཛམ་གླིང་ནང་གི་ལྟོགས་སྐོམ་དང་དབུལ་ཕོང་གི་གནས་བབ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་ལས་བརྒྱུད་ནས་མ་གཏོགས་གཙང་སེལ་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་གང་ཉིད་མཆོག་ནི་དུས་རྒྱུན་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་གྱུར་ལ་ཐུགས་ཡིད་ཆེན་པོ་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། ཐེངས་འདིར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་འཆར་འགོད་ཚོགས་པར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་པ་དེ་ཡིས། རྒྱལ་སྤྱའི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་སེམས་སྐུལ་གསར་བ་ཞིག་བསྐྱེད་དེ་འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ལྟོགས་སྐོམ་གྱིས་འཆི་མི་དགོས་བའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་སྐྲུན་རྒྱུར་ཐུགས་རེ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་བཀའ་གནང་འདུག གསུང་འཕྲིན་དེའི་མཇུག་ཏུ། མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་གང་ཉིད་སྐུ་སྒེར་གྱི་ཐོག་ནས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་འཆར་འགོད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་དང་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་བཀའ་སྩལ་འདུག ཡང་དེ་དང་ཆབས་གཅིག་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཁེ་ཉིན་འཛམ་གླིང་སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ཉིན་མོར།བརྙན་ལམ་ནས་གསུངས་འཕྲིན་ཐུང་ངུ་ཞིག་སྩལ་བའི་ནང་། འཛམ་གླིང་གི་སྐྱེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་ཡིན་པ་གཅིག་པ་ཡིན་ནའང་། འགྲོ་བ་མི་ནི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རྩལ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཀའ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། འགྲོ་བ་མི་ཡིས་རྣམ་དཔྱོད་བེད་སྤྱད་དེ་རང་སེམས་ཞི་བདེར་བཀོད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཕྱི་ཡི་འགལ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་དགེ་བའི་གྲོགས་སུ་བསྒྱུར་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། འདི་ལོའི་རིམས་ནད་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་འདིར་དཀའ་ཆེན་ཆེན་པོ་སྤྲོད་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་སུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་དང་། སྨན་པ། དེ་བཞིན་སྨན་ཞབས་པ་སོགས་ཀྱིས་རླབས་ཆེན་གྱི་ཕྱག་ལས་ཧུར་ཐག་གིས་གནང་བཞིན་པ་ཡོངས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། མགོན་པོ་གང་ཉིད་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྗེས་འབྲངས་ཤིག་ཡིན་སྟབས། ཞོགས་པ་རྟག་པར་སྐྱེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་གང་མགྱོགས་རིམས་ནད་ལས་གྲོལ་ཐབས་སུ་གསོལ་བ་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བཀའ་གནང་འདུག

མ་ནཱ་ལི་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་བར་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་གནད་གསུམ་གྱི་དགོས་འདུན་བརྒྱུད་བསྒྲགས་འོག་བོད་དོན་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་གནང་མཁན་བོད་མི་དང་བླངས་པ་གསུམ་པོ་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་བདེ་འབྱོར་བྱུང་བ་དང་སྦྲགས། དེ་རིང་ཚེས་ ༩ ཉིན་ཁུལ་དེའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ལས་ཁུངས་སུ་དགོས་འདུན་ཁག་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་སྟེ་ལས་འགུལ་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེའང་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ རེས་གཟའ་ལྷག་པ་ལྷག་དཀར་གྱི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་རང་ལོ་ ༤༧ སོན་པ་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ལགས་དང་ ༤༥ སོན་པ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས། དེ་བཞིན་ ༦༥ ལ་སོན་པ་པཱ་ཆུང་བདག་ལགས་གསུམ་གྱིས་མ་ནཱ་ལི་ནས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་བར་བོད་དོན་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་དག་གི་ཁོངས་ནས་པཱ་ཆུང་བདག་ལགས་མ་ནཱ་ལི་ནས་སྤྱིལེ་ ༡༣༠ ཙམ་གྱི་ས་ཚིགས་ཤིག་ཏུ་འབྱོར་སྐབས་ལྷམ་བདེ་མིན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཞབས་ལ་ཆུ་ལྒང་ཐོན་པར་བརྟེན་གོམ་བགྲོད་ལ་ཞུགས་མ་ཐུབ་པར་ཕྱིར་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བ་ལས་དེ་མིན་ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་གཉིས་པོ་དང་དང་བླངས་སློབ་མ་གཅིག་བཅས་བོད་མི་གསུམ་པོ་ཁོང་རྣམ་པའི་རེ་འདུན་བཞིན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་བདེ་འབྱོར་བྱུང་འདུགགོམ་བགྲོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་ནང་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱང་དུ་འཇུག་དགོས་པ་དང་། བོད་མིའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞིར་བཞག་གི་དགོངས་དོན་འོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལྷན་དུ་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་དབུས་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་འཕྲལ་དུ་གློག་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོས་འདུན་བརྒྱུད་བསྒྲགས་གནང་སྟེ་ཉིན་མ་རེ་ལ་སྤྱི་ལེ་ ༣༠ ནས་ ༤༠ བར་གོམ་བགྲོད་གནང་སྟེ་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འབྱོར་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩ ཐོག་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་པ་དང་ལྡི་ལི་ཁུལ་དུ་གཉུག་མར་གནས་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་ཚོགས་མི་རེ་རེ་དང་མང་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་སུ་ཞུ་སྙན་ཕུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་དགོས་འདུན་ཁག་འགྲེམས་སྤེལ་གྱི་ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ལགས་སུ་ཞལ་པར་བརྒྱུད་ཁོང་རྣམ་པའི་རེ་འདུན་ཡོད་པ་ལྟར་ཁ་སང་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་བདེ་འབྱོར་བྱུང་བ་དང་དེ་རིང་སྔ་དྲོར་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ལས་ཁུངས་སུ་དགོས་འདུན་ཁག་འགྲེམས་སྤེལ་དང་བཅས་ཐེངས་འདིའི་ལས་འགུལ་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་བའི་ཉིན་མོར་དམིགས་བསལ་ཐུགས་ཚོར་ཇི་བྱུང་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཡོད།དེ་བཞིན་ཁ་སང་ཁོང་རྣམས་ལ་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་ཞུ་མཁན་གཙོ་གྲས་སུ་ཡོད་པ་ལྡི་ལི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་མཆོག་ལ་དེ་ལྟར་སྣེ་ལེན་ཞུ་གནད་གང་ཡིན་ཐོག་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་དེ་ལྟར་གསུངས་སོང་།དེ་རིང་གོམ་བགྲོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཁུལ་དུ་དགོས་འདུན་འཁོད་པའི་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་སྐབས་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་གི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་མཆོག་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་ལྡི་ལི་ཁུལ་གྱི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཚོགས་མི་རེ་རེ་ནས་གོམ་བགྲོད་པ་གསུམ་དང་ལྷན་དུ་ལྷན་བཅར་ཞུས་འདུགརྩ་བའི་ད་ལྟའི་ཏོག་དབྱིབས་རིམ་ནད་ཀྱི་ཛ་དྲག་དུས་སྐབས་སུ་མང་ཚོགས་འདུ་འཛོམས་ཐོག་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་སྟབས། འདས་པའི་དུས་སུ་ཁེ་ན་ཊ་དང་སུད་སི། དབྱིན་ཡུལ། ཨ་རི། ཨོ་སི་ཀྲོ་ལི་ཡ། ཧྥ་རན་སུ་སོགས་སུ་བོད་མི་ཁག་ཅིག་གིས་གོམ་བགྲོད་དང་། རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད། དེ་བཞིན་རྒྱང་སྐྱོད་སོགས་བརྒྱུད་དེ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།

་ཆར་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན།  ཨུ་རུ་སུ་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཁལ་མིག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནང་པའི་གཙོ་འཛིན་དང་རུ་སོག་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཏེ་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་འཆར་གྱི་འོག  ཁུལ་དེའི་ནང་དུ་ནང་པའི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ཞིག་འཛུགས་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག

བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་དང་གདན་ས་ཁག་གི་ནང་དུ་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་དབུས་ཆབ་སྲིད་ཁང་གི་དབུས་རྒྱུན་ཁག་ཅིག་མཉམ་ཞུགས་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྐོང་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་ལྗོངས་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༧ པའི་སྐོར་ལ་སློབ་གཉེར་ཚོགས་འདུ་ཞིག་སྐོང་ཚོགས་བྱས་ཏེ་སློབ་སྦྱོང་སྤྲད་ཡོད་པ་རེད་འདུག

ཁ་སང་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Sir Iain Duncan Smith ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཚོགས་པའི་ཐོག་འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་ས་ཡ་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་བཙན་དབང་གིས་ངལ་རྩོལ་ར་བའི་ནང་དུ་བཞག་ཡོད་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ། ཨིན་ཡུལ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དགུན་དུས་ Oympic རྩེད་འགྲན་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་གསལ་པོ་དང་བོད་མིའི་ཐོག་དྲག་གནོན་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་ Magnitsky རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་གཞི་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་པ། ཨིན་ཡུལ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་འགྲུལ་སྐྱོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དགོས་པའི་ཁྲིམས་གཞི་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་པ་སོགས་རྒྱ་ནག་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་མཁྲེགས་ཙམ་འཛིན་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུགགྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Iain Duncan Smith ལགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་སྟེ་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་སྐར་མ་ ༩༠ ཙམ་གྱི་རིང་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཚོགས་སྐབས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༨ ཙམ་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག་པ་དང་། དྲ་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་དབུ་དབུ་འཛུགས་དང་འབྲེལ་ནས་སྐུ་ཞབས་ Duncan Smith ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་མངོན་གསལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོར་ལོ་འདིའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ནས་ ༧ བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་ས་ཡ་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་བཙན་དབང་གིས་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོད་ར་བར་བཞག་སྟེ་དེ་དག་ལ་དམག་གི་སྦྱོང་བརྡར་དང་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་སོགས་སྤེལ་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ། དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་མེད་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུགཁོང་གིས་རིང་མིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོར་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་གཏན་ཁེལ་བའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ། གལ་ཏེ་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་ནག་མིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་ང་ཚོས་ད་བར་རྩེ་འགྲན་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་དུ་འཚོགས་རྒྱུའི་དགོས་འདུན་ཆེད་འདོན་གནང་ཟིན་ངེས་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། ཨིན་ཡུལ་གཞུང་གིས་དེའི་ཐོག་མགྱོགས་མྱུར་བཞེངས་ཕྱོགས་མཁྲེགས་འཛིན་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུགདེ་བཞིན་ Bath ས་ཁུལ་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Wera Hobhouse ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་ Magnitsky ཞེས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་མཁན་གྱི་མི་སྣར་ཉེས་ཆད་གཏང་རྒྱུའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་གཞི་ལག་བསྟར་དགོས་པ་དང་། ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཞན་རྣམས་ནས་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Tim Laughton ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་འགྲུལ་སྐྱོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དགོས་པའི་ཁྲིམས་འཆར་གནང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པ་གསུངས་འདུགབགྲོ་གླེང་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Tim Laughton ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྔ་ལོ་དིང་རི་གཙོས་བོད་ཀྱི་ནུབ་ཕྱོགས་ས་ཁུལ་གྱི་ར་ལུག་ཚང་མ་མེད་པ་བཟོས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བ་མེད་པ་བཟོས་ཏེ་གླ་ཕོགས་ཉུང་ཉུང་ལས་མེད་པའི་ངལ་རྩོལ་ལས་དོན་གཉེར་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་ Welsh ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་རང་གི་སྒོ་ཕྱུགས་ཡོངས་རྫོགས་བསད་དེ་ཚོང་ཁང་ནང་ལས་ཀ་རྩག་རྩིག་བྱེད་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཆགས་ཀྱི་ཡིན་སྟབས་དེར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོས་ལེན་གནང་ཐབས་མེད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཨིན་ཡུལ་ནང་གི་ Free Tibet བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ Sam Walton ལགས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་ལས་རིམ་འདི་བརྒྱུད་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བོད་ཐོག་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པ་དེའི་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་བ་མ་ཟད་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་ནས་དེའི་ཐད་རྒྱ་གཞུང་ལ་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་པ་གསུང་མཁན་ཡོད་པར་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྔའི་གཞུང་འཛིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་མེད་པ་དང་དེར་བཅོས་དགོས་པའི་རྣམ་པ་ཆེས་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་དགོས་འདུན་ཆེད་འདོན་གནང་བའི་ Magnitsky དང་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་འགྲུལ་སྐྱོད་ཀྱི་རང་དབང་དགོས་པའི་ཁྲིམས་འཆར་རྣམས། རྒྱ་ནག་གི་དགུན་དུས་རྩེད་འགྲན་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གླེང་བ་མ་ཟད་ཨིན་ཡུལ་གྱིས་བོད་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་གསར་པ་ཞིག་འཛིན་དགོས་གནད་ཡིན་པ་གསུངས་འདུགདེའི་བར་ན་ The Guardian སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཁ་ཉིན་ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཉན་ཞིབ་ལས་རིམ་ཚོགས་པའི་ཐོག་ཨིན་ཡུལ་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ Dominic Raab མཆོག་ལ་ཨིན་ཡུལ་གཞུང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོར་རྒྱ་ནག་ནང་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་བའི་དགུན་དུས་ Olympic རྩེད་འགྲན་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མིན་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་དྲི་བ་བཏང་ཡོད་པར་ཁོང་གིས་དུས་རྒྱུན་གཞུང་གི་འབྲེལ་ལམ་དང་ཆབ་སྲིད་བཅས་རྩེད་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་ལོགས་སུ་བཞག་གི་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། མཚམས་རེ་དེ་ལྟར་གནང་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཡང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད་རྒྱལ་སྲས་ William མཆོག་རྩེད་འགྲན་དེའི་ཐོག་ཕེབས་དགོས་མིན་ཐོག་དགོངས་པ་ནན་བཞེས་གནང་དགོས་པ་གསུངས་འདུགཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གི་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གིས་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་རྣམས་ངལ་རྩོལ་ར་བའི་ནང་བཅུག་ནས་སྐྱེས་སྒོ་བཀག་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། ང་ཚོར་སེམས་འཚབ་ཡང་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་ཐོག་དཔང་རྟགས་འཕར་མ་ཐོན་རིམ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་གླེང་སློང་གནང་ངེས་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Raab མཆོག་གིས་ཁ་ཆེ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་ནས་རང་གི་ཚོང་གི་ཁེ་ཕན་དང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཤིན་ཅང་ནང་གི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་མ་གནང་བར་ཁ་ཁུ་སིམ་པོར་བཞུགས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཡང་གནང་འདུག

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཝུ་ཧན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་འདས་པའི་གཟའ་ཁོར་འདིའི་ནང་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ས་ཁུལ་ཁག་ནས་ཁྱོན་བོད་མི་ ༡༨༠ ལ་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་ནད་རྟགས་ཐོན་པ་ཡོང་གྲགས་དང་འབྲེལ། བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ཁག་ཅིག་ཏུ་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཁྲོད་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་སོགས་ཀྱི་དྭང་ཞབས་པ་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་།དེ་རིང་གི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ལས་ཚེ་དབང་དབྱངས་འཛོམས་ལགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་མི་འབོར་ལ་གཞིགས་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་འདལ་གྱི་གྲངས་ཐོ་དེ་ཧ་ཅང་མཐོ་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་བཞུགས་པའི་བགྲེས་སོང་དང་ཕྲུ་གུ་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཐུགས་སྣང་གནང་སྟེ་དགོས་གལ་བྱུང་ན་མ་གཏོགས་ཕྱི་ལ་ཕེབས་རྒྱུ་མེད་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་བོད་མི་ ༡༨༠ ལ་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་ནད་རྟགས་ཐོན་པའི་ཁོངས་ནས་ ༡༠ བལ་ཡུལ Kathmandu དང་ Pokhra ཁུལ་ནས་ཡིན་པ་དང་། དེ་མིན་ ༡༡༧ ཙམ་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་མོན་གྷོ་ཁུལ་ནས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེར་མ་ཟད་མོན་གྷོ་ནང་ནད་ཡམས་དེའི་རྐྱེན་པས་རང་ལོ་ ༨༡ ཡིན་པའི་བགྲེས་སོང་ཞིག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་འདུག སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་དེ་རིང་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ད་དུང་ད་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་དེ་མི་ས་ཡ་ ༣༥ ལྷག་ཙམ་ལ་ཕོག་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ནད་དེ་ནམ་རྒྱུན་གྱི་འཆམ་རིམས་བཞིན་མིན་པར་ཆེས་འགོས་ནད་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་མང་ཚོགས་ལ་དྲན་སྐུལ་གནང་བ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ནད་ཡམས་དེ་དགོན་སྡེ་དང་ཚོགས་པ་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་ནས་ཐོན་གྱི་ཡོད་སྟབས་ཚོགས་ཁང་དང་སྤྱི་ཐབ། ཉལ་ཁང་སོགས་མཉམ་སྤྱོད་གནང་རྐྱེན་ community spread འམ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱབ་གདལ་གྱིས་ཉན་ཁ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པར་བརྟེན་ཚང་མས་ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ་དང་རྒྱང་བཀྱེད་བསྟེན་རྒྱུ་སོགས་སྔོན་འགོག་གི་ལས་དོན་ཁག་ངེས་པར་དུ་ཐུགས་སྣང་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་ཡོད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནད་དེ་ཁྱབ་གདལ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ཏུ་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆགས་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་སོགས་ཀྱི་དྭང་ཞབས་པ་དགོས་མཁོ་ཆེས་ཆེ་བར་བརྟེན་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནས་དྭང་ཞབས་གནང་འདོད་བློ་ཡོད་རིགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་བཞུགས་གནས་ས་གནས་སོ་སོའི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་སུ་འབྲེལ་བ་གནང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་གནང་སོང་།དེ་རིང་གི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ནས་སྒེར་གྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་རྣམས་ལའང་བསམ་ཤེས་གནང་སྟེ་རང་ཉིད་ལ་ནད་རྟགས་ཐོན་མ་ཐག་དང་གཞན་ལ་དོགས་པ་བྱུང་ཚེ་ངེས་པར་དུ་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་སྨན་ཁང་དུ་བརྟག་དཔྱད་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་ད་བར་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁྲོད་བོད་མི་སྡོམ་ ༥༣༥ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ ༢༣༣ དྲག་སྐྱེད་བྱུང་བ། དེ་མིན་མི་ ༡༥ འདས་གྲོང་སུ་གྱུང་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་ཆར་ནད་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པ་ ༢༨༧ ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ ཉིན་མོ་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་དུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་ནས་བགྲང་བྱ་ ༥༠ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་བཞུགས་སྒར་དུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་འདས་པའི་ལོ་རབས་ནང་འཐབ་རྩོད་ཁྲོད་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་མང་དག་ཅིག་གནང་ཁག་དྲན་གསོ་དང་འབྲེལ་ནས་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༠ ཙམ་ལ་བོད་གཞུང་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཁང་གསར་པ་བོད་ཀྱི་གར་གླུའི་རིག་རྩལ་ཁང་དུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་མར་དབུ་འཛུགས་གནང་མཁན་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་དང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཐོག་མར་ཡིན་པ་བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་དགེ་འབྱེད་མཆོག་དང་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་ད་ལྟའི་ལས་ཐོག་དབུས་རྒྱུན་དང་ས་གནས་རྒྱུན་ལས། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་སོགས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་སོང་། བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་དགེ་འབྱེད་མཆོག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིར་དྲག་གནོན་དང་དམ་དྲག་གི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གྱིས་ད་བར་བོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་ནས་སྐུ་ལུས་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཟིན་པ་དང་སྒོས་ད་ཆ་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་ལ་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་བསྟི་གནས་ཁང་དུ་བཀག་སྐྱིལ་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར་བོད་མི་ཞིང་འབྲོག་འབུམ་ལྔ་ལྷག་ཙམ་ལ་བཙན་དབང་གིས་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོད་ཁང་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་སོགས་ཞིབ་རྒྱས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དམ་དྲག་སྔར་ལྷག་བྱེད་བཞིན་པ་དང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུའང་བོད་མི་ཆིག་སྒྲིལ་རྩ་གཏོར་གཏོང་རྒྱུ་སོགས་ལ་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད། ལྷག་དོན་བྱེས་བཞུགས་བོད་མི་ཉུང་ཤས་ཡོད་པ་ཚོས་ངེས་པར་དུ་མཐུན་སྒྲིལ་མ་གནང་ཚེ་དེ་ནི་ཞབས་འདྲེན་ཡིན་པར་མ་ཟད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འབུལ་རྒྱུའི་བརྟན་བཞུགས་དངོས་ནི་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཁག་ལག་བསྟར་ཞུ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།ཆེས་མཐོའི་ཁྲིསམ་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་གཙོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་གལ་ཆེན་སྤེལ་བ་དག་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས། ད་ཆ་དུས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་དབང་གིས་མཐུན་རྐྱེན་ཡོད་པ་དག་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཆབ་སྲིད་ཐད་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་དེ་ཏོག་ཙམ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པར་གཟིགས་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་སླད་མར་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ངེས་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།   བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་གིས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆབ་སྲིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་རྩ་ཆེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག གོམ་གཤིས་བཟང་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་སོགས་པའི་ལས་འགུལ་ཆེ་ཆུང་སྣ་མང་སྤེལ་མུས་ཁག་ལ་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གཞོན་ལྷན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་ཞུགས་མྱོང་མེད་ཀྱང་། རྣམ་ཀུན་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་གལ་ཆེན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ད་དུང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞོན་ལྷན་ལ་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྩ་དོན་ཆེད་ལས་འགུལ་ཅི་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ཡང་ཕུགས་ཀྱི་འབྲས་བུར་སྐྱོན་གནད་ལྷག་དང་མི་ལྷག དེ་བཞིན་བབ་རླིང་བརྟན་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་དགོངས་བཞེས་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་སོང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྙན་ཐུང་བརྒྱུད་དུས་དྲན་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ་གནང་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་མུ་མཐུད་གནང་དགོས་པ་དང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༥༠ རིང་ང་ཚོས་དཀའ་ལས་རྒྱག་པ་ལྟར་ད་དུང་ཡང་ལོ་ ༥༠ འགོར་སྲིད་ཀྱང་མི་ཐོག་གསར་པ་ཚོར་ལས་འགུལ་འདིའི་ནང་གདན་འདྲེན་ཞུ་རོགས་ཞེས་གསུངས་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྐུ་ཉིད་དེ་སྔ་ལྡི་ལི་ས་གནས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་དབུས་རྒྱུན་ལས་བར་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། ད་ཆ་སྲིད་སྐྱོང་གི་ལས་ཐོག་སྐབས་སུའང་འགོ་ཁྲིད་སྐྱེད་སྲིང་དང་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་གནང་རྒྱུའི་ས་བོན་ལྟ་བུ་ཐོག་མའི་ཀུན་སློང་དེ་དེ་སྔ་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་ནས་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ད་ཆ་ ལས་དོན་གང་ཞིག་གཉེར་སྐབས་དེ་སྔ་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་སྐབས་སུ་དཀའ་ལས་རྒྱག་ནས་ཡོང་བའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་བརྟེན་ནས་འགོ་ཁྲིད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་བྱུང་བས་དེ་ནི་གཞོན་ནུའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་བ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་ང་ཚོས་གཞོན་ནུའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་འོག་ཤར་སྐྱོད་གནང་མཁན་གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དུས་ནམ་ཡང་བརྗེད་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།   དེ་རིང་དུས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་པའི་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་འདིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་མང་དག་ཅིག་གསོ་སྐྱོང་གནང་སའི་སྡིངས་ཆ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་གྲོང་ཁྱེར་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ༡༩ ཁྱབ་གདལ་རྐྱེན་གྱིས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་ནས་བགྲང་བྱ་ལོ་ངོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་རྒྱས་པ་སྲུང་བརྩི་གནང་ཐུབ་མེད་སྟབས་ལོ་འཁོར་མོ་གཅིག་གི་རིང་ཕྱིར་འགྱངས་གནང་ཡོད་པ་རེད།  ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ ལོར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་ད་ཆ་ས་གནས་མི་འདྲ་ ༨༨ ནང་དུ་གཞོན་ལྷན་གྱི་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་ཆེད་འཛུགས་དང་ཚོགས་མི་ཁྱོན་ཁྲི་གསུམ་ལྷག་ཡོད་པ་རེད།