རྒྱལ་སྤྱི།

ཉེ་ཆར་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༣ ནས་ ༥ བར་ཨིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ London ནང་དུ་ཚོགས་པའི་ G7 ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆེས་ཞན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་དང་ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་དང་བོད་མི་བཅས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་བྱས་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་དེ་དག་ལ་ངོས་ལེན་མེད་སྐོར་དང་སྦྲགས། G7 ལྷན་ཚོགས་ལ་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་གནད་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པར་བརྗོད་འདུག དེ་ཡང་སྔ་ལོར་རྒྱ་ནག་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ཚོགས་འདུ་མང་དག་ཅིག་ཚོགས་མ་ཐུབ་པ་དང་ཡང་ན་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་ཚོགས་པའི་གནས་སྟངས་ཁྲོད། ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༣ ནས་ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༥ བར་ཨིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌན་ནང་དུ་ G7 ལྷན་ཚོགས་དེ་དངོས་སུ་ཚོགས་པའི་ཐོག་ཨ་རི་དང་ཨིན་ཡུལ། ཉི་ཧོང་། འཇར་མ་ནི། ཕ་རན་སི། ཨི་ཊ་ལི། དེ་བཞིན་ཁེ་ན་ཌ་བཅས་ G7 རྒྱལ་ཁབ་བདུན་པོའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་རྣམས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ཚང་མར་སེམས་འཚབ་གཅིག་མཚུངས་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཁག་གི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཁོངས་རྒྱ་ནག་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོག་ཐབས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་གནང་ཡོད་ནའང་། གནད་དོན་གཙོ་བོའི་ཁོངས་སུ་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཀྱི་གོ་རིམ་དཀྲུག་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆེས་ཞན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས། ལྷག་པར་དུ་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་དང་། བོད་མིིའི་ཐོག་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གྱིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དེ་དག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། ཧོང་ཀོང་ནང་དུ་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས། དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་གྱི་གནད་དོན་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་བ་མ་ཟད། ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༥ ཉིན་ལྷན་ཚོགས་འཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་དུ་དེ་དག་ཚང་མའི་སྐོར་བཀོད་འདུག བསྒྲགས་གཏམ་ནང་དུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་ངོས་ནས་གནད་དོན་དེ་དག་ཐོག་སེམས་འཚབ་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་གུས་བརྩི་ཞུས་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་བ་མ་ཟད། བོད་དང་ཤིན་ཅང་ས་ཁུལ་ནང་གི་གནས་སྟངས་དངོས་རྒྱུས་ལོན་ཆེད་བཀག་སྡོམ་མེད་པའི་ཐོག་ས་ཁུལ་དེ་དག་ནང་དུ་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་བསྐྱོད་བཅུག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག G7 ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་ལྡན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་ལུགས་ནང་དུ་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ཆ་ཤས་བླངས་དགོས་པ་དང་། ཐེ་ཝན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོག་ཐབས་ཐོག་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པའི་ལག་ལེན་བསྟར་ཕྱོགས་ལ་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ། ཐེ་ཝན་ལ་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཁག་གི་ནང་དུ་ནུས་པ་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ཆ་ཤས་བཞེས་བཅུག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཡང་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་དོན་ཁ་སང་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ Wang Wenbin ཡིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་གཞི་རྩའི་འགྲུ་དོན་ཁག་ལ་བརྩི་མེད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་གནད་དོན་ལ་ཐེ་བྱུས་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁོངས་བདག་དབང་ལ་སྣང་མེད་བཏང་བ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་མཐོང་ལ་དོ་ཕོག་གཏང་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་རྣམས་ནམ་ཡང་ལམ་ལྷོང་ཡོང་གི་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ། ལྷན་ཚོགས་ནས་བསམ་བློའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་བོའི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཉན་རིམས་འགོག་ཐབས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་ལས་དོན་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་རྒྱུ་མེད་རས་བརྗོད་འདུག ཁོ་པས་ད་དུང་ཐེ་ཝན་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་ནང་དུ་ཆ་ཤས་བཞེས་མིན་གྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་ནས་ལྟ་དགོས་པ་དང་། G7 རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྩོད་རྙོག་བཟོ་རྒྱུ་ལས། རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོག་དོ་སྣང་གནང་དགོས་པ་སོགས་བརྗོད་འདུག G7 ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་ཐེངས་འདིའི་ G7 ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་དུ་བོད་སྐོར་འཁོད་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་དང་སྦྲགས། དེང་སྐབས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་འབྲེལ་བ་བྱེད་དཀའ་བའི་ཆེས་དམ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འདིའི་ཁྲོད་ད་ལན་ G7 ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་བ་དེས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་རྣམས་ལ་བརྡ་ལན་དང་རེ་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རགསུངས་འདུག

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་དུ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་འཆར་བསྣམ་མཁན་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་ Marco Rubio ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་བར་བརྒལ་ཚོགས་གཙོ་དང་རྒྱུན་གྲོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Patrick Joseph Leahy གཉིས་ཀྱིས་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པ་ནང་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྙན་ཐོའི་ནང་དུ་དེ་སྔའི་གཞུང་འཛིན་དང་མི་འདྲ་བར་རྒྱ་ནག་ལ་བསྟུན་མཁས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་མ་བཀོད་པར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Marco Rubio ལགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་ཁོང་དང་ཕྱག་སྦྲེལ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Leahy གཉིས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ Antony Blinken མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ལ་ཕུལ་བའི་ཕྱག་བྲིས་ཤིགའདོན་སྤེལ་གནང་འདུག་པ་དང་། དེའི་ནང་དུ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཉིས་ནས་ཉེ་ཆར་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྙན་ཐོར་བསྔགས་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་གི་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐབས་བྱུས་གཙོ་གྲས་གཅིག་ནི། བོད་ཀྱི་ས་ཁོངས་བདག་དབང་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོ་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཀྱི་མཁས་པ་མང་པོའི་ཐུགས་སྣང་བྱུང་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ། ཨ་རི་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་བོད་དེ་རྒྱ་ཁོངས་རེད་ཟེར་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་ཁག་གི་ནང་དུ་ཚིག་བརྗོད་བཀོད་སྟངས་ཁག་གིས་བོད་མིས་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བྱེད་བཞིན་པའི་ཐོག་བསམ་ཞིབ་མ་ཡིན་པར་དོ་ཕོག་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིས་གནང་ཕྱོགས་དེའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་བསྟུན་མཁས་ཆེ་གྲགས་པ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། དེའི་ངན་ལན་ལ་བརྟེན་བོད་མིར་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་དགོས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་པའི་ཨ་རིའི་སྲིད་བྱུས་ལ་དོ་ཕོག་བཏང་ཡོད་པ་དང་། དེ་སྔའི་ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་ཁག་གི་གནང་ཕྱོགས་དེ་དག་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཐོག་བདག་དབང་ཡོད་ཚུལ་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་མེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མཚོན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པའི་དགོས་མཁོ་མེད་པ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཏེ། ཐེངས་འདིའི་སྙན་ཐོའི་ནང་དུ་བོད་ཟེར་བའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་དང་། བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ཁག དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་ཟི་ཁྲོན་དང་མཚོ་སྔོན། ཡུ་ནན་དང་ཀན་སུ་ཞིང་ཆེན་ནང་གི་རྫོང་ཁག་བཅས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་རྫོགས་བཀོད་པར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་འདུག གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་གཉིས་ཀྱིས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སོ་སོའི་དགོས་མཁོ་ལ་གཞིགས་ནས་ལོ་རྒྱུས་ལ་བཅོས་སྒྲིག་བཏང་བ་དང་། གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་ལོ་རྒྱུས་རྫུན་མ་བྲི་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ང་ཚོའི་འདས་པའི་ཉམས་མྱོང་ལས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཞན་ལ་ཁས་བླངས་བཅུག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཡང་ན། ཆ་མི་ཚང་བ་དང་ཡང་ན་བདེན་པ་མིན་པ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རྟོགས་ཐུབ་རྒྱུ་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་ལྟ་དང་འདས་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལུང་དྲེན་བྱེད་བཞིན་ཁག་ལ་རྟོག་ཞིབ་ནན་པོ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད། ཨ་རིའི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་ཙོ་གོང་འཕེལ་གཏང་རྒྱུ་དེ་གནད་དོན་སྙིང་པོའི་ནང་དུ་བཞག་དགོས་པ་དང་། ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་འབྲེལ་ལམ་ཁྲོད་གནད་དོན་དེ་དག་སྣང་མེད་དུ་མ་ཤོར་བར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁོང་གཉིས་ནས་མཉམ་ལས་གནང་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པ་ནང་དུ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་ནང་དུ། འདས་པའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ནང་དུའང་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་མུ་མཐུད་སྤེལ་བཞིན་པའི་འོག་འདས་ལོའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་ ༢༧༣ ཙམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དང་མི་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཁོངས་ནས་བོད་མི་ ༡༠༡ ཙམ་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཉེས་མིང་དང་། ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་་པའི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། དེའི་ཁོངས་ནས་བོད་མི་ལྷ་མོ་ལགས་ལྟ་བུར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཀག་ཉར་འོག་མནར་གཅོད་ཚད་ལས་འགལ་བ་བཏང་བའི་འོག་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ལྟ་སྲུང་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་སོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་བོད་མིའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་། དེ་བཞིན་འདུ་འཛོམས་དང་གསར་འགོད་རང་དབང་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དམ་དྲག་བྱས་ནས་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད་པ་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་བོད་ནང་བོད་མི་རྣམས་སྐད་ཡིག་རང་དབང་མེད་པའི་ཐོག་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་མ་སྤྲད་པ། དེ་བཞིན་བོད་མིར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ནག་ཉེས་འདྲ་མིན་གཡོགས་ཏེ་བོད་མི་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་སོགས་ཀྱང་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ལྷོ་རྒྱ་ནག་གི་ཞོགས་པའི་ཆ་འཕྲིན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ་ནེའུ་ཛ་ལན་ཌིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སུ་སྤྱི་མོས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བཞག་འདུག རྩ་བའི་བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ནང་ནེའུ་ཛ་ལན་ཌི་ནང་གི་ཁ་གཏད་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བཞིན་པ་དེ་དག་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཡིན་མིན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ཁྱེར་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། བདུན་ཕྲག་འདིའི་ནང་གྲོས་འཆར་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུར་ངང་སྒུག་བྱས་ཡོད་ཡོད་ཀྱང་། ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སུ་གཞུང་འཛིན་ངལ་རྩོལ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་ཐོབ་པར་མཐར་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་གནད་ཚིག་དེ་ཟུར་བཏོན་གྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་འདུག ཁ་སང་ཁུལ་དེའི་ཁ་གཏད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ལྕམ་ Brooke van Velden ལགས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་དང་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གྲོས་འཆར་གྱི་ཐོག་ཏུ་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་བློ་ཕམ་དང་སྦྲགས། ང་ཚོས་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཚེ། ང་ཚོས་ངོས་པར་དུ་དེ་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། གཞི་རྩའི་ཁུལ་དེའི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་དངོས་སུ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་བྱེད་སྲིད་པར་བློ་འཚབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ་ནས། ཁུལ་དེའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Nanaia Mahuta ལགས་ཀྱིས་ཁ་སང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གསུངས་བ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་འཚབ་ཆེན་བཏང་སྟེ་མི་མང་བཀག་བསྐྱིལ་དང་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོལ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་དཔང་རྟགས་གསལ་པོ་ཡོད་ནའང་། མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གང་ལེགས་བྱས་རྗེས་གཞི་ནས་གསལ་པོ་ཆགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་ནེའུ་ཛ་ལན་ཌི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བློན་ལྕམ་སྐུ་ Jacinda Ardern ལགས་དངོས་སུ་གྲོས་ཚོགས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བྱེད་བཞིན་པའི་ཐད་ནས་གྲོས་ཚོགས་སུ་བགྲོ་གླེང་བྱས་པའི་ཡུལ་དངོས་སུ་མེད་ཀྱང་། ཁོང་གིས་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལན་འདེབས་གནང་བར་ཁུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་གྲོས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པར་ཁོང་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་ནས་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག གནད་དོན་དབྱེ་ཞིབ་པས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ནེའུ་ཛ་ལན་ཌི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་འཆར་གྱི་ནང་དུ་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་གནད་ཚིག་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་བགྲོ་གླེང་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་དེ་ནི་ཁུལ་དེ་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་ལ་རག་ལས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ཁུལ་དེའི་ཚོང་འབྲེལ་བློན་ཆེན་གྱིས་ཁ་ཉིན་རེས་གཟའ་མིག་དམར་གྱི་ཉིན་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པའི་ནང་། New Zealand གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པས་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་གནད་ཚིག་དེ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་ཡིན་ན། རྒྱ་ནག་དེར་མི་དགའ་བ་མ་ཟད། གནད་དོན་དེའི་དབང་གིས་གསལ་པོར་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་ལ་དོ་ཕོག་འགྲོ་རྒྱུ་ངེས་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་དེང་སྐབས་ནེའུ་ཛ་ལན་ཌི་ཙམ་མ་ཟད། ཨིན་ཡུལ་དང་ཨོ་གླིང་། དེ་བཞིན་ཁེ་ན་ཌ་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་ཤིན་ཅང་གི་གནད་དོན་དེ་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གྱི་གནད་དོན་ཡིན་མིན་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གནད་དོན་དེ་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་རང་ཡིན་པའི་གྲོས་ཆོས་བཞག་པ་མ་ཟད། ཨིན་ཡུལ་དང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་དང་ལྷན་དུ་ཤིན་ཅང་ནང་གི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་ལ་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་ཡང་བཅད་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཨུ་རུ་སུའི་ཁུལ་གྱི་ Moscow བོད་སྐྱོབ་ཐེབས་རྩ་དང་བོད་ཀྱི་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་གཉིས་ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལྟར།  སྒོམ་ཉམས་ལེན་དང་རྣམ་ཤེས་སྐོར་ལ་བོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཨུ་རུ་སུའི་ཚན་རིག་པ་ཁག་དང་ལྷན་དུ་ཚན་རིག་གི་ཐབས་ལམ་ཐོག་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་སྟངས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ་སོང་། དེ་ཡང་དེ་རིང་༸མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ལ་ཚན་རིག་པ་ཚོས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐུགས་ཀྱི་གལ་གནད་དང་དེ་བཞིན་སྒོམ་སྒྲུབ་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་ཁག་ཅིག་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སོང་བ་དང་།  དེའི་ཁྲོད་ནང་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་གང་འདྲ་ཞིག་གིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཚན་རིག་པ་ཚོའི་ཀླད་པའི་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་སྐབས་རོགས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས།  ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཚན་རིག་གི་བྱུང་རིམ་དབང་དུ་བཤད་ན་ཚན་རིག་དེ་བཞིན་ནུབ་ཕྱོགས་སར་ནས་དར་བ་ཞིག་དང་།  ཚན་རིག་གི་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་ས་ནི་གཙོ་བོ་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་བའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཤ་སྟག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།  རིམ་པས་ཚན་རིག་པའི་ཁྲོད་ནས་མང་དག་ཅིག་གིས་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་ཐད་ཐུགས་སྣང་སླེབས་པ་དང་།  སྤྱིར་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་ནི་འཕྲོད་བསྟེན་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།  ཡང་སྒོས་འཇིགས་དངངས་དང་།  ཁོང་ཁྲོ་བཅས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་མེད་པ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པས།  ང་ཚོའི་བློའི་རྣམ་བཞག་དང་སེམས་བྱུང་གི་བྱེད་ལས་སྐོར་ཤེས་ན་ཕན་ཐོགས་ཡོད་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་སོང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་དྲན་པ་དང་ཤེས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཡོད་པའི་གྲུབ་ཆ་གཞན་ག་རེ་བཀོད་རྒྱུ་ཡོད་མེད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་བར།   ༸མགོན་པོ་མཆོག་གིས།  སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་ཁས་ལེན་མཁན་བོད་མི་གཙོས་རྒྱ་གར་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བྱིས་པ་ལོ་གསུམ་བཞི་ཙམ་སོན་སྐབས་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་དྲན་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་དེ་འབྲེལ་གྱི་གནད་དོན་ལུང་འདྲེན་མཛད་པ་དང་སྦྲགས།  སྤྱིར་ང་ཚོི་སྐྱེས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་ཁ་ཤས་རིང་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་དྲན་པ་གསལ་པོ་ཡོད་ཀྱང་།  དེ་རྗེས་རིམ་པས་འཚར་ལོངས་རྗེས་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་དྲན་པ་ཡལ་བཞིན་ཡོད་པ་བཀའ་སྩལ་སོང་།    ལྷག་པར་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་གཞན་ཞིག་ནི།  སློབ་ཕྲུག་ཁག་ཅིག་སློབ་སྦྱོང་གནང་བའི་སྐབས་ལམ་སེང་ཤེས་རྒྱུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དག་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཀའ་ལན་སྩལ་སོང་།ཡང་བགྲོ་གླེང་ནང་ཚོགས་ཞུགས་པ་གཞན་ཞིག་གིས་ཐུགས་དམ་ངོ་མ་ཅི་ཡིན་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་འབྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་འདྲི་གནང་བར༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས།  ཐུགས་དམ་ལ་བཞུགས་ཡོད་མེད་ཟེར་བ་དེ་ཞེན་ཆགས་ཆེ་དྲག་ནས་ཐུགས་དམ་ལ་བཞུགས་མཁན་ཡོང་མི་སྲིད་པ་མེད་སྐོར་དང་སྦྲགས་གཞི་རྩའི་ཐུགས་དམ་དེ་དུས་རྒྱུན་རང་སོ་སོའི་སྤྱོད་ལམ་དང་ཉམས་ལེན་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཇི་ལྟར་ཡོད་མེད་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བཀའ་སྩལ་གནང་སོང་། མ་ཟད།  སྒོམ་དང་འབྲེལ་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཞིག་གིས་ད་ཆ་དུས་ཚོད་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་པ་ཚོས་སྒོམ་བྱའི་ཡུལ་དང་སྒོམ་ལུགས།  དེ་བཞིན་དུས་ཚོད་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོམ་ཉམས་ལེན་ལ་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་མིན་བཀའ་འདྲི་གནང་བར།  ༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས།  རང་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དང་།   ལྷག་པར་གང་ཟག་སོ་སོ་སྒོམ་སྒྲུབ་དོན་གཉེར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་དེས་སྒོམ་ཉམས་ལེན་ཐད་གནོད་ཡ་གང་ཡང་མེད་པ་དང་།  སྒོམ་ཉམས་ལེན་གནང་ཐུབ་མི་ཐུབ་དེ་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་ལ་རག་ལུས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བཀའ་ལན་བསྩལ་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་རིང་གི་མཛད་རིམ་འདི་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་གཟིམ་ཆུང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་ ༨།༤༥ ཙམ་ཞིག་ལ་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་དབུ་འཛུགས་མཛད་པ་དང་།  དུས་རྒྱུན་ལྟར་མཛད་རིམ་དེ་བོད་དབྱིན་རྒྱ་སྐད་སོགས་སྐད་རིགས་སྣ་མང་ཐོག་གསུང་བསྒྱུར་གནང་སོང་།

འདས་པའི་ལོ་ཟླའི་ཁྲོད་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་དམག་མིའི་དབར་གདོང་ཐུག་གི་གནད་དོན་རབ་དང་རིམ་པ་བྱུང་བའི་དོན་རྐྱེན་སོགས་ལས་འཕྲོས་ཏེ་ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་གི་ཁོངས་སུ་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་སྡེ་ཞིག་འཛུགས་འཆར་དང་འབྲེལ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ཏུ་དམག་མིའི་ལས་དོན་སླད་བོད་པའི་ན་གཞོན་བསྡུ་རུབ་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་བཞིན་པ་དེར་རྒྱ་གར་ངོས་ནས་སེམས་འཚབ་དང་འབྲེལ་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་འདུགདེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་གི་སྡེ་ཚན་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུའི་སླད་དུ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གཉིས་པ་ཙམ་ནས་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་འགོ་གཙོ་ཁག་ཅིག་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་ཆགས་པའི་མངའ་རི་དང་། མཐོ་ལྡིང་ས་ཁུལ་སོགས་སུ་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་བསྡུ་རུབ་སླད་བསྐྱོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁ་སང་ IANS གསར་ཁང་གཙོས་པའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་དང་དམག་གི་སྡེ་ཚན་གྱི་གསང་བའི་ལས་བྱེད་ཅིག་ནས། རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་འགོ་ཁྲིད་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་དམག་མིའི་ལས་དོན་ཆེད་དུ་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་བསྡུ་རུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་ད་བར་བསྡུ་རུབ་བྱས་པ་དེ་དག་དེ་སྔ་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལས་ཀ་བྱེད་མྱོང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་ཧན་མི་རིགས་དང་བོད་པ་བསྲེས་མའི་ཁྱིམ་ཚང་ནས་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི་རྐང་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་གི་སྡེ་ཚན་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ངོ་ལོག་མི་བྱེད་མཁན་ཁོ་ན་ཚུད་ཐབས་སླད་དུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག མ་ཟད་ཁོང་ནས་དམག་དོན་སླད་མི་སྣ་བསྡུ་རུབ་བྱེད་སྐབས་མིའི་གཟུགས་སྟོབས་དང་། བདེ་ཐང་། དེ་བཞིན་རིག་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཐད་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་དགོས་སྟབས།་དེ་ནི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ཆ་ནས་དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་འགོར་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག་ལ། ཡང་མིང་མངོན་གསལ་གནང་འདོད་མེད་པའི་གསང་བའི་ལས་ལས་བྱེད་གཞན་ཞིག་ནས། དམག་དོན་སླད་བོད་རིགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ནང་དུ་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཚོས་བོད་རིགས་དེ་དག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ནང་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད་མེད་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་བརྩི་མཐོང་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ཀྱང་རྩད་ཞིབ་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་གསང་བའི་ལས་དོན་གཉེར་མཁན་དང་དཔྱད་པ་ཁག་ཅིག་ནས་ད་རེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་སྡེ་ཞིག་འཛུགས་འཆར་ཡོད་པ་དེ་ནི། རྐང་ཉེ་ལམ་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་དམག་མིའི་དབར་གདོང་ཐུག་བྱུང་སྐབས་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་ནས་བོད་མིའི་དྭང་ཞབས་དམག་སྒར་གྱི་དམག་མི་བཏང་སྟེ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་བའི་རྐྱེན་དང་། བོད་པའི་དམག་མི་རྣམས་ལ་རི་མཐོན་པོ་དང་གངས་རི་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་བཞུགས་རྒྱུའི་དམིགས་བསལ་ནུས་པ་སོགས་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ལས་གཞི་དེ་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་བཞིན་འདུག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་འཕྲོད་བསྟེན་མཁས་པ་ཞིག་ནས། ད་ལྟ་ཡོད་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མི་རྣམས་ས་མཐོན་མོར་དམག་དོན་གཉེར་སྐབས་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངན་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ལོ་ལྟར་བོད་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་དམག་མི་རྣམས་ལ་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་གསོ་འཕར་མ་སྤྲོད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག མ་ཟད་དེ་སྔ་རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་ཁུལ་གྱི་དམག་དཔོན་གནང་མྱོང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ J.R. Mukherjee ལགས་ནས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་སྡེ་འཛུགས་ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་བལ་ཡུལ་གྱི་Gurkha མི་རིགས་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་དམག་སྡེའི་ཁོངས་སུ་བསྡུ་རུབ་བྱེད་ཐབས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་Gurkhaམི་རིགས་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་བསྡུ་རུབ་བྱེད་ཐུབ་མེད་པ་དང་། དེ་ནི་རྐང་Gurkha མི་རིགས་རྣམས་ལོ་རྒྱུས་རིང་པོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་མི་དང་འབྲེལ་བ་བཟང་པོ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་ཡིན་པ་དང་། ད་རེས་རྒྱ་ནག་གི་བོད་རིགས་བསྡུ་རུབ་བྱས་པ་དེ་ནི་ས་མཐོན་པོའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་དམག་མི་རྣམས་ནུས་པ་ལྡན་པ་ཞིག་མེད་ཙང་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་སྡེའི་ཁྲོད་དུ་བོད་རིགས་རྐྱང་པའི་དམག་གི་སྡེ་ཚན་ཞིག་མེད་ཀྱང་། དམག་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཁག་ཏུ་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་ཁོངས་སུ་བོད་རིགས་༣༠༠༠ནས་༤༠༠༠ བར་ཡོད་པ་ཚོད་དཔག་གནང་གི་འདུག

ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ ཉིན་འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགོད་རང་དབང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་ཕྱིའི་གསར་འགོད་པ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྟ་རྟོགས་མེད་པར་རང་དབང་ངང་བོད་ནང་འགྲུལ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་ Twitter ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་རང་དབང་ཉིན་མོར་ཚེ་སྲོག་གི་ཉེན་ཁར་མ་འཛེམ་པར་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་བགོ་འགྲེམས་གནང་མཁན་སྙིང་སྟོབས་ཅན་གྱི་བོད་རིགས་དག་དང་ལྷག་དོན་བོད་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་བསྒྲགས་གནང་སྐོར་བཤད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསང་བ་ཕྱིར་བསྒྲགས་གནང་བའི་ཉེས་མིང་འོག་བཙོན་འཇུག་གིས་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དཀོན་མཆོག་སྦྱིན་པ་ལགས་བཅས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་འདུག དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ནས་ཁ་སང་ནི་འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། འཛམ་གླིང་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་མེད་པའི་ཁར། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱིའི་གསར་འགོད་པ་རྣམས་བོད་ནང་འགྲུལ་བསྐྱོད་བྱ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་མུས་ཡིན་པར་གསལ་འདོན་གནང་སྟེ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་བོད་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་གི་ཁྲིམས་འཆར་དེར་བརྩི་སྲུང་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པར་ནན་སྐུལ་གནང་འདུག ཁ་སའི་ཉི་མོ་དང་བསྟུན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Antony Blinken མཆོག་ནས་ཀྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གསར་འགོད་པ་ཚོའི་བདེ་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མི་དམངས་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཇི་ཙམ་ཆེ་བ་ཡོད་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་འཕེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས་ཨ་རིས་གསར་འགོད་རང་དབང་ཐོག་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ལྷན་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ལྕམ་ Audrey Azoulay  ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོར་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་སྲིད་གཞུང་ནས་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་གསར་འགོད་པ་ཚོར་གསར་འགྱུར་བཀོད་རྒྱུའི་རང་དབང་སྤྲོད་དགོས་པ་དང་གསར་འགོད་པ་ཚོས་ཀྱང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཐོག་ནས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་དགོས་པ་གསུངས་འདུགརྩ་བའི་འཛམ་གླིང་གི་གསར་འགོད་རང་དབང་གི་ཉིན་མོ་ནི། འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཡུལ་ལུང་ཁག་གི་ནང་གསར་འགོད་རང་དབང་དང་། གནས་ཚུལ་དྲང་བདེན་སོགས་གལ་ཆེ་རང་བཞིན་ངོས་ཟིན་ཐོབ་ནས་བརྩི་བཀུར་ཡོང་ཆེད་དང་། གསར་འགོད་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ Antony Blinken མཆོག་གིས་དེང་སྐབས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་གིས་སྔར་ལས་དམ་དྲག་དང་བཙན་ཤུགས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་གོ་རིམ་སྒྲིག་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུགདེ་ཡང་ཁ་སང་ CBS བརྒྱུད་ལམ་དུ་་སྐར་མ་ ༦༠ ཅན་གྱི་བཅར་འདྲིའི་ལས་རིམ་ཞིག་གི་ཁྲོད། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གིས། རྒྱ་ནག་ནི་དམག་སྟོབས་དང་དཔལ་འབྱོར། དེ་བཞིན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ང་ཚོའི་རྩ་ཆེར་བཟུང་སྟེ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་གི་གོ་རིམ་སྒྲིག་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་རང་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བཙན་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་འཛམ་གླིང་གི་གོ་རིམ་དེ་སྒྲིག་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ཁོང་གི་ད་དུང་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་རྒྱ་ནག་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཏེ་རྒྱབ་ལ་ཐོན་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ནག་གིས་སྒྲིག་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་འཛམ་གླིང་གི་ཁྲིམས་ཀྱི་གོ་རིམ་དེར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གསར་པ་ཇཱོ་བྷ་ཊན་མཆོག་གིས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་གཏམ་བཤད་ཐོག་མ་དེ་གནང་བའི་སྐབས་སུ། ཁོང་གི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་་ཕིང་ལ། ད་ལྟའི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འདིའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་འགྲན་བསྡུར་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་སླེབས་པར་དགའ་བསུ་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་འཁྲུག་རྩོད་འདོད་ཀྱི་མེད་པར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་དུ་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཆེས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཆགས་པའི་ཁྲོད། ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་ཤུགས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཕྱོགས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་བའི་གནད་དོན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེར་བྱས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གི་ཤིན་ཅང་ནང་གི་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་སྤེལ་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།ཡང་དེའི་བར་ན་ཁ་སང་ Guardian གསར་ཁང་གི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ནང་ New Zealand ནང་གི་གུ་ཡངས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཤིན་ཅང་་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བཞིན་པ་དེ་དག་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཡིན་མིན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ཁྱེར་ཕེབས་པ་དང་འབྲེལ། བདུན་ཕྲག་འདིའི་ནང་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེང་སྐབས་ New Zealand གཞུང་འཛིན་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཤིན་ཅང་ནང་དུ་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཐོག་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པའི་ཐོག་ལ་ལངས་་ཕྱོགས་མཁྲེགས་ཙམ་འཛིན་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སླེབ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་འདིར། ཉེ་ཆར་ཡུལ་དེའི་སྲིད་བློན་ Jacinda Ardern མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གི་ཐོག ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དང་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་། དེ་བཞིན་རང་སྐྱོང་གི་གནད་དོན་ཐོག་ New Zealand གཞུང་གི་ངོས་ནས་སེམས་འཚབ་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་བཟོས་ཟིན་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། ང་ཚོའི་ངོས་ནས རྒྱ་ནག་ལྷན་དུ་འབྲེལ་ལམ་ཁྲོད་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག རྒྱབ་སྐྱོར་ནམ་ཡང་བྱེད་ཐབས་མེད་སྐོར་གསུངས་འདུག ཁོང་གི་ད་དུང་། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་ཚོང་འབྲེལ་དང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག   དེ་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོག་ཐབས་ཐོག་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་ཁྲོད་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་བཞིན་པ་ལྟར། སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གིས་འོས་འགན་དང་འཚམ་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་འདུག རྩ་བའི་སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནས་ད་བར་ New Zealand ཁུལ་གྱི་ཕྱིར་ཚོང་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་ལྷན་དུ་ཕྱིར་ཚོང་གི་དངུལ་འབོར་སྡོམས་དེ་ཨ་རི་དང་ཉི་ཧོང་། ཨོ་གླིང་དང་ཨིན་ཡུལ་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་བཞིའི་མཉམ་དུ་ཕྱིར་ཚོང་ལས་མང་བ་ཡོད་པ་རེད་འདུག   སྔར་ལོ་ཨོ་གླིང་གཞུང་གི་རྒྱ་ནག་ཐོག་ལངས་ཕྱོགས་མཁྲེགས་རུ་བཏང་བའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁྲལ་སྤར་བ་དང་ཡུལ་དེ་ནས་དངོས་ཟོག་ནང་འདྲེན་གྱི་ཚོང་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་མི་སེར་རྣམས་ཨོ་གླིང་་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་དམ་དྲག་སོགས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡིན་མིན་ཅི་རིགས་ཀྱིས་འཁོན་ལན་རིམ་པ་སློག་པའི་ཁྲོད། ཨོ་གླིང་ལ་ཡུལ་དེའི་སྒོར་མོ་ཐེར་འབུམ་ ༤༨ ཙམ་གྱི་ཚོང་གི་གྱོང་གུད་ཕོག་ཡོད་པ་རེད། དེང་སྐབས་ New Zealand ཙམ་མ་ཟད། ཨིན་ཡུལ་དང་ཨོ་གླིང་དེ་བཞིན་ཁེ་ན་ཌ་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་ཤིན་ཅང་གི་གནད་དོན་དེ་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གྱི་གནད་དོན་ཡིན་མིན་ཐོག་གླེང་གློང་གནང་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཨིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གནད་དོན་དེ་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་རང་ཡིན་པའི་གྲོས་ཆོས་བཞག་པ་མ་ཟད། ཨིན་ཡུལ་དང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་དང་ལྷན་དུ། ཤིན་ཅང་ནང་གི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་ལ་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་ཡང་བཅད་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་དབུ་འཛུགས་གནང་པའི་ Science and Wisdom of Emotion ཞེས་ཚན་རིག་དང་སེམས་འཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་དང་སྦྲགས། ང་ཚོའི་སེམས་ཀྱི་གནས་བབ་དེ་ཞི་བ་དང་ལྷོད་པོའི་ངང་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། ཕྱིའི་དཀའ་ངལ་སོགས་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་ལ་དོ་ཕོགས་དེ་ཙམ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག དེ་ཡང་ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སེམས་དང་སྲོག་ལྟེ་གནས་ཁང་དང་། The Awake Network ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཚན་རིག་དང་སེམས་ཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་དབུ་འབྱེད་ཐོག་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ང་ཚོས་རྩལ་འདོན་གནང་བཞིན་བདེ་སྐྱིད་དམ་Happiness ཞེས་པ་དེ་ནི་ང་ཚོའི་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སེམས་འཚོར་གནས་བབ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ནང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་སོ་སོའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་ཁོར་ཡུག་གཙོས་པའི་ཕྱིའི་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་གིས་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཞིན་པ་སོགས་བཀའ་འགྲེལ་དང་སྦྲགས། གཙོ་བོ་ང་ཚོས་དོ་བདག་སོ་སོའི་སེམས་ཀྱི་གནས་བབ་དེ་ཞི་བ་དང་ལྷོད་པོའི་ངང་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། ཕྱིའི་དཀའ་ངལ་སོགས་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱང་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་བབ་ལ་དོ་ཕོགས་དེ་ཙམ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྟབས། སེམས་གཅུན་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུགམ་ཟད་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ནས། བཟང་པྱོགས་ནས་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ང་ཚོའི་སེམས་ཚོར་གྱི་གནས་སྟངས་དེ་དག་འགྱུར་བ་གཏང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་ང་ཚོས་བློ་སྦྱོང་རིམ་པའི་ཐོག་ནས་ཁོང་ཁྲོ་དང་ངག་འཆལ་སོགས་སེམས་ཚོར་དྲག་པོའི་ཆ་དེ་དག་ཇེ་ཉུང་དང་རིམ་པས་མེད་པ་བཟོས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་པ་སོགས་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་གི་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོ་སྤྱི་ཚོགས་སེམས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གཞན་ཕན་གྱི་བསམ་བློ་ཞིག་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཡོད་སྟབས། སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་དོན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གོང་འཕེལ་གཏང་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཡང་ཡོད་པར་བཀའ་སྩལ་འདུགདེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ང་ཚོ་ཚང་མ་ཐོག་མར་སྐྱེས་པའི་སྐབས་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཐོག་འཚོ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། གཞན་ཕན་དང་སྙིང་རྗེའི་བསམ་བློ་དེ་དག་ངེས་པར་དུ་དགོས་གལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་བྱམས་རྙིང་རྗེ་ཞེས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་མིན་པར། འདི་ནི་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འགྲོ་བ་མི་སྤྱིའི་བདེ་ཐབས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོ་རྒྱུན་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་འགྱུར་འདུ་ཤེས་འཛིན་པའི་ཐོག་སེམས་ཚོར་བཟང་པོའི་ཆ་དེ་དག་གོང་འཕེལ་བརྒྱུད་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག གཞི་རྩའི་ཁ་སང་དབུ་འཛུགས་གནང་པའི་ Science and Wisdom of Emotion ཞེས་ཚན་རིག་དང་སེམས་ཚོར་སྐོར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་དེ་བཞིན་སང་ཉིན་བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་འཚོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པ་དང་སློབ་དཔོན་སོགས་མི་སྣ་གསུམ་བཅུ་ཙམ་ནས་འདས་པའི་ལོ་༢༠ ལྷག་གི་རིང་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་མཁས་པའི་དབར་འགྲོ་བ་མིའི་བཟང་སྤྱོ་དང་། སེམས་ཚོར་གྱི་རྣམ་བཞག་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་དཔྱད་ཞིབ་གནང་པའི་གྲུབ་དོན་ཁག་གི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཁོངས་སུ་ཀླད་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Richard Davidson ལགས་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་ Daniel Goleman ལགས། དེ་བཞིན་༸སྐུའི་དབྱིན་སྐད་གསུང་བསྒྱུར་བ་དགེ་བཤེས་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་ལགས་དང་ཡོངས་དགེ་མི་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་མཉམ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཟླ་བ་ ༥ བའི་ཚེས་༣ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༧ དང་ ༤༧ ནང་གསེས་གཉིས་པའི་དགོངས་དོན་འོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཚོགས་གཞོན་ཨཱཙཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་མདོ་སྨད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཚབ་གསར་བསོད་ནམས་དབང་མོ་ལགས་དང་། མདོ་སྟོད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཚབ་གསར་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་སོང་། གཞི་རྩའི་ཉེ་ལམ་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ པའི་ཐོག་སྟེང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དབུས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་སྡེབ་གཅིག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཉིན་གཅིག་གི་རིང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་འཕར་མ་ཞིག་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་བའི་སྐབས་འདིར། ཨོ་གླིང་དུ་བཅའ་བཞུགས་སྐབས་ ༡༦ པའི་མདོ་སྨད་་སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རིགས་ཐར་ལགས་ཀྱིས་ཨོ་གླིང་ནང་དུ་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་རྐྱེན་པས་ཐེམ་སྤང་བཀའ་རྒྱ་སྔར་ལྷག་དམ་པོ་གནང་བར་བརྟེན་གྲོས་ཚོགས་སུ་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་མིན་ལ་སོང་། སྐབས་ ༡༦ སྤྱི་འཐུས་ལས་ཡུན་ལོ་དུས་མཐའ་མའི་གྲོས་ཚོགས་འཕར་མར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ཚང་ཆེད་རྩ་དགོངས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉེ་ལམ་བཀའ་ཤག་གིས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ལགས་ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞིའི་དགོངས་དོན་གཞིར་བཟུང་ཟུང་དྲུང་གནས་རིམ་ཚད་མཉམ་ཐོག ཨོ་གླིང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པར་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད་པར་བརྟེན། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་སྒུག་ཐོ་གཞིར་བཟུང་གིས་དེ་རིང་སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་དབང་མོ་ལགས་དང་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་གཉིས་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ཀྱིས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་གྲུབ་མཚམས་སུ། འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་དབང་མོ་ལགས་སུ་དེ་རིང་གི་དམ་འབུལ་དེ་བརྒྱུད་ནས། སྐབས་ ༡༦ བའི་ཚོགས་དུས་འཕར་མ་དེ་ཉིན་གཅིག་གི་རིང་ལ་མ་གཏོགས་མེད་སྟབས། ཁོང་གིས་ཚོགས་དུས་དེ་བརྒྱུད་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ལས་དོན་བྱེ་བྲག་པ་དེ་འདྲར་ཤུགས་སྣོན་གནང་དགོས་བ་དེ་འདྲ་ཅི་ཡོད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། ད་ལྟའི་ཆར་ལས་དོན་འདི་དང་དེ་ཞེས་གསལ་བོ་ཞིག་བཤད་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་ནའང་། ད་སྐབས་ང་ཚོར་དཀའ་ཆེན་པོ་ཞིག་འཕྲད་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་ཁོང་གིས༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་མི་འགལ་བ་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་སྐབས་དེར། ཐེངས་འདིར་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དམ་འབུལ་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་ལས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་ལས་མེད་པར་གསལ་བཤད་ཀྱིས། ཁོང་རང་ཉིད་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ལོ་ནས་བཟུང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་གཉེར་ནས་ཡོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། མི་མང་གིས་ངོ་ཚབ་ཀྱིས་དམ་འབུལ་ཞུ་ཐུབ་པ་དེ་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་མ་འོངས་བར་ཡང་མུ་མཐུད་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་གཉེར་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་།དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། སྐབས་བཅུ་དྲུག་གི་ཚོགས་འདུ་འཕར་མའི་ཐོག་ཚོགས་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་ཡོད་ལུགས་དང་འབྲེལ་ནས། ཚོགས་འདིའི་སྐབས་དང་དུས་ལ་བསྟུན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་ལམ་ཁ་བཟང་ཕྱོགས་ཤིག་ལ་འགྲོ་བར་གྲ་སྒྲིག་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་དེང་སྐབས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་གྱི་རླབས་རྒྱུན་གཉིས་བ་དེ་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཐེངས་འདིའི་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་འཕར་མ་དེར་ཕྱོགས་བཞུགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དུས་ཐོག་ཏུ་བཞུགས་སྒར་དུ་ཕེབས་ནས་ཚོགས་འདུ་བདེ་ལེགས་ངང་འཚོགས་ཐུབ་མིན་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པ་རེད་འདུག