རྒྱ་ནག

བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཁ་སང་སྔ་དྲོ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་བ་དང་དེ་རིང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་པ་འགོ་འཛུགས་བྱས་འདུག

ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་ཁ་ཆེའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཐོག་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་དྲག་གནོན་སྤེལ་ཏེ་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བཞིན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཤར་མངའ་སྡེ་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ཁང་ཁྱིམ་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད་པའི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་ངོས་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེར་ལྟ་ཞིབ་ནན་མོ་གནང་སྟེ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་ལ་དོ་ཕོག་མི་འགྲོ་བར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་ཡང་། ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Planet Labs ཞེས་པའི་སྲུང་སྐར་བརྟག་དཔྱད་ཚོགས་པས་མཁའ་དབྱིངས་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་རྒྱ་གར་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་བཏང་འབྱོར་བྱུང་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ཏེ། ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེ་ནང་སྤྱི་ལེ་་༤ ཙམ་བརྒལ་ཏེ་གྲོང་ཚོ་དེ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་བླངས་པའི་ཁུལ་དེའི་སྔ་རྗེས་ཀྱི་པར་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲོང་ཚོ་དེ་འདས་པའི་ལོ་གཅིག་གི་གོང་ཙམ་ནས་གསར་བསྐྲུན་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་འདུག གནས་ཚུལ་དེ་ར་འཕྲོད་བྱུང་མཚམས་སུ། རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁ་སང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་གར་གྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ལམ་ཁ་དང་ཟམ་པ་གསར་རྒྱག་གིས་ལས་གཞི་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ལས་གཞི་དེ་དག་གིས་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་གྱི་མི་མང་ལ་མཐུན་འགྱུར་གྱིས་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཇེ་བཟང་དང་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་དེ་དག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཆིག་ལ་དོ་ཕོག་མི་འགྲོ་བར་རྟོག་ཞིབ་ནན་མོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་གསུང་འདུགརྒྱ་ནག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེར་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་མཁན་ཞིག་གིས་མིང་འདོན་མ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་གསར་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གི་རིང་ལ་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ལྟ་ཞིབ་ལེགས་པོ་བྱས་མེད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་ཁུལ་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་ས་ཁོངས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་གྲོང་ཚོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་པའི་ས་ཁུལ་དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་ལྷོ་རྒྱུད་ཡིན་པར་རྩོད་ལེན་བྱེད་བཞིན་པའི་ས་ཁུལ་དུ་འཁེལ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཁུལ་དེའི་མི་མང་གིས་གསར་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ཁུལ་དེར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གཉེར་བཞིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་མ་ཐག ཨ་རུ་ན་ཅལ་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་སྤྱི་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚོགས་འདུ་རིམ་པ་བསྡུས་ནས་གནད་དོན་དེར་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་རྒྱ་གར་གྱིས་ཀྱང་མཐའ་མཚམས་དེར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གཉེར་མུས་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག རྒྱ་ནག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེ་དང་འབྲེལ་ནས། བྷེལ་ཇམ་གྱི་ཁུལ་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཆེད་མཁས་བ་ Sim Tack ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་ Hindustan Times གསར་ཤོག་ཐོག སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་མཐའ་དམག་སྐོར་ཞིག་ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ཡོད་པར་ལུང་འདྲེན་གྱིས། མཐའ་མཚམས་སུ་རྒྱ་དམག་ཡོད་པ་དེ་ནི་གནས་ཚུལ་གསར་བ་གང་ཡང་མིན་ནའང་། ཐེངས་འདིར་རྒྱ་ནག་གིས་ཆེད་དུ་ཁང་ཁྱིམ་བརྒྱ་ལྷོད་ཡོད་པའི་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་གིས་ཁུལ་དེར་མི་མང་གནས་སྡོད་བྱེད་རྩིས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་གནས་ཚུལ་གསར་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ངོ་མང་པོའི་རིང་ལ་མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་དང་ལ་དྭགས་ཁུལ། དེ་བཞིན་འབྲུག་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་གི་ས་མཚམས་ཁག་ཏུ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་དེ་ཡིས་རྒྱ་ནག་གིས་མཐའ་མཚམས་ས་ཁོངས་བརྟན་བརླིང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག འོན་ཀྱང་། གོང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས། འདི་གའི་གསར་འགོད་པའི་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༤ གཡས་གཡོན་ནས་དེར་འབྲེལ་གྱི་ལས་གཞི་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ལྷན་དུ། རྒྱ་ནག་གི་བོད་དོན་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་སྔར་ལོའི་གྲོ་མོ་ཁུལ་གྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ། བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་བྱེད་དགོས་བའི་གྲོས་བསྡུར་རིམ་པ་བྱུང་བ་ལྟར། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་དང་བལ། དེ་བཞིན་འབྲུག་བཅས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་བསྐྱེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ནང་དུ་ཡང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་མང་པོ་གཉེར་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་འདས་བའི་ལོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱིས་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་བདག་དབང་ཐད་ནས་གདོང་ཐུག་རིམ་པ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་དམག་གི་བར་དུ་ཤི་རྨས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། དགུན་དུས་ཀྱི་ནམ་ཟླའི་འཁྱགས་གྲང་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱིས། ད་དུང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་དམག་མི་འགྲེམས་འཇོག་ཇེ་མང་དུ་བཏང་སྟེ་གོ་མཚོན་དང་བཟའ་ཆས་སོགས་འབོར་འདྲེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ངོས་ནས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་དེ་གའི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ལ་དམག་འཐབ་དཔུང་འཇུག་ཙམ་མ་ཟད། སྒོས་སུ་ས་མཚམས་ཁག་ཏུ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་བའི་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཏེ་སྔར་ལོའི་བར་། གྲོང་ཚོ་༩༠༠་ལྷག་ཙམ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ ༢༠༠ ཙམ་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ལ་ཡོད་པའི་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་། བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་ངོ་དེབ་ཐོག་པར་རིས་དང་བཅས་ཏེ་གནས་ཚུལ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ས་བགོས་བྱས་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་དུ་ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་ནས་མཁའ་དབྱིངས་ནས་པར་བླངས་པའི་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གི་ནག་ཆུའི་ཁུལ་དུ་གནམ་ཐང་གསར་རྒྱག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞིའི་ཁྲོད་རི་སྒང་གི་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་གི་པར་རིས་ནག་གསུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མེས་རྒྱལ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག་ཅེས་གསར་དུ་བྲིས་འདུག དེ་བཞིན་ཁུལ་དེའི་རི་སྒང་དུ།  མེས་རྒྱལ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག་ཅེས་པའི་ཡི་གེ་བྲིས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་ཆེན་པོ་ཞིག་ཀྱང་གསར་དུ་བྲིས་ཡོད་པ་ཡང་ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་ནས་པར་བླངས་བའི་ཁྲོད་དུ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་གྱི་འདྲ་གཟུགས་དེ་སྔར་ལོའི་ཟླ་བ་ ༨ པའི་ནང་དུ་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འཁོད་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་གསལ་བོར་བརྗོད་ཡོད་པ་ཞིག་ནི།  སྔར་ལོའི་ཟླ་བ་ ༣ པའི་ནང་དུ་མཁའ་དབྱིངས་ནས་པར་བླངས་བའི་ནང་དུ།  ནག་ཆུ་ཁུལ་གྱི་རི་མགོར་མེས་རྒྱལ་ཁྲི་ལོར་ཤོག་ཅེས་པའི་རྒྱ་ཡིག་ལམ་གྱི་ཡིག་འབྲུ་དེ་དག་དང་ལྷན་དུ།  བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་ༀ་མ་ ཎི་པད་མེ་ཧཱུྃ་ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་ནའང་། ཕྱིས་སུ་ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་ནས་ལྟ་དུས་བོད་ཡིག་གི་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་གི་པར་རིས་དེ་དག་ནག་གསུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་དར་ཆེན་པོ་ཞིག་གསར་བཟོ་བྱས་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁོང་གིས་པར་རིས་དེ་དག་གཤིབ་བསྡུར་གྱིས་ངོ་དེབ་ཏུ་སྤེལ་མཚམས་སུ། མི་མང་པོས་བརྒྱུད་སྐུར་བྱས་ཡོད་པ་དང་།  དེའི་ཁྲོད་ནས་མི་ཞིག་གིས་མཆན་བྲིས་པའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་བཏང་ནས་བོད་མིའི་ཞི་བདེ་དང་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་མཚོན་རྟགས་ཡོད་ཚད་གན་གསུབ་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ནས་བོད་མིའི་ངོ་བོ་དེ་མེད་པར་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་ཅི་ཙམ་བོད་ཁུལ་དུ་དམ་དྲག་བྱས་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་ངང་ནས་ཕྱིར་རྒྱ་ནག་ལ་རྒོལ་རྡུང་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསལ་འགྲེལ་གནང་འདུགགཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་གྱི་ས་ས་གང་སར་བོད་མིའི་ས་ཆའི་བདག་དབང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གྱིས།  འཛུགས་སྐྲུན་གྱིས་ལས་གཞི་དང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་སྣ་མང་གཉེར་བཞིན་ཡོད་ནའང་། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་པའི་དབང་གིས་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ཅི་བཞིན་ཕྱི་ལོག་ཏུ་ཐོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད།  བདུན་ཕྲག་སྔོིན་མའི་ནང་དུ་ཤེས་རྟོག་བྱུང་བ་ལྟར་ན། གསང་བའི་ལས་དོན་གཉེར་མཁན་གྱི་སྡེ་ཁག་ detresfa ཞེས་པས་ཉེ་ཆར་ཟུང་སྐར་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་གཞིས་ཀ་རྩེའི་ལྷོ་ངོས་སུ་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཆེ་གྲས་ཤིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་པའི་པར་རིས་ཤིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་དང་སྦྲགས། དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་དེ་ནི་བོད་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་ལ་མཐུན་རྐྱེན་སྐྲུན་སའི་ལྟེ་གནས་གཙོ་གྲས་ཤིག་དང་དེ་བཞིན་ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་དང་། གནམ་ཐང་སོགས་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་ས་ཚིག་ཁག་ལ་ཐད་ཀར་མཐུད་དེ་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་གི་དམག་གི་ལྟེ་བའི་ས་ཚིགས་ཤིག་བཟོ་འཆར་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་ལྟར།  རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་གནམ་ཐང་དང་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་སོགས་གསར་རྒྱག་གིས་བོད་ཁུལ་དེ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་ནང་གི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུར་ཁ་གཡར་ཏེ་ ༡༩༨༥ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ཏུ་ཆེད་གཏོང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་ལ་དགའ་ཞེན་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་རབས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གཞུང་འཛིན་འོག་ལས་གཞི་དེ་སྔར་ལས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཤེས་ཡོན་དང་དམིགས་བསལ་ལས་རིགས་ཀྱི་གནས་ཚད་ཞན་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༥ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་གི་སྔོན་འགྲོའི་སློབ་མཐར་སོན་པའི་བོད་རིགས་སློབ་མ་ ༡༣༠༠ ཙམ་ལ་ལོ་ལྟར་རྒྱ་ནག་གི་ Tainjin དང་། Hubei དེ་བཞིན་ Henan དང་། Shanghai སོགས་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ ༡༥ ཙམ་གྱི་ནང་སློབ་སྦྱོང་ཆེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་གྲོང་ཁྱེར་དེ་དག་གི་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་པའི་འཛིན་གྲྭ་གསར་འཛུགས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་དང་ ༢༠༡༠ ལོར་ལས་རིགས་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༤༨ ནང་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭ་དེ་དག་ཏུ་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཆེད་གཏོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཟླ་ ༨ ནང་ཚོགས་པའི་བོད་ཐོག་གི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༧ ཐོག་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་གོང་འཕེལ་གཏོང་དགོས་སྐོར་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་དང་སྦྲགས། སློབ་ཁག་རིམ་པར་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ལྟ་གྲུབ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཆེས་ཆེར་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་ཞེན་གྱི་བློ་གོང་འཕེལ་བཏང་ནས་ཚང་མའི་སེམས་ནང་རྒྱལ་ཁབ་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་དགའ་ཞེན་གྱི་ས་བོན་བསྐྲུན་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་གཏམ་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དྲིལ་བསྒྲགས་རུ་ཁག་ཅིག་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཡོད་སའི་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་སློབ་གྲྭར་བསྐྱོད་དེ་ཆིག་སྒྲིལ་དང་རྒྱལ་ཞེན་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་བྱམས་སྐྱོང་སྐོར་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་ཡིད་ཆེས་བློ་འགེལ་དང་དགའ་ཞེན་བྱེད་དགོས་པའི་ཀུན་སློང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་མངོན་གསལ་གནང་སྟེ་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལས་གཞི་དེ་དག་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད། རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་ཆེད་དུ་བོད་རིགས་སློབ་མའི་ཐོག་ལས་རིམ་དེ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་ཡིག་ཆར་བོད་རིགས་སློབ་མ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐག་གཅོད་དེ་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེས་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ལས་གཞི་དེའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་ནི་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་དགའ་ཞེན་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་རབས་ཤིག་བསྐྲུན་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད་ཅེས་བཀོད་ཡོད།  

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་གཞིས་ཀ་རྩེའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ས་ཁུལ་དུ་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཆེ་གྲས་ཤིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔྱད་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་གིས་དམག་སྒར་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་བར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་དོན་ལས་གཞི་མཐུད་སྦྱོར་དང་སྔར་ལྷག་རྒྱ་སྐྱེད་བྱ་རྒྱུའི་ཆེད་ཡིན་པ་གསུངས་འདུགཁ་སང་གསང་བའི་ལས་དོན་གཉེར་མཁན་གྱི་སྡེ་ཁག་ detresfa ཞེས་པས་ཉེ་འཆར་ཟུང་སྐར་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་གཞིས་ཀ་རྩེའི་ལྷོ་ངོས་སུ་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཆེ་གྲས་ཤིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་པའི་པར་རིས་ཤིག་ཁྱབ་བཞིན་པ་དང་སྦྲགས། དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་དེ་ནི་བོད་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་ལ་མཐུན་རྐྱེན་སྐྲུན་སའི་ལྟེ་གནས་གཙོ་གྲས་ཤིག་དང་དེ་བཞིན་ཁུལ་དེར་ཡོད་པའི་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་དང་། གནམ་ཐང་སོགས་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་ས་ཚིག་ཁག་ལ་ཐད་ཀར་མཐུད་དེ་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་གི་དམག་གི་ལྟེ་བའི་ས་ཚིགས་ཤིག་བཟོ་འཆར་ཡོད་པ་བཀོད་འདུག གཞི་ཀ་རྩའི་ཁུལ་གྱི་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ལྟེ་གནས་དེའི་ཉེ་ཁྲིས་སུ་ས་དོང་འབྲུ་ནས་ས་འོག་གི་དམག་དོན་ལས་གཞི་ཁག་ཅིག་ཀྱང་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་པ་གསུངས་འདུག གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཞེས་པའི་གནད་དོན་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པར་རྒྱ་ནག་གི་ཐབས་བྱུས་དེ་དག་ས་མཚམས་ཁུལ་དུ་དམག་གི་ནུས་ཤུགས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏང་རྒྱུ་དང་བོད་ནང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་དཔུང་སྟོང་ཕྲག་ ༥༠ ལྷག་བཏང་བ་དེས་བོད་ནང་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་དམ་དྲགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་ངེས་པར་མ་ཟད་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་ས་ཁུལ་སྤྱིའི་བདེ་འཇགས་དང་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་ཐོག་ལའང་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་ Hindustan Times གསར་ཁང་གིས་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཡོ་རོབ་སྦེལ་འཇམ་ནང་གནས་བཞུགས་བདེ་འཇགས་དམག་གྱི་སྐོར་དཔྱད་ཞིབ་གནང་མཁན་ Sim Tack ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དམག་དང་འབྲེལ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་སྤེལ་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཐོག་མར་མིན་པར་དེ་སྔ་ནས་ཟུང་སྐར་འཕྲུལ་ཆས་བརྒྱུད་པར་ལེན་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དམག་སྒར་དང་འབྲེལ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་དེ་དག་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་གཙོས་ བོད་དང་ས་འབྲེལ་ཆགས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་དམག་གི་གདོང་ལེན་ཚགས་ཚུད་གནང་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་གཞིས་རྩེ་ཁུལ་དུ་གསར་རྒྱག་བྱེད་བཞིན་པའི་དམག་སྒར་དེ་མ་འོངས་དམག་གི་ལས་དོན་སྤེབ་ཕྱིར་གོ་མཚོན་དང་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའ་སོགས་གསོག་ཉར་སའི་ས་ཚིག་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད་སྐོར་གསུངས་འདུག སྔར་ལོ་དཔྱད་ཞིབ་པ་ Sim Tack ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དམག་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྙ་ཐོ་ཞིག་ཡོངས་གྲགས་གནང་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་གྲོང་ཚོ་ལྔ་ལྷག་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་མ་ཟད། དམག་སྦྱོང་བྱེད་ས་དང་། མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའ་འབབ་ས་སོགས་དམག་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལྟེ་གནས་མི་འདྲ་བ་ ༡༣ ཙམ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད།

དེ་རིང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཨ་རིའི་གཞུང་འཛིན་གསར་བ་བསླེབ་ལ་ཉེ་བའི་དུས་སྐབས་འདིར། Trump གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་མ་དངུལ་ཆེད་གཏོང་གིས་ཨ་རིའི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤེལ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་འགོག་ཐབས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་བ་ཞིག་གང་མགྱོགས་འཇོག་ཐབས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་བཞིན་པ་རེད་འདུག ཐེངས་འདིའི་ཨ་རིའིི་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་འགོག་ཐབས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དེར་མཚོན་ན། ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་ཡོན་བརྗེ་ལེན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡོད་ཚད་གོང་རིམ་ལ་སྙན་གསེང་ཞུ་དགོས་བ་དང་། གལ་ཏེ་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་དུས་ལྟར་སྙན་གསེང་མ་ཞུས་ཚེ་ཤེས་ཡོན་བརྗེ་ལེན་གྱི་ལས་གཞི་ཡོད་ཚད་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་འཁོད་འདུག གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་བརྒྱུད་ནས་ཨ་རིའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་ལུགས་ནང་དུ་རྒྱ་སྐད་རྒྱ་ཡིག་གི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་མཚོན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤེལ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་མང་པོས་སེམས་ཁྲེལ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། Trump འཛིན་སྐྱོང་གིས་གནད་དོན་དེར་སྦ་གསང་མེད་པའི་སྒང་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་སློབ་གླེང་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་མིང་འདོགས་བྱས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག སྤྱིར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་གཏན་འཇགས་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་དུ། ཨ་རིའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ནས་མ་དངུལ་༢༥༠༠༠༠ ལྷག་ཐོབ་མཁན་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཁག་ལས་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་གསེང་ཞུས་ཀྱི་མེད་པ་དང་། མཚན་གསལ་བོར་བརྗོད་འདོད་མེད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཞིག་གིས། གནད་དོན་དེའི་རྐྱེན་པས་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཡུལ་དེའི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཤུགས་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་རྟོགས་ཁག་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག  

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐེ་ཝན་ཐོག་བདག་དབང་རྩོད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་པ་དང་། ལྷག་པར་ཏོག་དབྱིབས་ ༡༩ འི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་དང་ཐེ་ཝན་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་མིང་ཐད་མགོ་རྙོག་རིམ་པ་བྱུང་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཐེ་ཝན་གཞུང་ངོས་ནས་ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་ཡུལ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་ཁྱེར་གསར་པ་འདོན་སྤེལ་དང་འབྲེལ། དེའི་ཐོག་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་བྲིས་པ་དེ་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་བཟོས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཐེ་ཝན་ཞེས་པ་འབུར་དུ་འདོན་བྱས་འདུགདེའང་སྔར་ལོ་རྒྱ་ནག་ནས་ COVID 19 འམ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ༡༩ བའི་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་གྱི་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་གོད་ཆགས་ཤུགས་ཆེན་ཕོག་པའི་ཁྲོད། ཐེ་ཝན་གྱིས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ཛ་དྲགས་གནས་སྟངས་དུས་ཐོག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་མཁན་དང་རིམས་ནད་དེར་གདོང་ལེན་ཚགས་ཚུལ་བྱེད་ཐུབ་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེས་ཐོག་མའི་གྲས་སུ་ཡིན་པ་རེད། ཡིན་ནའང་སྐབས་དེར་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་ནས་སླེབས་མཁན་རྣམས་ལ་བཀག་སྡོམ་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཐེ་ཝན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་དེབ་ཐོག་ Republic of China འམ་རྒྱ་ནག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་ཡིག་གཟུགས་ཆེན་པོའི་ཐོག་བྲིས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ཐེ་ཝན་མི་སེར་མང་དག་ཅིག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་པར་བཀག་སྡོམས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་རིམ་པ་ཐོན་པ་དང་འབྲེལ། ཐེ་ཝན་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ད་རེས་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་དེབ་གསར་པ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྟེང་། Taiwan ཞེས་པ་དེ་ཡིག་གཟུགས་ཆེན་པོའི་ཐོག་འབུར་དུ་བཏོན་པ་དང་།  Republic of China འམ་རྒྱ་ནག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་པ་དེ་དེ་གའི་རྒྱལ་རྟགས་ཀྱི་མཐའ་སྐོར་དུ་རྒྱ་ཡིག་ཐོག་ཡིག་ཆུང་ནང་དུ་མ་གཏོགས་བཞག་མེད་པ་རེད་འདུག ཁ་སང་ཐེ་ཝན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་དེབ་གསར་པ་འདོན་སྤེལ་དང་འབྲེལ། སྲིད་འཛིན་ Tsai IngWen མཆོག་གིས། ཐེ་ཝན་གྱིས་འདས་པའི་ལོའི་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་བརྡལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱས་ཏེ་དེ་གའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་བབས་སྔར་བཞིན་གོང་འཕེལ་བཏང་ཡོད་སྐོར་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་ཐེ་ཝན་མང་ཚོགས་རྣམས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱོད་སྐབས་དེ་དག་གི་ཕྱིར་བསྐྱོད་ལག་དེབ་ཐོག་ Taiwan ཞེས་ཡི་གེ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་འཁོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་ཐེ་ཝན་གྱི་ངོ་བོ་སྣང་མེད་གཏོང་ཐབས་མེད་པར་གསུངས་འདུགགནས་ཚུལ་ཐོན་ཁག་ལ་གཞིགས་ན། ཁ་སང་ཐེ་ཝན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་གསར་དུ་འདོན་སྤེལ་གནང་མ་ཐག ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་གཞུང་འབྲེལ་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་གཙོ་བྱས་པའི་མང་ཚོགས་༧༠༠ལྷག་ནས་ལག་ཁྱེར་གསར་པ་དེ་ཞུ་རྒྱུར་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་ཐེ་ཝན་རྒྱ་ནག་གི་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ཆ་ཤས་སུ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དང་འབྲེལ། ནམ་ཞིག་ཐེ་ཝན་དེ་རྒྱ་ནག་མེས་རྒྱལ་གྱི་ནང་དུ་ཟླ་སྒྲིལ་གཏོང་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་བཅངས་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གིས་ཐེ་ཝན་དང་ལྷན་དུ་བཀག་སྡོམ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེར་བྱས་པ་དང་འབྲེལ། ཨ་རིའི་གཞུང་གི་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་ངན་ལན་སློག་རྒྱུའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁ་སང་ཐེ་ཝན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་དེབ་གསར་པ་འདོན་སྤེལ་ཐད། རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ Hua Chunying ཡིས་ཐེ་ཝན་གྱི་ངོས་ནས་ཐབས་བྱུས་འདྲ་མིན་གང་བཏོན་ཡང་། ཐེ་ཝན་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ས་ཁོངས་ཡིན་པ་དེར་འགྱུར་བ་གཏང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག དེའི་བར་ན་ཁ་སང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་གྱི་ Visa འམ་མཐོང་མཆན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་ཐེ་ཝན་དབར་མཐོང་མཆན་ཞུ་མི་དགོས་པའི་ཐོག་ནས་ཕན་ཚུན་འགྲུལ་བསྐྱོད་ཆོག་པ་བཟོས་ཏེ་ལོ་བཅུའི་དུས་ཚིགས་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པའི་སྐོར་འཁོད་འདུག དེ་དོན་ཐེ་ཝན་གྱི་སྲིད་འཛིན་ Tsai Ingwen གྱི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དུ། ཐེ་ཝན་དང་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་གཉིས་དབར་ཕན་ཚུན་མཐོང་མཆན་མི་དགོས་པའི་ཐོག་ནས་འགྲུལ་བསྐྱོད་ཆོག་པའི་གྲོས་མཐུན་གཙོས་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཁྲོད་ཀྱི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་རྣམས་འབུར་འདོན་དང་སྦྲགས། ཡུ་རུབ་མཐུན་ཚོགས་དང་ཐེ་ཝན་གཉིས་དབར་སྤྱི་ཚོགས་འཕྲོད་བསྟེན་དང་དཔལ་འབྱོར། དེ་བཞིན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་མཉམ་ལས་ཐོག་མུ་མཐུད་བསྐྱོད་དགོས་སྐོར་དང་འབྲེལ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་གང་མགྱོགས་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་གན་རྒྱའི་ཐོག་མཚན་རྟགས་བཀོད་རྒྱུ་དེ་གོམ་པ་དང་པོ་དེ་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག དེའི་བར་ན་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ Kelly Craft ལགས་སང་ཉིན་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ལས་དོན་ཆེད་ཐེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐེ་པེ་རུ་འབྱོར་གྱི་ཡོད་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།    

རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་གི་སྨན་ཁབ་བརྒྱག་རྒྱུ་གྲ་སྒྲིག་གནང་བཞིན་པའི་ཁྲོད་འདིར་ཨོ་སི་ཊི་རི་ཡའི་ Austria བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་སུད་སི་ནས་ཡིན་པའི་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མི་དགོས་ངེས་ཅན་ཚོར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་ཆེད་ཡུ་སྒོར་ ༤༢༢༡ ལྷག་ཞལ་འདེབས་གནང་འདུགདེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་དུ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་སུ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་དེ་འབྲེལ་གཉན་རིམས་ཀྱི་སྔོན་ཁབ་དེ་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པའི་ཁྲོད་རྒྱ་གར་ནང་དུའང་དེ་འབྲེལ་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་བརྒྱག་རྒྱུ་གྲ་སྒྲིག་དང་འབྲེལ་བདུན་ཕྲག་འདིའི་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་སྨན་ཁབ་དེ་སྤྱོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར། དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཉེ་ལམ་ཨོ་སི་ཊི་རི་ཡའི་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་དགོས་ངེས་ཅན་ཚོར་དམིགས་ཏེ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་ཆེད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ལ་ཡུ་སྒོར་ ༣༢༩༨།༠༠ ཞལ་འདེབས་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་དེ་བཞིན་སུད་སི་ནས་ཡིན་པའི་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་སུད་སི་སྒོར་ ༡༠༠༠།༠༠ ཐམ་པ་ཕུལ་ཡོད་པ་བཀོད་འདུགརྩ་བའི་རྒྱ་གར་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་ཁབ་གྲ་སྒྲིག་དང་འབྲེལ་བདུན་ཕྲག་འདིའི་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ཆེས་ཐོག་མ་སྔོན་ཁབ་དེ་སྤྱོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བོད་མིར་སྔོན་ཁབ་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གནང་རྒྱུར་ཐེ་ཚོམ་མེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཀྱང་ས་གནས་རྫོང་གི་སྨན་ཁང་ལ་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སྙན་ཞུ་ཕུལ་ཟིན་པ་ཆགས་ཀྱི་འདུག རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དེ་སྔོན་ཁབ་བརྒྱག་རྒྱུའི་ས་ཚིགས་སུ་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཆར་སྔོན་ཁབ་དངོས་སུ་འགོད་འགྲེམས་གནང་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ནམ་ཡིན་གསལ་པོ་མེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་སྔོན་ཁབ་ཀྱི་རིམ་པ་དང་པོ་འདི་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ། རིམ་པ་གཉིས་པར་ལོ་ན་ ༥༠ ཡན་གྱི་བགྲེས་སོང་རྣམ་པར་བརྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།གཞི་རྩའི་འཛམ་གླིང་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་ཐོག་མར་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྐྱེན་པས་མང་ཚོགས་ས་ཡ་གཉིས་མན་ཙམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ས་ཡ་དགུ་བཅུ་ལྷག་ལ་གཉན་རིམས་དེ་ཕོག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ངལ་བ་བཟོད་གླགས་མེད་མྱངས་པའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ནང་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་དེ་མི་ཁྱབ་པར་སྟངས་འཛིན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་ཉེ་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་ནང་སླར་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་ཇེ་ཆེར་སོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་མང་དག་ཅིག་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་བརྒྱབ་ནས་མང་ཚོགས་རྣམས་རང་ཁྱིམ་དུ་ཟུར་བཀག་བྱེད་མུས་རེད་འདུག ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ Hebei ཞིང་ཆེན་གྱི་མི་འབོར་ ༡༡༠༠༠༠༠༠ ཡོད་པའི་ཧྲི་ཅ་ཀྲོང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་བྱུང་སྟེ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ནས་པེ་ཅིང་ལ་གནམ་གྲུ་དང་མེ་འཁོར། དེ་བཞིན་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་བཅས་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་ཁག་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་ནང་སླར་ཡང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་དམིགས་ཏེ་པེ་ཅིང་གི་ཉེ་འགྲམ་དུ་ཡོད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་མང་ཚོགས་ས་ཡ་ ༤༌༩ ལྷག་གི་འགྲོ་འོང་ལ་བཀག་སྡོམ་གྱིས་རང་ཁྱིམ་དུ་ཟུར་བཀག་བྱས་འདུགརྒྱ་ནག་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་དེ་རིང་རྒྱ་ནག་ནང་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་མི་གྲངས་ ༥༥ བྱུང་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་མི་ ༤༠  ཧྲེ་ལུང་ཅང་ཞིང་ཆེན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཁུལ་ལ་འགྲུལ་བཞུད་བྱས་པ་ཤ་སྟག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་ཧེ་བྷེ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ Langfang གྲོང་ཁྱེར་གིས་ཁུལ་དེར་གནས་སྡོད་གནང་མཁན་གྱི་མང་ཚོགས་ས་ཡ་བཞི་དང་ཕྱེད་ཀ་ལྷག་དེ་རིང་ནས་རྩིས་པའི་ཉིན་གྲངས་བདུན་གྱི་རིང་རང་ཁྱིམ་དུ་ཟུར་བཀག་སྡོད་དགོས་པ་མ་ཟད། དེ་དག་ཁྲོད་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་མེད་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་ཀྱང་བྱེད་དགོས་པར་བརྗོད་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་ཧེ་བྷེ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ Langfang གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ Guan རྫོང་དང་ Sanhe གྲོང་ཁྱེར་གཉིས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྣམས་རང་ཁྱིམ་དུ་ཟུར་བཀག་བྱེད་མུས་ཁྲོད་ཁ་སང་རྒྱ་ནག་གི་ Heilongjiang ཞིང་ཆེན་གིས་ Wangkui རྫོང་ནང་ནད་རྟགས་མེད་པའི་ནད་པ་གསར་པ་མི་གྲངས་ ༣༨ ཐོན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་འོང་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་དང་དེ་འབྲེལ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ Yichun གྲོང་ཁྱེར་ནང་ལའང་ནད་པ་རེ་ཟུང་ཐོན་པར་མ་ཟད། ཁ་སང་ Jilin ཞིང་ཆེན་གྱི་རྫོང་གཅིག་ནང་དེ་མཚུངས་ནད་རྟགས་མི་མངོན་པའི་ནད་པ་མི་གྲངས་བདུན་ཐོན་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ནད་པ་བཞི་ཉེ་ཆར་ Wangkui རྫོང་ནས་འགྲུལ་བཞུད་གནང་བར་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་སྟབས་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཉན་རིམས་ཐོན་སའི་གོང་གསལ་གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་ནང་འགྲུལ་བཞུད་བྱ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་འདུག དེ་དག་གི་མང་ཚོགས་རྣམས་རང་ཁྱིམ་དུ་ཟུར་བཀག་བྱས་འདུགདེ་རིང་བར་རྒྱ་ནག་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་རྟགས་མངོན་གསལ་མེད་པའི་ནད་པ་གསར་པ་གྲངས་ ༨༡ ཐོན་ཡོད་པ་དང་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོར་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་མི་གྲངས་ ༨༧༥༩༡ ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་ ༤༦༣༤ ཡིན་པ་རེད།