བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།

དེ་རིང་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཡུ་རོབ་བྷེལ་ཇམ་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཁུལ་དེའི་ Antwerpen ས་གནས་སུ་ཡུ་རོབ་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་དབར་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རྩེད་འགྲན་ཐེངས་དགུ་པ་དེ་འགོ་འཛུགས་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་བྷེལ་ཇམ་ས་གནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོ་སྒྲོལ་མ་ཆོས་འཛོམས་ལགས་སུ་ལས་རིམ་དེའི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རྩེད་འགྲན་དེར་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། འདི་ལོ་ཕ་རན་སི་དང་བྷེལ་ཇམ། སུད་སི། ཧོ་ལེན་ཌི་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་བཞི་ནས་བོད་པའི་རྐང་སྤོལ་རུ་ཁག་མི་འདྲ་བ་ ༡༣ ནས་མཉམ་ཞུགས་འདུག་པ་དང་། དེ་རིང་ཚེས་ ༡༧ ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ཚེས་ ༢༢ བར་རྩེད་འགྲན་གནང་མཐར་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མཁན་ཨང་དང་པོར་ཡུ་སྒོར་ ༢༢༠༠ དང་གཉིས་པར་ཡུ་སྒོར་ ༡༥༠༠ སོགས་ཀྱི་བྱ་དགའ་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག

ཁ་སང་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སྔ་ཐོག་ཚོུད་ ༩།༠༠ ཡོལ་ཙམ་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཨུཏྲཔྲདེཤ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་སློབ་མ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱི་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་དེ་ཙམ་མི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་འཚམས་གཟིགས་དང་སྦྲགས། དགེ་ལས་སློབ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་ གནང་སྐབས་སློབ་མ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱིས་བུའི་སྡོད་ཁང་གི་ཉེ་འཁྲིས་ནས་རང་གི་ལུས་མེར་སྒྲོན་ཏེ་བོད་ལ་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་སྐད་འབོད་གནང་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་ཁང་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུག་ཡོད་པ་རེད་འདུག བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ནོར་བུ་འམ་དངོས་མིང་ལ་དཀོན་མཆོག་མཐར་ཕྱིན་ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཞལ་ཆེམས་ཤིག་ཀྱང་བཞག་ཡོད་པ་རེད། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་ཁོང་གི་གྲོགས་པོ་ནོར་བུ་ལགས་ལ་རང་སྲེག་གནང་མཁན་བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་གཙོས་པའི་རྣམ་ཀུན་གྱི་གཤིས་སྤྱོད་ཐོག་ལ་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱི་གཟུགས་པོ་བརྒྱ་ཆ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་འཚིགས་ཡོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཆར་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་དེ་ཙམ་མི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་ཁ་སང་བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱི་བཞག་པའི་ཞལ་ཆེམས་ནང་། ངའི་ལུས་པོ་འདི་བོད་ཀྱི་རང་དབང་ཆེད་དུ་ཙམ་མ་ཟད། བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དོ་སྣང་གནང་དགོས་སྐོར་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ནི་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀོ་ལི་གྷལ་དོན་ལྡན་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ནང་གནས་སྡོད་ཕ་མཁས་གྲུབ་ལགས་དང་མ་བཀྲིས་དབྱངས་འཛོམས་ལགས་གཉིས་ཀྱི་བུ་ཡིན་ཞིང་། ད་ལྟ་རང་ལོ་ ༢༠ སོན་ཡོད་པ་དང་ཝཱར་ཎ་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་དབུ་མ་གོང་མ་ལོ་རིམ་དང་པོའི་ནང་སློབ་སྦྱོང་གནང་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཝཱར་ཎ་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་གཞོན་ནུ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཀྱི་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Heritage སྨན་ཁང་དུ་སྨན་བཅོས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གི་ནང་མི་གཙོས་པའི་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཁག་ཅིག་དེ་རིང་སྨན་ཁང་དུ་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་གཟིགས་ཞིབ་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཆེད་ཞུ་ཕྱིར་འབྱོར་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་དུ་བོད་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་དམ་པ་ཁོང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་པ་དང་བསྟུན། བསྟན་འཛིན་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་པར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་གང་མགྱོགས་དྲག་སྐྱེད་ཡོང་བའི་སྨོན་ལམ་གསུང་འདོན་གནང་སོང་། རྩ་བའི་ད་བར་རྒྱ་གར་ནང་དུ་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་གྲུབ་ལགས་གཙོས་པའི་བོད་རིགས་ཁག་ཅིག་ནས་བོད་མི་རིགས་དང་རང་དབང་ཆེད་དུ་སྐུ་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེ་ཤོས་སུ་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༦ ལོ་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་རང་ལོ་ ༡༦ སོན་པའི་སློབ་མ་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཐར་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་ཁོང་གི་ཨ་མ་ཉི་མ་དབྱངས་འཛོམས་ལགས་དང་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད་ལགས་ནས་སེམས་ཚོར་ཆེན་པོས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་མ་གནང་པར་ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཁྲོད་མཉམ་ཞུགས་གནང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ལྷན་པར་དུ་ཉེ་དུས་སུ་བོད་པའི་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་ཨན་ཇ་ཚང་བསོད་ནམས་ལགས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གློག་བརྙན་ཨ་མའི་བུ་ཞེས་པ་ཞིག་བཟོ་སྐྲུན་གནང་སྟེ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་ངོས་ནས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་གོ་རྟོགས་ཤིག་ཀྱང་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།

བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ངོ་ནས་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལ་གཙོས་པའི་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མི་གནས་ཡུལ་ཁག་བདུན་ནང་མང་གཙོ་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་དེ་རིང་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་རྒྱབ་བཞུག་སྒར་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཆགས་པའི་ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཚོུད་གསུམ་ཙམ་རིང་སློབ་མ་རྣམས་དང་གྲོས་བསྡུར་གྱི་ལས་རིམ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་སྟེ། རིམ་བཞིན་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་རྒྱ་བྱང་ཕྱོགས་ལྡེ་ར་ལྡུན་ཁུལ་གྱི་བདེ་སྐྱིད་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་དང་། དེ་རྗེས་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི། ཚེས་ ༢༢ ཉིན་བྷེང་ལོར་གཞོན་ནུའི་སྡོད་ཁང་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཐོ་སློབ་སོགས་སུ་སློབ་མ་ཚོ་དང་གྲོས་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད་འདུག དེ་མཚུངས་སུ་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་སྦེལ་ཀོབ་དང་མོན་གྷོ། ཨོ་རི་ས་བཅས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་གནས་ཡུལ་ཆེ་གྲས་ཁག་ཏུ་མང་གཙོ་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་སྤེལ་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་རེད། ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ས་གནས་དེ་དག་ནང་གི་མང་ཚོགས་དང་དགེ་བཙུན་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་བཅས་ཀྱི་ལྷན་དུ་མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་དང་། གྲོས་བསྡུར་གནང་ཁག་གི་དགོངས་ཚུལ་དང་འབོད་སྐུལ་རྣམས། འདི་ལོའི་ཟླ་ ༩ པའི་ནང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་མ་ཚོགས་པའི་སྔོན་དུ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་འབུལ་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ལས་རིམ་དེ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་ཐོག་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་དང། མང་གཙོ་སྲ་བརྟན་ཡོང་ཆེད་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ཤེས་ཐུབ་པ་གནང་ཕྱིར་ཆེད་དམིགས་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ས་གནས་ཁག་ཏུ་ལས་རིམ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་བོད་པའི་མང་ཚོགས་སུ་རུང་ནས་ཆ་ཤས་བླང་ཆོག་གི་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༡ ནས་ ༡༣ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་ཚན་རིག་དང་ཨང་རྩིས། ཁོར་ཡུག་གསུམ་གྱི་ཐོག་འགྲེམས་སྟོན་ཞིག་ཚོགས་པ་དང། ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལྔ་ནས་སྣེ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་དང་སློབ་ཕྲུག་ཁྱོན་ ༣༨ དང་། དེ་བཞིན་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་གྱི་འཛིན་རིམ་དགུ་པ་དང་བཅུ་པའི་སློབ་ཕྲུག་བཅས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིའི་འགྲེམས་སྟོན་དེ་ནི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་སློབ་མ་ཚོ་ཚན་རྩིས་དང་ཁོར་གསུམ་གྱི་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་དང་གོ་རྟོགས་རྒྱ་སྐྱེད་ཡོང་ཐབས་དང་།  ལྷག་དོན་གསར་གཏོད་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ནུས་པ་ཡར་རྒྱས་ཇི་ལྟར་གཏང་དགོས་པ་གཙོས་མ་འོངས་པར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་ཕྲུག་ཤེས་ཡོན་ཉམས་ཞིག་བསྟི་གནས་ཁང་ NCERT གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚན་རྩིས་འགྲེམས་སྟོན་ལས་རིམ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐུབ་ཐབས་བཅས་ལ་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ཁ་ས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་རྒྱབ་ཚོུད་ ༢།༠༠ ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཐེངས་འདིའི་འགྲེམས་སྟོན་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་སྐབས། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་གིས་འགྲེམས་སྟོན་དཔེ་གཟུགས་རྩེ་ཕུད་ ༦ ལ་ཕྱག་འཁྱེར་དང་བྱ་དགའ་གནང་པ་དང་འབྲེལ། ང་རང་ཚོའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་ཚན་རིག་དང་ཨང་རྩིས་ནི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་ཆགས་ཡོད་སྐོར་དཔེ་མཚོན་དང་བཅས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ཚན་རིག་ཐོག་གདོང་ལེན་བྱས་ནས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་པའི་ཚན་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ལས་པ་དང། འབུམ་རམས་པ་གང་མང་ཐོན་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ད་དུང་བོད་པའི་སློབ་མ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་མདུན་དུ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཁོ་ན་བྱེད་མི་དགོས་པར་རང་གི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རྩལ་ཆེད་བཏོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་དོན་ཕན་སོན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་དགོས་པར་སྐུལ་མ་གནང་སོང། དེ་བཞིན་ལྡི་ལི་གྷར་གྷི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ལས་རོགས་ཌོག་ཊར་བསྟན་འཛིན་ཉི་འབུམ་ལགས་ཀྱིས་འགྲེམས་སྟོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གཟིགས་ཚུལ་དང་། སླད་མར་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་སྐོར་ལམ་སྟོན་དང་འབྲེལ། འདི་ལྟ་བུའི་གོ་སྐབས་སློབ་ཕྲུག་ཀུན་ལ་ཐོབ་དཀའ་བ་ཡིན་པས་ད་རེས་ཚན་རྩིས་དང་ཁོར་ཡུག་འགྲེམས་སྟོན་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་མཁན་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་མ་ཚོས་རང་ཉིད་དཔེ་གཟུགས་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་ཚུད་མིན་གང་བྱུང་ཡང་དེར་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་སོ་སོའི་སློབ་གྲྭ་ལ་ཕར་ལོག་རྗེས་དེ་ལྟར་ཤེས་འདོད་དང་སྦྱང་བརྩོན་ཡོད་པའི་སློབ་གྲོགས་རྣམས་ལ་མྱོང་ཚོར་ཇི་བྱུང་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་ཀརྨ་སེང་གེ་ལགས་ཀྱིས་སྤྱིར་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ངོས་ནས་ཨང་རྩིས་དང་ཚན་རིག་གི་སློབ་ཚན་དེ་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཞིག་དང་ཚན་རྩིས་སློབ་ཚན་བདམས་མཁན་དཀོན་པོ་ཆགས་ཡོད་ཀྱ་ང། ད་ལན་སློབ་མ་ཚོས་ཨང་རྩིས་དང་ཚན་རིག་གི་སློབ་ཚན་དེ་དགའ་མོས་ཐོག་བདམས་པ་དེར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་ཞེས་དང་། ལྷག་དོན་ཨང་རྩིས་དང་ཚན་རིག་གི་སློབ་ཚན་དེ་བདམས་པ་ཙམ་མིན་པར་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་རྣམ་ཀུན་ནས་སློབ་ཚན་དེ་དག་སོ་སོའི་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་ཐོག་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྔ་ལོའི་ནང་མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་དང་མོན་གྷོ་གཏན་སློབ། སེ་ལ་ཀུ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་བཅས་གསུམ་ལ་མགྲོན་བརྡ་གནང་པ་བཞིན། མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་ཕྲུག་ཤེས་ཡོན་ཉམས་ཞིག་བསྟི་གནས་ཁང་ NCERT ནང་ལ་ཚན་རིག་དང་ཨང་རྩིས། ཁོར་ཡུག་ཐོག་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་གོ་སྐབས་ཐོབ་ཡོད་པ་དང། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཐེངས་འདིའི་འགྲེམས་སྟོན་བརྒྱུད་སློབ་གྲྭ་རྩེཕུད་ཁག་ཅིག་འདེམས་སྒྲུག་གནང་སྟེ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་འགྲན་བསྡུར་ཁོངས་སུ་ཞུགས་ཐབས་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག དེའང་གསར་འགོད་པས་ཁ་སང་འགྲེམས་སྟོན་མཇུག་སྒྲིལ་དང་བསྟུན་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་བསྟན་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་ཚན་རྩིས་དང་ཁོར་གསུམ་གྱི་འགྲེམས་སྟོན་དེ་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ USAID མཐུན་འགྱུར་གནང་པ་ཞིག་རེད་འདུག

དེ་རིང་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་ཐོག་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་ཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད། རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༢༧ གྱི་སྐུ་ཚབ་བཅས་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་ཀྱི་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་འདུ་དང་ཟབ་སྦྱོང་གི་ལས་རིམ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་དུས་སུའང་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་མྱོས་རྫས་རིགས་སྤྱོད་མཁན་ཁག་ཅིག་བྱུང་སྐབས། སློབ་གྲྭའི་ངོས་ནས་ཉེས་ཆད་ཚུལ་དུ་སློབ་མ་དེ་དག་སློབ་གྲྭ་ནས་འཕྲལ་དུ་ཕྱིར་ཕུད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེས་དོན་དངོས་ཐོག་སློབ་མའི་ནང་ངན་གོམས་རིགས་མི་སྤྱོད་པར་ཕན་ཐོགས་མེད་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་སློབ་གྲྭ་ཙམ་མིན་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ལ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་བཟོ་མཁན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཉེས་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་པ་དང་ཆབས་ཅིག དེ་ལྟར་སྤྱོད་མཁན་ཚོ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཕྱིར་ཕུད་མ་གཏང་པར་ཤ་ཚའི་ཐོག་སྔོན་ཚུད་ནས་སློབ་གསོ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་གི་ངོས་ནས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཙམ་མིན་པར་བོད་མི་སྤྱིའི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐབས་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་འདས་པའི་ལོ་ངོ་གསུམ་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་རྐང་སྤོལ་དང་བསིལ་སྤོལ་གྱི་རྩེད་ཐང་། རྒན་གཞོན་དབྱེ་མེད་ཀྱི་ལུས་སྦྱོང་གནང་ས་སོགས་མཐུན་རྐྱེན་གང་མང་སྐྲུན་བཞིན་པ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་འདི་ལོ་ནང་བོད་པའི་གཞིས་ཆགས་སོ་སོའི་ནང་ཡོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་དབར་ལ་བསིལ་སྤོལ་འགྲན་སྡུར་གྱི་ལས་རིམ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་དོན་ལྟར། རྩེད་འགྲན་མཐའ་མ་དེ་བཞུགས་སྒར་དུ་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༨ ནས་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢ བར་རྩེད་འགྲན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། སློབ་ཕྲུག་གི་ཕ་མ་ཚོའི་ངོས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་བུ་ཕྲུག་ལ་བརྩེ་བ་དང་བྱམས་སྐྱོང་གནང་སྟངས་མ་ནོར་བའི་ཐོག་ནས་རྒྱུན་དུ་བུ་ཕྲུག་གི་གཤིས་སྤྱོད་དང་བསམ་བློའི་འཚར་ལོངས་སོགས་ལ་དོ་སྣང་གནང་སྟེ་སློབ་གསོ་བསྐྱོན་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཡང་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་དེ་རིང་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་སང་ཉིན་བར་ཚོགས་རྒྱུའི་མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་ཀྱི་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་འདུ་དང་ཟབ་སྦྱོང་ཐོག་གཙོ་བོ་དེ་སྔ་ ༢༠༡༤ ལོར་བཞུགས་སྒར་དབུས་སྣེ་ལན་ཁང་དུ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་སྐབས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ནས་སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་ནང་འཕྲོད་བསྟེན་ཚོགས་ཆུང་ཟུར་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་དང་། མྱོས་རྫས་སྤྱོད་མཁན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན། མྱོ་རྫས་གང་ཞིག་མང་བ་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་གྲོས་ཆོད་ཁག་ ༡༥ བཞག་པ་དེ་ག་ལས་ལག་བསྟར་གང་གནང་ཡོད་མེད། མྱོས་རྫས་རིགས་སྤྱོད་མཁན་ཚོར་སློབ་གྲྭ་སོ་སོ་ནས་ཉེས་ཆད་གང་བཏང་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་གྲོས་བསྡུར་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། མ་དང་བྱིས་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་སྡེ་ཚན་གྱི་ལས་བྱེད་ངག་དབང་བསྟན་འཛིན་ལགས་དང་། དྷ་ས་ཀུན་ཕན་ཚོགས་པའི་ངེས་སྟོན་པ་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་ལྡེ་ར་ལྡུན་རཛ་པུར་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཞི་བདེ་ཁང་གསར་བཅོས་ཐབས་ཁང་དུ་མྱོ་རྫས་བཅོས་ཐབས་གནང་བཞིན་པའི་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་བཅས་ནས་མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད་དང་མྱོང་ཚོར་བརྗེ་རེས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། གསར་འགོད་པས་ལྡེ་ར་ལྡུན་རཛ་པུར་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཞི་བདེ་ཁང་གསར་བཅོས་ཐབས་ཁང་དུ་ལོ་ངོ་བཞིའི་གོང་མྱོས་རྫས་བཅོས་ཐབས་གནང་བཞིན་པའི་བོད་ཕྲུག་རང་ལོ་ ༢༢ ཡིན་པ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ལགས་སུ་ཁོང་ནས་མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་ཐོག་ལང་ཤོར་ཚུལ་སྐོར་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་ཡོད།

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་དྭགས་ཁུལ་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་གྱིས་ཆོས་འབྲེལ་སོགས་ཀྱི་མཛད་འཆར་སྐྱོང་བཞིན་པ་དང་བསྟུན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཀྱང་ལ་དྭགས་ནང་གཞུང་འབྲེལ་སྐོར་བསྐྱོད་གནང་སྐབས་ལ་དྭགས་གཞུང་མང་ཡོངས་ནས་ཁོང་ལ་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ་མ་ཟད། ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེའང་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༨ ཉིན་ལ་དྭགས་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བསོད་ནམས་ཟླ་བ་ལྷུན་གྲུབ་ལགས། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་དོན་གྲུབ་བཀྲིས་ལགས། ལ་སྤྱི་ཚེ་བརྟེན་དབང་ཕྱུག་ལགས། ལ་དྭགས་བོད་མིའི་ས་གནས་གྲོས་འཐུས། གཞན་ཡང་ས་གནས་ཁྲིམས་དྲུང་དང་ལ་དྭགས་བོད་ཁྱིམ་གྱི་དབུ་འཛིན་སོགས་ལྷན་འཛོགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་རྒྱུའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་བསོད་ནམས་ཟླ་བ་ལྷུན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་པ་དེའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་དང་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཇ་མུ་ཀ་ཤི་མིར་མངའ་སྡེ་དེ་གའི་ནང་དུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་རྣམས་ལ་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་པའི་ Tibetan Rehabilitation 2014 ཞེས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་ཞུ་རྒྱུ་གཙོས་ལ་དྭགས་ཀྱི་བོད་མི་རྣམས་ལ་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་འཐུས་ཚང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཞལ་བཞེས་གནང་འདུག སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་ཀྱང་སྐབས་དེར་བོད་དང་ལ་དྭགས་གཉིས་པོའི་དབར་ལ་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་རིང་ནས་ཤིན་ཏུ་ཕྱུག་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ལོ་རྒྱུས་གང་གི་ཆ་ནས་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིགས་འཛགས་ཀྱི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་སྲིད་བྱུས་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་པ་དང་འབྲེལ། ལ་དྭགས་ས་གནས་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་མགྱོགས་མྱུར་ལག་བསྟར་དགོས་པ་དང་། དེ་ལྟ་བུའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་ས་གནས་བོད་མི་ཚོའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་དོན་ཕན་སོན་པའི་ཐོག་ནས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ལ་སྤྱི་ཚེ་བརྟེན་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལ་རྫོང་ཀྱི་ས་ཞིང་དང་འབྲེལ་བའི་ཁ་མཆུ་ཁག་ཅིག་དང་དེ་བཞིན་ལས་འཆར་འགྲོ་མུས་གཞན་ཁག་གི་སྐོར་སྙན་གསེང་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ལ་དྭགས་རང་སྐྱོང་རི་ལྗོངས་ཡར་རྒྱས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་ངོས་ནས་ཁུལ་དེའི་བོད་མི་ཚོའི་བདེ་དོན་སླད་ཕྱག་རོགས་གནང་རྒྱུར་ཞལ་བཞེས་གནང་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་དྭགས་སུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་གྲུབ་རྗེས་ལ་དྭགས་ནས་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་པཌ་ནཱ་དང་རྡོར་གདན་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་རྗེས་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་སློབ་གཉེར་བ་ཚོར་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག

དཔལ་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་ཨོ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གིས་རིན་པོ་ཆེའི་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་པོ་དགོངས་པ་མ་རྫོགས་གོང་ཐེངས་གཅིག་མཇལ་འཕྲད་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་གནང་བཞིན་པ་དང། དེའང་རྒྱ་གར་ནང་དུ་ཕ་མ་གཉིས་དང་ཐུག་འཕྲད་མ་བྱུང་ཡང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ས་གནས་གཞན་ཞིག་ཏུ་བྱུང་ན་འགྲིག་ས་རེད་ཅེས་བཀའ་གནང་འདུག ཀརྨ་པ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༡༤ སོན་སྐབས་གཞིས་ཀྱི་གདན་ས་ཚུར་བུ་བླ་བྲང་ནས་བྲོས་བྱོལ་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ནང་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལར་༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། ད་ཆ་དགུང་གྲངས་ ༣༢ ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་བསྟུན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་བའི་ནང་། ཀརྨ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་དང་མ་མཇལ་ནས་ད་ཆ་ལོ་ ༡༧ ཙམ་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། རིང་མིན་ལོ་གཉིས་གསུམ་ནང་ཕ་ཡུལ་དུ་ཐེངས་གཅིག་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་ཡབ་ཡུམ་སྐུ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལྷན་འཛོམས་ཡོང་རྒྱུའི་ཐུགས་རེ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བཀའ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་ཌི་སི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨ་རི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཁུལ་དེར་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་པ་དང་བསྟུན། དམིགས་བསལ་བཅར་འདྲིའི་ལས་རིམ་ཞིག་གི་ཐོག་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དམ་དྲག་འོག་སྤྱིར་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་རྣམས་རང་ཉིང་ཀྱི་ཕ་མ་སྤུན་མཆེད་དང་ཁ་བྲལ་ནས་བཞུགས་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པས་དེ་ནི་ཧ་ཅང་སེམས་སྐྱོ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀའ་གནང་པ་མ་ཟད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཀརྨ་པའི་མཚན་གནས་ཡོད་པ་དང་དེ་མཚུངས་སུ་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མའི་རེ་བ་བཞིན་ཁོང་གཉིས་དགོངས་པ་མ་རྫོགས་གོང་དུ་ཐེངས་གཅིག་མཇལ་འཕྲད་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཡབ་ཡུམ་དང་ལྷན་རྒྱས་བོད་དང་རྒྱ་གར་ནང་དུ་མིན་པར་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ས་གནས་གཞན་ཞིག་ཏུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་བཅུག་ན་འགྲིག་ས་རེད་ཅེས་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་གཉིས་ཁ་བྲལ་ཆགས་པའི་དུས་སྐབས་འདིའི་ཁྲོད་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་བོད་ལ་དངོས་སུ་བསྐྱོད་ནས་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོར་སེམས་ ཁུར་དང་ཁོང་ཚོའི་མངོན་འདོད་ཇི་ཡོད་ཤེས་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་ལམ་སྟོན་གནང་འདུག ཡང་སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པས་རིན་པོ་མཆོག་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གང་གི་ཐད་ལ་ཐུགས་ཚབས་ཆེ་ཤོས་གནང་གི་ཡོད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་གཅིག་རང་ལ་བརྟེན་པའི་གནས་སྟངས་དེའི་ཁྲོད་མ་འོངས་པར་རྒྱ་གར་ནང་དུ་ཆགས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཨ་མ་དེ་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་ཉེན་ལ་ཐུགས་ཚོར་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་བཀའ་གནང་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་རྣམས་ནས་དེའི་ཐོག་བསམ་ཤེས་དང་འབྲེལ་འགན་ཁུར་བཞེས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། དཔལ་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་མཆོག་གིས་བཅར་འདྲིའི་ལས་རིམ་དེ་དང་བསྟུན། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མི་རྣམས་མུན་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཐིམ་པའི་སྐབས་སྒྲོན་མེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང། བོད་གངས་ཅན་པ་ཟེར་བའི་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་ཞེན་ཁོག་ད་ལྟ་ནང་བཞིན་དེ་སྔ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་འདི་ནི་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེ་བཀྲིན་ལ་ཉག་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་སྐུ་ངལ་ཁྱད་བསད་མཛད་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་གྲུབ་འབྲས་དེ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཆུད་ཟོས་སུ་མི་འགྲོ་བ་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཅི་གསུང་བཀའ་སྒྲུབ་དང་། ནང་ཆོས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་སློབ་གཉེར་དཔྱིས་ཕྱིན་བྱེད་ནས་ནང་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་གོང་འཕེལ་ཐད་ཤུགས་སྣོན་སྐྱོན་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་མཛད་འདུག

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕྱི་ལུགས་ལྟར་གུང་གྲངས་ ༨༢ ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་དུས་ཆེན་ཁྱད་པར་ཅན་འདིའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ལ་སྒོ་གསུམ་གུས་པའི་ལྷ་ཕྱག་གྲངས་མེད་དང་བཅས་དགའ་དད་སྤྲོ་གསུམ་ངང་ནས་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་ཡུན་དུ་བརྟན་པ་དང་མཛད་འཕྲིན་ཆེ་ཆེར་རྒྱས་དགོས་པ་ནི་བོད་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ཀའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུང་སོང། དེའང་དེ་རིང་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྩལ་བའི་བཀའ་ཤག་གི་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་བཤད་ནང། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནི་འཛམ་གླིང་གི་འགོ་ཁྲིད་གཞན་སུ་ཞིག་དང་བསྡུར་ཐབས་ཀྱང་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ༸རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་ཡང་རྩེར་སོན་ཐུབ་པ་དང་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་དབར་ཐུགས་མཐུན་དམ་གཙང་བྱུང་ཐུབ་པ་བཅས་བོད་མི་རིགས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་རྨད་བྱུང་གི་མཛད་བཟང་དེ་དག་ནི་༸རྒྱལ་དབང་༸སྐུ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་ལས་ཀྱང་ལྷག་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་ཕན་བདེ་མཐའ་དག་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་འཕྲིན་ལས་ཁོ་ནར་རག་ལུས་ཡོད་པས་མགོན་པོ་མཆོག་༸སྐུ་ཚེ་ཞབས་པད་ཡུན་དུ་བརྟན་པ་དང་མཛད་འཕྲིན་ཆེ་ཆེར་རྒྱས་དགོས་པ་ནི་བོད་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ཀའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་སྟབས། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཇི་ལྟར་མ་ཡིས་བུ་ལ་གདམས་པ་བཞིན་རིན་བྲལ་གྱི་བཀའ་དགོངས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་དྲན་ཞུ་དགོས་པ་དང། རང་ཅག་བོད་མི་ཚོའི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་བསོད་ནམས་གོང་མཐོར་སྤེལ་རྒྱུའི་ཐོག་བླ་སློབ་དབར་དང་བོད་མི་ནང་ཁུལ་དམ་ཚིག་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དགོས་པ་བཅས་ནི་ང་ཚོ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་འདོར་དུ་མེད་པའི་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ནན་སྐུལ་ཞུས་འདུག བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་ད་དུང་དེ་རིང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། བོད་ནང་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་བོད་མི་ ༡༤༩ གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་ཆེད་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་བློས་བཏང་གནང་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་མགྲིན་དབྱངས་གཅིག་གྱུར་ཐོག་བོད་མིའི་རང་དབང་བསྐྱར་གསོ་དང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་རང་ཡུལ་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་དགོས་པའི་མངོན་འདོད་ཁག་ལ་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཡ་ལན་ངེས་པར་བྱེད་དགོས་ཞེས་སྐུལ་མ་གནང་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འགྲིག་འཇགས་ཡོང་ཆེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཡིན་པ་ལས་འགོག་རྐྱེན་མིན་པ་གསལ་པོ་ངོ་འཕྲོད་པའི་ཐོག་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་འཕྲལ་དུ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་དགོས་པ་ནན་བརྗོད་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐོག བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཁོ་ན་ལས་རང་བཙན་རྩོད་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་ད་རེས་ཀྱི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་བསྐྱར་དུ་ནན་བརྗོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་ཙམ་མིན་པར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་། འཛམ་གླིང་གི་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་ལ་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་ཐབས་སུ་འགྲོ་བ་མིའི་རྒྱུད་ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་༸སྐུ་ཚེའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་ཇི་ལྟར་མཛད་བཞེས་གནང་པ་ལྟར་མཛད་འཕྲིན་རྒྱ་ཆེ་སྐྱོང་བཞིན་པའི་མཛད་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་པ་དང། ལྷག་དོན་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་གང་མྱུར་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་ཐོག་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་བོད་རྒྱའི་དབར་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་ཡོང་ཆེད་རྒྱབ་སྐྱོར་མུ་མཐུད་ཡོང་བའི་སྐུལ་མ་ཡང་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཀྱང་དེ་རིང་གི་དུས་ཁྱད་འདིའི་ཐོག་ནས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་གནས་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཉམས་ལེན་ཞུ་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བསྐྱར་ནན་ཞུ་རྒྱུ་ནི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བའི་དགོས་དོན་སྙིང་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ནང་ཁུལ་མཐུན་ལམ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་སྤྱི་དང་། ཆོས་རིག སྐད་ཡིག་བཅས་པར་དོ་སྣང་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་དང་། བོད་མིའི་ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་བརྒྱུད་འཛིན་དར་སྤེལ་གནང་དགོས་པ་ནི་གཡོལ་ཐབས་མེད་པའི་ལས་འགན་གལ་ཆེ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པས་གཞུང་མང་འབྲེལ་ཡོད་བཅས་ནས་འགན་འཁུར་ཆེ་བཞེས་གནང་དགོས་ཞེས་གསོལ་འདེབས་ཞུས་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་འགྲོ་འོང་སོགས་ལ་དམ་དྲག་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་ཏེ་གནད་དོན་ཆུང་རྩག་ལའང་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པས་བོད་མིར་རྡུང་རྡེག་ཚོད་མེད་བཏང་པ་མ་ཟད། མཐོང་ཆུང་དང་བརྙས་བཅོས་བྱས་པ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལངས་པ་ཡོད་པ་དེ་རིགས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་། ཁྲིམས་ལུགས་གཅིག་གྱུར་གྱི་ལག་བསྟར་ཇི་བཞིན་མེད་པ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་པོ་ཐོན་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག རིང་མིན་ཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༡༩ ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་སྤྱི་དང་སྒོས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་རྣམས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་། རྗེས་འབྲས་ཇི་འབྱུང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ནས་དོ་སྣང་དང་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་འགྲོ་རྒྱུའི་རེ་བ་འཆང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབར་གྲོས་མོལ་ཡོང་ཐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ནས་མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་དོར་ཏེ་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་གྱིས་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་དུ་ཡོང་ཐབས་སུ་འབད་བརྩོན་སྔར་ལྷག་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བསྐྱར་ནན་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ་པོ་མཆོག་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ལ་དྭགས་ནང་བཞུགས་ཞག་མཛད་མུས་ཡིན་པ་དང། དེ་རིང་ལ་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་ས་སླེ་རུ་༸གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ལ་དྭགས་ཡུལ་མི་དང་ས་གནས་བོད་མི་སེར་སྐྱ་མ་ཚོགས་ཁྲི་ཚོ་འགལ་བ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཕྱིར་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་གྱི་སྒོ་ནས་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད་པ་དང། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནསམ་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་ཀྱང་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ལྷན་ཞུགས་ཀྱིས་གོང་གསལ་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་རེད།    

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༤ པའི་ལྟ་གྲུབ་གཙོ་བོ་གསུམ་ལས་རང་ཁ་རང་གསོའི་ལྟ་གྲུབ་ཁྲོད་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་དང་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་དབར་འབྲེལ་ལམ་རྒྱུན་སྐྱོང་ཐུབ་སླད་དང་། ལྷག་དོན་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་གི་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་དཀའ་ངལ་རྣམས་སེལས་ཕྱིར་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་ལྟ་རྟོག་སླད་སྤུན་སྲིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཞིག་ཡོད་པ་ལྟར་པོཊ་ལན་ཌི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ལས་གཞི་དེར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་ཨོ་རི་ས་ཕུན་ཚོགས་གླིང་གཞིས་སྒར་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག དེ་ཡང་པོཊ་ལན་ཌི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་ལས་གཞིའི་དེའི་ཁྲོད་ཨོ་རི་ས་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་ཁང་སོགས་ཉམས་གསོ་གནང་འཆར་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཆེད་ཁྱོན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༢༣ གྱི་འགྲོ་སོང་འགྲོ་གྱི་ཡོད་སྟབས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་ནས་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༡༠ གསོལ་བསྩལ་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་དང་འབུམ་ ༡༣ པོཊ་ལན་ཌི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་མཁོ་སྒྲུབ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག པོཊ་ལན་ཌི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་པོཊ་ལན་ཌི་ཉེ་འགྲམ་དུ་གནས་བཞུགས་ཨོ་རི་ས་གཞིས་ཟུར་བོད་མི་ཁག་ཅིག་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་སྤུན་སྲིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཆེད་ཞལ་འདེབས་མཁོ་སྒྲུབ་ཞུ་སྐབས་ Oregon མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་ Eugene ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་འཇིགས་མེད་བློ་བདེ་ལགས་ཀྱིས་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༡༠ ཞལ་འདེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། མ་དངུལ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སང་ཉིན་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྐབས་ལས་རིམ་འདྲ་མིན་གོ་སྒྲིག་ཞུ་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་བསྡུ་རུབ་གནང་འཆར་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། སྤུན་སྲིང་གི་ལས་འཆར་ནང་ཞལ་འདེབས་གནང་མཁན་འཇིགས་མེད་བློ་བདེ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པར་ཁོང་དང་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་གཉིས་ཀ་ཆུང་དུས་ནས་ཨོ་རི་ས་ཕུན་ཚོགས་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན་ད་ལན་ལས་འཆར་དེའི་བརྒྱུད་རང་གི་གཞིས་ཆགས་ལ་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་རྒྱུ་དང་ལྷག་དོན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་འཁྲུངས་སྐར་དང་སྟབས་བསྟུན་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་མཚོན་ཆེད་མ་དངུལ་ཕྲན་བུ་ཕུལ་ཐུབ་པར་དགའ་པོ་བྱུང་ཞེས་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་སྤུན་སྲིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ལས་འཆར་འདི་ནི་སྐབས་གོང་མའི་བཀའ་ཤག་གིས་ཕྱི་ལོ་  ༢༠༡༣ ལོ་ནས་འགོ་འཛུགས་གནང་པ་ཞིག་དང་། ལས་གཞི་དེའི་ཁྲོད་ད་བར་སྦེལ་ཇམ་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་ར་ཝང་ལ་ཀུན་ཕན་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་དང་དེ་བཞིན་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་ཇར་སི་ནས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཧོན་སུར་རབ་རྒྱས་གླིང་དང་བན་ད་ར་ནོར་གླིང་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར། ཕ་རན་སི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་ལ་དྭགས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དང་བོས་ཌོན་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་ཏི་ཛུ་དར་རྒྱས་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས། གཞན་ཡང་ཨ་རི་ཁོ་ལོ་ར་ཌོ་མངའ་སྡེ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་བལ་ཡུལ་གི་ར་སུ་ཝ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དང་ཁེལ་ཕོ་ནི་ཡ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་བལ་ཡུལ་ནང་གི་ Dorpatan བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་བཅས་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་བཞིན་པ་སོགས་ད་བར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཁག་བདུན་ནས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་བརྒྱད་ལ་རོགས་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་རེད།