བོད།

འདས་པའི་ལོ་ཟླའི་ཁྲོད་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་དམག་མིའི་དབར་གདོང་ཐུག་གི་གནད་དོན་རབ་དང་རིམ་པ་བྱུང་བའི་དོན་རྐྱེན་སོགས་ལས་འཕྲོས་ཏེ་ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་གི་ཁོངས་སུ་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་སྡེ་ཞིག་འཛུགས་འཆར་དང་འབྲེལ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ཏུ་དམག་མིའི་ལས་དོན་སླད་བོད་པའི་ན་གཞོན་བསྡུ་རུབ་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་བཞིན་པ་དེར་རྒྱ་གར་ངོས་ནས་སེམས་འཚབ་དང་འབྲེལ་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་འདུགདེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་གི་སྡེ་ཚན་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུའི་སླད་དུ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གཉིས་པ་ཙམ་ནས་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་འགོ་གཙོ་ཁག་ཅིག་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་ཆགས་པའི་མངའ་རི་དང་། མཐོ་ལྡིང་ས་ཁུལ་སོགས་སུ་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་བསྡུ་རུབ་སླད་བསྐྱོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁ་སང་ IANS གསར་ཁང་གཙོས་པའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་དང་དམག་གི་སྡེ་ཚན་གྱི་གསང་བའི་ལས་བྱེད་ཅིག་ནས། རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་འགོ་ཁྲིད་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་དམག་མིའི་ལས་དོན་ཆེད་དུ་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་བསྡུ་རུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་ད་བར་བསྡུ་རུབ་བྱས་པ་དེ་དག་དེ་སྔ་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལས་ཀ་བྱེད་མྱོང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་ཧན་མི་རིགས་དང་བོད་པ་བསྲེས་མའི་ཁྱིམ་ཚང་ནས་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི་རྐང་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་གི་སྡེ་ཚན་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ངོ་ལོག་མི་བྱེད་མཁན་ཁོ་ན་ཚུད་ཐབས་སླད་དུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག མ་ཟད་ཁོང་ནས་དམག་དོན་སླད་མི་སྣ་བསྡུ་རུབ་བྱེད་སྐབས་མིའི་གཟུགས་སྟོབས་དང་། བདེ་ཐང་། དེ་བཞིན་རིག་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཐད་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་དགོས་སྟབས།་དེ་ནི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ཆ་ནས་དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་འགོར་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག་ལ། ཡང་མིང་མངོན་གསལ་གནང་འདོད་མེད་པའི་གསང་བའི་ལས་ལས་བྱེད་གཞན་ཞིག་ནས། དམག་དོན་སླད་བོད་རིགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ནང་དུ་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཚོས་བོད་རིགས་དེ་དག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ནང་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད་མེད་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་བརྩི་མཐོང་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ཀྱང་རྩད་ཞིབ་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་གསང་བའི་ལས་དོན་གཉེར་མཁན་དང་དཔྱད་པ་ཁག་ཅིག་ནས་ད་རེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་སྡེ་ཞིག་འཛུགས་འཆར་ཡོད་པ་དེ་ནི། རྐང་ཉེ་ལམ་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་དམག་མིའི་དབར་གདོང་ཐུག་བྱུང་སྐབས་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་ནས་བོད་མིའི་དྭང་ཞབས་དམག་སྒར་གྱི་དམག་མི་བཏང་སྟེ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་བའི་རྐྱེན་དང་། བོད་པའི་དམག་མི་རྣམས་ལ་རི་མཐོན་པོ་དང་གངས་རི་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་བཞུགས་རྒྱུའི་དམིགས་བསལ་ནུས་པ་སོགས་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ལས་གཞི་དེ་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་བཞིན་འདུག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་འཕྲོད་བསྟེན་མཁས་པ་ཞིག་ནས། ད་ལྟ་ཡོད་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མི་རྣམས་ས་མཐོན་མོར་དམག་དོན་གཉེར་སྐབས་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངན་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ལོ་ལྟར་བོད་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་དམག་མི་རྣམས་ལ་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་གསོ་འཕར་མ་སྤྲོད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག མ་ཟད་དེ་སྔ་རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་ཁུལ་གྱི་དམག་དཔོན་གནང་མྱོང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ J.R. Mukherjee ལགས་ནས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་སྡེ་འཛུགས་ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་བལ་ཡུལ་གྱི་Gurkha མི་རིགས་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་དམག་སྡེའི་ཁོངས་སུ་བསྡུ་རུབ་བྱེད་ཐབས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་Gurkhaམི་རིགས་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་བསྡུ་རུབ་བྱེད་ཐུབ་མེད་པ་དང་། དེ་ནི་རྐང་Gurkha མི་རིགས་རྣམས་ལོ་རྒྱུས་རིང་པོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་མི་དང་འབྲེལ་བ་བཟང་པོ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་ཡིན་པ་དང་། ད་རེས་རྒྱ་ནག་གི་བོད་རིགས་བསྡུ་རུབ་བྱས་པ་དེ་ནི་ས་མཐོན་པོའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་དམག་མི་རྣམས་ནུས་པ་ལྡན་པ་ཞིག་མེད་ཙང་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་སྡེའི་ཁྲོད་དུ་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་གི་སྡེ་ཚན་ཞིག་མེད་ཀྱང་། དམག་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཁག་ཏུ་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་ཁོངས་སུ་བོད་རིགས་༣༠༠༠ནས་༤༠༠༠ བར་ཡོད་པ་ཚོད་དཔག་གནང་གི་འདུག

ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ ཉིན་འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགོད་རང་དབང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ཕྱིའི་གསར་འགོད་པ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྟ་རྟོགས་མེད་པར་རང་དབང་ངང་བོད་ནང་འགྲུལ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་ Twitter ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་ཉིན་མོར་ཚེ་སྲོག་གི་ཉེན་ཁར་མ་འཛེམ་པར་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་བགོ་འགྲེམས་གནང་མཁན་སྙིང་སྟོབས་ཅན་གྱི་བོད་རིགས་དག་དང་ལྷག་དོན་བོད་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་བསྒྲགས་གནང་སྐོར་བཤད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསང་བ་ཕྱིར་བསྒྲགས་གནང་བའི་ཉེས་མིང་འོག་བཙོན་འཇུག་གིས་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དཀོན་མཆོག་སྦྱིན་པ་ལགས་བཅས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་འདུག དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ནས་ཁ་སང་ནི་འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། འཛམ་གླིང་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་མེད་པའི་ཁར། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱིའི་གསར་འགོད་པ་རྣམས་བོད་ནང་འགྲུལ་བསྐྱོད་བྱ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་མུས་ཡིན་པར་གསལ་འདོན་གནང་སྟེ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་བོད་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་འཆར་དེར་བརྩི་སྲུང་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པར་ནན་སྐུལ་གནང་འདུག ཁ་སའི་ཉི་མོ་དང་བསྟུན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Antony Blinken མཆོག་ནས་ཀྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གསར་འགོད་པ་ཚོའི་བདེ་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མི་དམངས་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཇི་ཙམ་ཆེ་བ་ཡོད་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་འཕེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས་ཨ་རིས་གསར་འགོད་རང་དབང་ཐོག་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ལྷན་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ལྕམ་ Audrey Azoulay  ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོར་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་སྲིད་གཞུང་ནས་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་གསར་འགོད་པ་ཚོར་གསར་འགྱུར་བཀོད་རྒྱུའི་རང་དབང་སྤྲོད་དགོས་པ་དང་གསར་འགོད་པ་ཚོས་ཀྱང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཐོག་ནས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་དགོས་པ་གསུངས་འདུགརྩ་བའི་འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོ་ནི། འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཡུལ་ལུང་ཁག་གི་ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་དང་། གནས་ཚུལ་དྲང་བདེན་སོགས་གལ་ཆེ་རང་བཞིན་ངོས་ཟིན་ཐོབ་ནས་བརྩི་བཀུར་ཡོང་ཆེད་དང་། གསར་འགོད་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་འཐོན་པར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཁུལ་གྱི་དྲག་པོའི་དམག་གི་ཁོངས་སུ་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་འགའ་དམག་གི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཀྱི་རིང་རྒྱ་ནག་དམག་དཔུང་གི་འབུམ་ཤོག་ཆེ་མོ་བཅུ་གསུམ་པ་བདག་ཏུ་བཟུང་མྱོང་ཡོད་མཁན་ལོ་ངོ་ ༥༨ ཡིན་པ་དམག་དཔོན་ Wang Kai ཟེར་བ་ཞིག་གསར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱས་འདུགWang Kai དམག་དཔོན་གསར་པར་བསྐོ་བཞག་མ་བྱེད་གོང་གོ་གནས་དེ་ Wang Haijiang གིས་བཟུང་བ་དང་ད་ཆ་ཁོ་པ་ནི་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་རེད་འདུག རྒྱ་ནག་དམག་དཔུང་གི་འབུམ་ཤོག་ཆེ་མོ་བཅུ་གསུམ་པའམ་ཡོངས་གྲགས་སུ་རི་ཁུལ་གྱི་སྟག་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་སྐད་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་སྐམ་དམག་དཔུང་སྡེའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རི་ཁུལ་དང་ས་བབ་མཐོ་ས། དེ་བཞིན་ཚ་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚལ་སོགས་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་དུ་དམག་འཐབ་བྱེད་མཁན་ཞིག་རེད་འདུག འབུམ་ཤོག་ཆེ་མོ་བཅུ་གསུམ་པ་དེ་ ༢༠༡༧ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔུང་དམག་འབུམ་ཤོག་ཆེ་མོ་ ༧༧ པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་དམག་དཔུང་དེས་བོད་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་འགན་ལེན་དང་དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་དང་རྒྱ་གར། ཝེ་ཏི་ནམ་བཅས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་སླད་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་དུ་བཅའ་སྡོད་བྱས་ཀྱི་འདུག་པ་མ་ཟད་རྒྱ་གར་གྱི་མཐའ་མཚམས་གདོང་ཐུག་ལ་དྲག་གནོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད་འདུག གཞན་ཡང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་དེ་སྔ་རྒྱ་མི་དམངས་བཅིངས་བཀྲོལ་དམག་གི་སློབ་སྟོན་པའི་འགན་འཁུར་བ་ Song Zhongping  ཡིས་བརྗོད་དོན་ལྟར་ན་ Wang Kai ལ་དམག་དཔོན་གྱི་གོ་གནས་སྤྲད་པ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ལ་གཞིགས་ནས་སྤྲད་པ་ཞིག་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁོ་པ་ད་རེས་དེ་ལྟར་བསྐོ་གཞག་བྱས་པ་མ་ཟད་རྒྱ་གཞུང་གིས་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་མི་སྣ་ཉམས་མྱོང་ལྡན་པ་ཞིག་བསྐོ་བཞག་བྱས་པ་དེ་ནི་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་འདུག

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་ ༤ བའི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན། བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ལྡི་ལི་ཁུལ་གྱི་ངག་མེད་མགྲིན་ཚབ་ཚོགས་པ་གསུམ་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ད་བར་བོད་དོན་སླད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། དབུ་འབྱེད་ཀྱི་ལས་འགུལ་འདི་བཞིན་དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣ པའི་ཐོག་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་གནང་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Indresh Kumar ལགས་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རུ་སྒྲོལ་མ་མཆོག དེ་བཞིན་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Pankaj Goyal ལགས་དང་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་དབུས་པའི་དབུས་རྒྱུན་ཁག་ཅིག་གིས་ལྷན་ཞུགས་ཐོག་གསུངས་བཤད་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Indresh Kumar ལགས་ད་བར་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་ཆེད་བསྟོད་མྱ་མང་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ད་བར་བར་ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་བློས་གཏོང་གནང་པའི་བྱས་རྗེས་དེ་དག་ང་ཚོས་ནམ་ཡང་ཆུད་ཟོས་སུ་གཏོང་གི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་། མ་ཟད་ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་ནས་བོད་དོན་སླད་གོམ་བགྲོད་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཁག་ཅིག་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་རང་དབང་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་གི་ངོ་བོའི་ཐད་ནས་བལྟས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Pankaj Goyal ལགས་ནས། བོད་ནང་ལ་བོད་མི་ཚོས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་། ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱས་པ། དེ་བཞིན་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གླེང་སློང་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་བཙོན་དུ་འཇུག་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཉེན་བརྡ་ཡང་ཚད་བརྒལ་བ་གཏོང་བཞིན་ཡད་པ་སོགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བྱེད་བབས་ཁག་ཅིག་ཐེར་འདོན་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་རང་དབང་སླར་གསོའི་སླད་དུ་བོད་མི་ཙམ་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་ནས་ཀྱང་མཉམ་རུབ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད། བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་ནམ་མཆོག་ནས་ད་བར་བོད་མི་ཚོས་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་སླད་རང་ལུས་མེར་སྲེགས་གནང་མཁན་ཡོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། རང་ལུས་མེར་སྲེགས་གནང་རྒྱུ་དེ་ནི་བོད་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཞིག་མིན་པར། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲགས་པོའི་བྱེད་བབས་འོག་བོད་མི་རྣམས་འུ་ཐུག་སྟེ་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད། འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་སུ་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་དེའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། ད་ལྟའི་བར་དུ་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ ༡༥༧ ལྷག་གིས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བློས་གཏོང་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཀྱང་ཅི་མི་སྙམ་པར་ཕུལ་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་བྱས་རྗེས་དེར་རྗེས་དྲན་དང་། དེ་བཞིན་ཁོང་ཅག་གི་ཤུལ་ལུས་ནང་མི་གཉེན་འབྲེལ་རྣམས་ལ་ཡང་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་བློས་གཏོང་དེར་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་གུས་བརྩི་བླ་མེད་ཞུས་ཏེ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་བརྡ་ལན་ཞིག་འབུལ་ཐབས་སུ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་ངོ་སྤོད་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་གཙོ་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་རྒྱ་གར་དུ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་དྲུག་བཅུ་ཕྱིན་པའི་དེ་རིང་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་ནང་དུ་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་ནན་བརྗོད་དང་སྦྲགས། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཟེར་དུས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ཙམ་མིན་པར། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་གསེབ་ཁག་དང་ཡན་ལག་ས་ཁུལ་སོགས་སུ་ཡང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བོད་དོན་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་བ་དེ་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དམའ་མོའི་ཉིན་མོ་ཞེས་པ་དེ་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ལོར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་བོད་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ཐོག་མ་སྟེ། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཟླ་བ་ ༤ བའི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ། ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྐུ་གྲོངས་བའི་ཉིན་མོ་དེ། དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་ཉིན་མོར་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་ལོ་ལྟར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོར་ཉིན་མོ་འདི་དང་བསྟུན་ནས་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་མ་འདྲ་བ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ལྷག་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག

ཁ་སང་། ཟླ་བ་ ༤ བའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན། བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སྔར་ལོ་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ཤོག་གྲངས་ ༧༡ ཅན་ཞིག་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས། རྒྱ་ནག་གི་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་འོག་ཏུ། སྔར་ལོ་བོད་ནང་དུ་བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོང་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ། ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་ལས་འགུལ་སོགས་དྲག་གནོན་སྲིད་ཇུས་རབ་དང་རིམ་པ་མང་པོ་ལག་བསྟར་གྱིས། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། ཁྲིམས་འགལ་གྱི་དམར་གསོད་དང་མནར་གཅོད་ཇེ་མང་དང་། ཁྲིམས་འགལ་ལུགས་འགལ་གྱི་བསམ་སྦྱོར་དང་གང་བྱུང་བཀག་སྐྱིལ་ཁྱབ་ཆེར་བཏང་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཚེས་༢༥ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་འཛམ་གླིང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཆུང་ཤོས་སུ་གྲགས་པའི་བོད་ཀྱི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༣༢ ཀྱི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Ned Price ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གང་དུ་ཡོད་མེད་གང་མགྱོགས་གསལ་བཤད་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག དེའང་ཁ་སང་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཞིག་གི་ཐོག སྐུ་ཞབས་ Ned Price ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་མཆོག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལས་བཙན་ཁྲིད་ཀྱིས་ད་བར་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ལུང་འདྲེན་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་རང་དབང་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག དེ་བཞིན་བོད་མིའི་ངོ་བོ་བཅས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་དད་མོས་གཞིར་བཞག་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་ཐེ་གཏོགས་མེད་པའི་ཐོག་ནས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་པཎ་ཆེན་བླ་མ་ལྟ་བུའི་དབུ་ཁྲིད་ཁག་གདམ་གསེས་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པར་བསྒྲགས་འདུག གཞི་རྩའི་འདི་ལོའི་བོད་ཀྱི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྐབས་སུའང་། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Ned Price ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ་ཉེར་ལྔའི་གོང་དུ་བོད་ཀྱི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གྱི་གནད་དོན་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ངོས་འཛིན་མཛད་པའི་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་བཏང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་མོས་ལྟར་གྱི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡང་སྲིད་ཅིག་བཙན་དབང་གིས་བསྐོ་གཞག་བྱས་པ་དེ་ནི། ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་་རྡོག་རོལ་ཚབ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གིས་ཁ་སའི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སླར་ཡང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གནད་དོན་བསྐྱར་ནན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་མཆོག་གར་ཡོད་གསལ་བཟོ་བྱེད་དགོས་སྐོར་གསུངས་བ་མ་ཟད། ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་འཕྲལ་དུ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་དགོས་བའི་དགོས་འདུན་བཏོན་འདུག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཆ་མཚོན་ན། དུས་རྒྱུན་ནས་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་ཉིན་མོར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་སྲུང་བརྩི་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། གནངས་ཉིད་བོད་ཀྱི་དབུས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་ཧི་མ་ལའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་སློབ་སྦྱོང་ལྟེ་གནས་ཁང་སོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཁག་ཅིག་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས། རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་མཆོག་བཙན་ཁྲིད་དང་བོད་མིར་དེའི་གལ་གནད་ཅེས་པའི་བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་འཆར་འདུག བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ཏུ། རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གསར་འགོད་པ་སྐུ་ཞབས། Vijay Kranti ལགས་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་གི་འོག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་བདམས་ཐོན་སྲིད་སྐྱོང་ངམ། ཚོགས་ཟུར་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གི་གནད་ཚིག་གི་གསུངས་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་འཕྲོར། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། དེ་བཞིན་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་འཐབ་ཇུས་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས། Jaidev Ranade ལགས་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག རྩ་བའི་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ ༡༠ བའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་ནས་ཉིན་གསུམ་གྱི་རྗེས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༥ ཚེས་༡༧ ཉིན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་༸པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་དགུང་ལོ་༦ གི་སྟེང་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ཡབ་ཡུམ་དང་བཅས་པ་བཙན་དབང་གིས་གར་སོང་ཆ་མེད་བཟོས་ཏེ། འདི་ལོ་མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་ ༢༦ འཁོང་གྱི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་ལྷག་པར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་མང་པོའི་གནོད་ཤུགས་ལ་ལྟོས་མེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པའི་མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་མ་གཏོགས་རིན་པོ་ཆེ་གར་ཡོད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྩ་བ་ནས་གསལ་བཟོ་བྱས་མེད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་དེ་སླར་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ཐད་སེམས་འཚབ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གྲས་སུ་མིང་འདོན་བྱས་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་གསར་པས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་གང་འགྱོགས་བསྐོ་བཞག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་ལོ་འདིའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་འདས་ལོ་ནང་གཙོ་བོ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཁྲོད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་བ་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་གྱི་བོད་མི་དང་ཁ་ཆེ། ཡི་ཤུའི་ཆོས་བྱེད་མཁན་ཚོར་དམིགས་བསལ་གྱི་སྡང་ཟུག་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་དེ་བྷར་མ་དང་ཀོ་རི་ཡ། Eritrea སོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་བཅུ་དང་ལྷན་དུ་སླར་བློ་འཚབ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲས་སུ་མིང་འདོན་གནང་འདུག ཁ་སང་སྙན་ཐོ་དབུ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Tony Perkins ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆོས་དད་རང་དབང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནད་དོན་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུ་མེད་པར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཁག་ནི་འདས་ལོ་ནང་ཆེས་བློ་འཚབ་གནང་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྔ་ལོར་བོད་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་བཟོར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་སྐོར་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་དང་། ཚོགས་འདུ་རྗེས་སུ་བོད་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་ཆེད་དམིགས་བསལ་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་ཡོད་པ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ཐོག་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཡར་ཆེན་སྒར་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་མང་ཚོགས་མཆོད་མཇལ་ལ་ཕེབས་པར་བཀག་སྡོམ། བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་དང་གཞུང་གི་སྲི་ཞུ་བ་དེ་དག་གི་ནང་མི་རྣམས་ལ་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་གནང་སྒོ་ཁག་ཏུ་མཉམ་ཞུགས་གནང་མ་བཅུག་པ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཉན་རྒྱུ་དང་ཐ་ན་༸སྐུ་པར་ཉར་རྒྱུ་སོགས་ལ་དམ་དྲག་མུ་མཐུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཁག་ལུང་འདྲེན་དང་ཆབས་ཅིག འདས་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་ རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ནང་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་དང་བཏང་འཛིན་བྱེད་ཐབས་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་སྤེལ་མུས་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག སྔ་ལོར་ཨ་རིའི་ཉེན་རྟོག་པའི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ལ་ཡུལ་དེའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་གསང་ཉུལ་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་གནད་དོན་གཙོས་ཁེ་ན་ཌ་དང་སུད་ཌེན། དེ་བཞིན་སུ་ཛར་ལན་ཌི་བཅས་ཀྱི་ནང་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྒྱའི་གསང་ཉུལ་བ་ཡོད་པ་ར་ཁྲོད་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ཁག་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་གི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་དག་དང་བོད་ཙམ་མིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་དུ་མར་དེ་ལྟར་སྤེལ་བར་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ། རྒྱ་གཞུང་གིང་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་དག་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་དེ་ལྟར་སྤེལ་བཞིན་པའི་དམིགས་དཔེ་ངན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པར་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེའི་ཁྲོད་སྔ་ལོར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ ༣༩ ཡིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་མི་དང་ཤིན་ཅང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་དང་། སྔ་ལོར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བ་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་ནས་བོད་མི་དང་མང་ཚོགས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་གནད་དོན་སྤེལ་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་བའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་གྱི་འགྲུ་དོན་བཞིན་ནུས་པ་ལྡན་པའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཞིག་གང་མགྱོགས་བསྐོ་བཞག་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུག དེའི་བར་ན་ཉེ་ཆར་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་བཀག་སྡོམ་ཐད་སྔོན་ཁབ་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་ཡོད་མཁན་གྱི་གསར་འགོད་ལས་རིགས་ལ་རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༨༠ ནང་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་གནང་བར་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༣༠ ཙམ་གྱི་ནང་དུ་གསར་འགོད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་དེའི་ཁོངས་ནས་རྒྱ་ནག་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༨༠ ཁོངས་ནས་གསར་འགོད་དབང་ལ་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༧༧ པར་མིང་འདོན་གནང་བ་དང་དེའི་རྗེས་སུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ Turkmenistan དང་བྱང་ Korea གཉིས་དང་། གནས་སྟངས་ཆེས་སྡུག་ཤོས་ Africa རྒྱལ་ཁབ་ Eritrea བཅས་མིང་མངོན་གསལ་གནང་འདུག  

རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མགོ་ལོག་ནས་ཡིན་པའི་བསམ་གཏན་བཟང་པོ་ལགས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་གཉིས་སླར་ཡང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུགརྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་གཉིས་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ། རྨ་ཆེན་རྫོང་གི་དབྱུག་ཞོང་སྡེ་པའི་ཁུལ་དུ་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་སྤྲོད་ཁྱབ་ཆེ་བའི་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་པར་བརྟེན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པའི་ནག་ཉེས་བཙུགས་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་རྨ་ཆེན་རྫོང་གི་ཉེན་རྟོག་ཁང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གཉིས་ལ་སྤུན་ཉེ་འབྲེལ་སོགས་སུ་གཅིག་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་མ་བཅུག་པར་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུག བོད་མི་གཉིས་པོ་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་གི་མི་ཡིན་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ནི་བསམ་གཏན་བཟང་པོའི་ཁྱིམ་ཚང་དུ་མག་པར་སླེབས་པ་ཞིག་རེད་འདུགརྒྱ་གཞུང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཁུལ་གྱི་མགོ་ལོག་ནང་ལ་ཕྱིའི་སྤུན་མཆེད་ཚོར་འབྲེལ་བ་གནང་ཕྱོགས་ཐད་ལ་དམ་དྲག་སྔར་ལྷག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁུལ་དེའི་སྡེ་པ་སོ་སོར་སོ་ཉུལ་བ་མང་དག་ཅིག་ཆེད་འགྲེམས་ཀྱིས་སྐད་འཕྲིན་ལ་སྔོག་གཤེར་དང་དཔར་རིས་ཅི་རིགས་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་རྒྱ་གཞུང་ལ་རག་ཐབས་སུ་སོ་ཉུལ་བར་དངུལ་དང་བྱ་དགའ་ལས་གནས་སྤར་རྒྱུ་སོགས་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ནག་ཚོགས་གཙང་སེལ་དང་ཟང་ཟིང་བཅོས་སྒྲིག་ཟེར་བར་ཁ་གཡར་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གང་སར་དྲྭ་རྒྱ་དང་སྐད་འཕྲིན་བཅས་ལ་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་ཆེས་ཆེར་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་མང་པོས་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་དང་བཀའ་མོལ་གནང་ཁག་ལ་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པ་དང་ནག་ཉེས་ལ་བརྩིས་ནས་ས་གནས་ཀྱི་བོད་མི་མང་དག་ཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་སྔ་རྗེས་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཝུ་ཡིན་ཅེ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འགོ་གཙོ་བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ཟེར་བ་དང་དེ་བཞིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཆེ་དགྲ་ལྷ་སོགས་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་གི་འོག་ཏུ། ཁྲིམས་ལྟར་བོད་སྐྱོང་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པ་ཞིག་ལྷ་སར་ཚོགས་འདུགརྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཀྲུང་གོ་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ་ཞེས་པའི་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཁ་ཉིན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཝུ་ཡིན་ཅེ་ཡིས་གཏམ་བཤད་བྱས་པའི་ནང་དུ། གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་གི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དགོངས་པར་གཙོ་བོར་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱིས། བོད་ལྗོངས་སུ་ཁྲིམས་སྐྱོང་ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་དུས་རབས་གསར་པར་འཕེལ་རྒྱས་དེ་བས་ཆེ་བ་ཡོང་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་བསམ་བློའི་དར་ཆའི་འོག ང་ཚོས“འདུ་ཤེས་བཞི”ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། “གདེང་ཚོད་བཞི”བརྟན་དུ་གཏོང་བ། “སྲུང་སྐྱོང་གཉིས”ཐུབ་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ཁྲིམས་སྐྱོང་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་དང་གོ་བ་ནན་ཏན་ལེན་རྒྱུ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩི་དགོས་བར་བརྗོད་འདུག འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་ཐེངས་འདིར་ལྷ་སར་ཚོགས་པའི་བོད་སྐྱོང་གི་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་ཚོགས་འདུ་དེའི་གལ་གནད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ཚུགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་དུས་རབས་གཅིག་གི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ནས། ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གྲོས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་ལྟ་གྲུབ་ཁག་ཆབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པར་ནན་སྐུལ་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་འདིའི་ཐོག་ཏུ་ཡང་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ཁུལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་པར་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པའི་ལས་འགུལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་ཝུ་ཡིན་ཅེ་ཡིས་བོད་སྐྱོང་གི་ལམ་ལུགས་དང་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས་ཤིང་། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་འཛུགས་དང་། དམངས་གཙོའི་ཁྲིམས་འཛུགས། ཏང་གིས་ཁྲིམས་འཛུགས་ལས་དོན་ལ་འགོ་ཁྲིད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། ཁྲིམས་སྐྱོང་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་འཆར་འགོད་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་དང་། ཆོས་ལུགས་དོ་དམ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སོགས་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིནར་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཁྲིམས་ལུགས་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་ཅི་ཡང་མེད་མོད། དཀའ་ངལ་གཙོ་བོ་དེ་ཁྲིམས་ལུགས་དེ་དག་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུའི་ཁྲོད་དུ་ཡང་ཁྲིམས་འཛུགས་མང་པོ་ཞིག་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ལྟར་བོད་ཁུལ་དུ་ཆོས་ལུགས་དང་དཔལ་འབྱོར། སྐད་ཡིག་དང་ཁོར་ཡུག་སོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཀྱི་སྲོལ་ཡིག་མང་པོ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ཚོགས་ཆེན་རིམ་པའི་ཐོག་ཏུ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་བོད་སྐྱོང་ཟེར་བ་དེ་ནི་གཅིག་ནས་བོད་ནང་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ལ་དབང་བསྒྱུར་གྱི་མགོ་སྐོར་གཏོང་བ་ཞིག་དང་། གཉིས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་སྟོན་རྒྱུར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལག་ཆ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཐེངས་འདིའི་ཁྲིམས་ལྟར་བོད་སྐྱོང་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པའི་ཁྲོད་དུ། ཝུ་ཡིན་ཅེ་ཡིས་དོན་ཚན་བདུན་ལྷག་གི་ཐོག་ཏུ་གཏམ་བཤད་བྱས་ཡོད་པའི་ཁྲོད། གཙོ་བོ་ཕྱིའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་བོད་དེ་ཁྲིམས་ལྟར་འཛིན་སྐྱོང་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས་བར་ནན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ནའང་། དོན་དངོས་སུ་བོད་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་ལྟ་གྲུབ་ཁྱབ་སྤེལ་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་གལ་ཡིན་པ་བསྐྱར་བཟློས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད་འདུག