བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༦།༣༠ ཐོག་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སིར་མོར་རྫོང་དུ་ཆགས་པའི་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་པོ་དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་དུ་སྨན་རི་དཔོན་སློབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་བལ་ཡུལ་ཁྲི་ལྡན་ནོར་བུ་རྩེ་དགོན་པའི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་གཙོས་པའི་བསླབ་གསུམ་དགེ་འདུན་འདུས་པ་རྒྱ་མཚོ་དང་དད་ལྡན་མི་མང་ཡོངས་ནས་༸སྐུ་གདུང་མཐོང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེ་སེར་འཕྲེང་རྒྱས་པའི་ངང་སྤྱན་འདྲེན་ཞུས་སྟེ་༸སྐུ་གདུང་ཞུགས་འབུལ་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལ་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་མཆོག དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཞི་གཤེགས་དམ་པ་ཁོང་ལ་མཐའ་མའི་གུས་འདུད་ཞུ་བར་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་གི་སློབ་མ་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རྗེས་འཇུག་བཅས་མིི་གྲངས་ ༡༠༠༠ ལྷག་དང། བོན་གཞིས་མང་ཚོགས་དང་དད་ལྡན་མི་མང་ཧ་ཅང་མང་པོ་འདུ་འཛོམས་བྱུང་འདུག ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་སྨན་རི་ཁྲི་འཛིན་སོ་གསུམ་པ་༸སྐྱབས་རྗེ་དམ་པ་ཁོང་གིས་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ནང་ཁུལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང། ཆིག་སྒྲིལ་གནང་རྒྱུའི་དགོངས་ཁག་དཔེ་མཚོན་དུ་བཞག་ནས་རྗེས་སུ་འབྲང་དགོས་པ་ཞིག་དང་།དམ་པ་ཁོང་གི་བཀའ་འདྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་ཐབས་ཡག་ཤོས་དེ་ནི་ཁོང་གི་བཀའ་སློབ་རྣམས་ལ་སློབ་གཉེར་ཞུ་རྒྱུ་དང་བོན་གྱི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གནང་གལ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་༸སྐྱབས་རྗེ་སྨན་རི་ཁྲིད་འཛིན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་གུས་འདུག་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། དམ་པ་ཁོང་གི་༸ཞྭ་དཀར་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་གསོ་བ་རིག་པ། བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་སོགས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་སླད་ཕྱག་རྗེས་རླབས་ཆེན་བཞག་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཚང་མས་རིན་པོ་ཆེ་དམ་པ་ཁོང་གི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་མཇུག་སྐྱོང་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང། དེ་རིང་གི་མཛད་སྒོ་འདིའི་བརྒྱུད་སྨན་རི་དཔོན་སློབ་རིན་པོ་མཆོག་ནས་༸སྐྱབས་རྗེ་སྨན་རི་ཁྲིད་འཛིན་ ༣༣ པ་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ། བོན་པོའི་མང་ཚོགས་ཙམ་མ་ཟད། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་དང་ཚོགས་པ་སོགས་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཚང་མས་བོན་འབངས་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་ཕྱག་བྲིས་གནང་སོན་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་གི་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། མ་འོངས་པར་སྨན་རི་ཁྲིད་འཛིན་ ༣༤ པ་འདེམས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ཚང་མའི་སེམས་ལ་དྲི་བ་ཞིག་ཡོད་སྟབས། དེའི་ཐོག་ཁོང་རྣམས་ནས་སྨན་རི་ཚང་གི་ཡོངས་འཛིན་སློབ་དཔོན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་དག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ལམ་སྟོན་དང། ལྷ་དང་སྲུང་མ་སོགས་རིམ་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་གྲོས་བསྡུར་གནང་ཐོག་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསལ་བཤད་གནང་སོང། རྩ་བའི་གཞི་རྩའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་མངའ་བདག་༸སྐྱབས་རྗེ་སྨན་རི་ཁྲི་འཛིན་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༤ ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༦་༢༥ སྟེང་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ Sirmour རྗོང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོན་གྱི་གདན་ས་ཆེན་པོ་དཔལ་གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའི་གླིང་གི་བླ་བྲང་དུ་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་ནས་༸སྐུ་གདུང་རིན་པོ་ཆེ་ཉིན་གྲངས་བཞིའི་རིང་ཐུགས་དམ་དུ་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢ ཉིན་སྔ་དྲོ་རྡ་ས་བཙུན་དགོན་སྒྲོལ་མ་གླིང་རིགས་ལམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༣༠ འཁོར་བར་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་མཆོག ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་ཐོན་དང་པོའི་དགེ་བཤེས་མ་དང་སློབ་དཔོན་མ། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཁག་ཅིག རོགས་ཚོགས་ཁག་དང་བཙུན་དགོན་ཁག་བརྒྱད་ནས་ཆེད་བཅར་ཞུས་པའི་བཙུན་མ་དང་དགེ་བཤེས་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༥༠༠ ཙམ་ལྷན་ཞུགས་གནང་འདུག བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་གྱི་ངེས་སྟོན་པ་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ལགས་ཀྱིས་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་འདི་ཐོག་མ་བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་བརྒྱུད་ནས་བྱུང་བ་དང་དེར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་དང་ཆོས་རིག་ལྷན་ཁང་ནས་དམིགས་བསལ་མཐུན་འགྱུར་དང་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེའི་བེུད་ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ནས་ཀྱང་རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་བཙུན་མ་དེ་དག་གི་འཚོ་བའི་གནས་བབས་དང་སློབ་གཉེར་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐུགས་འཁུར་ཆེས་བཞེས་ཀྱིས་ཕྱགས་རོགས་ཞུས་ཡོད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། ད་བར་བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་འདིར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཕྱགས་རོགས་ཞུ་མཁན་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་སོང་བ་དང་། ལྷག་དོན་བཙུན་མ་ཚོས་རང་ཉིད་ལ་ཐོབ་པའི་སྐལ་བཟང་གི་གོ་སྐབས་དང་སློབ་སྦྱོང་གི་ནུས་སྟོབས་གཉིས་པོ་ཆུད་ཟོས་སུ་གཏང་རྒྱུ་མེད་པར་འབོད་སྐུལ་ཞུས་སོང་། སྐབས་དེར་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་དེའི་འོག་བཙུན་དགོན་ཁག་བདུན་གྱི་བཙུན་མ་གྲངས་ ༧༥༠ ལྷག་ལ་ཕྱག་རོགས་ཞུ་མུས་ཡིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་པ་དང་འབྲེལ།  སྤྱིར་བོད་ནང་ལ་ཆ་མཚོན་ན་བོད་མི་རྣམས་མུ་མཐུད་རྒྱ་གཞུང་གིས་མཁྲེགས་འཛིན་སྲིད་བྱུས་འོག་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་རིགས་རྒྱ་རིགས་བསྒྱུར་ཐབས་ཆེད་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དགོན་པ་ཆེ་ཁག་གཏོར་བཤིག་དང་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་ནས་ནང་ཆོས་རྩ་བརླག་གཏང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་མུན་ཡིན་ཀྱང་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་གཙོས་བྱེས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཀྱིས་ད་ཆ་ནང་ཆོས་སླར་གསོ་ཐུབ་པ་དེ་བོད་མིར་གྲུབ་འབྲས་དང་རྒྱལ་ཁ་ཆེ་ཤོས་ཐོབ་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ད་དུང་དགེ་བཤེས་མ་ཐོན་མཁན་རྣམས་ནས་རིམ་བཞིན་བཙུན་དགོན་ཁག་གི་དགེ་རྒན་དང་སློབ་སྤྱི་སོགས་གནང་ཐུབ་ཚེ་ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་གི་ལྟ་གྲུབ་གསུམ་པོ་དེ་དག་མཐིལ་ཕྱིན་པ་ལག་བསྟར་བྱུང་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཐོག་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་ཡོང་བ་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་བཙུན་མའི་ལས་འཆར་འདི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་གིས་ཐུགས་འགན་གཙོ་བཞེས་འོག་ཆེད་འཛུགས་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ད་ལྟའི་ཆར་ལས་འཆར་དེའི་ཁྲོད་དགའ་ལྡན་ཆོས་གླིང་དང་། ཀརྨ་གྲུབ་བརྒྱུད་དར་རྒྱས་གླིང་། སྒྲོན་མ་གླིང་། ཟངས་དཀར་རྡོ་རྗེ་རྫོང་སོགས་ཀྱི་བཙུན་དགོན་ཁག་བདུན་གྱི་བཙུན་མ་ཞལ་གྲངས་ ༧༥༠ ལྷག་ལ་ཕྱགས་རོགས་གནང་མུས་རེད་འདུག

བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལར་རྩེད་འགྲན་གནང་བཞིན་པའི་ཆེས་ཐོག་མའི་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བོད་མིའི་སིལ་སྤོལ་རྩེད་འགྲན་གྱི་འགྲན་བསྡུར་མཐའ་མ་དེ་དེ་རིང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་ལུགས་ཟུང་བསམ་འགྲུབ་གླིང་སིལ་སྤོལ་རུ་ཁག་དང་སྦེལ་ཀོབ་བདེ་སྐྱིད་སླར་གསོ་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་རྩེད་འགྲན་གནང་མཐར་སྤོ་ལོ་ ༣༥ དང་ ༤༧ གྱི་ཁྱད་པར་ཐོག་ནས་སྦེལ་ཀོབ་ལུགས་ཟུང་བསམ་འགྲུབ་གླིང་རུ་ཁག་ལ་ཨང་དང་པོའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་སོང་། ཐེངས་འདིའི་རྩེད་འགྲན་ནང་སྤྱོད་ལམ་ལེགས་ཤོས་ཀྱི་བྱ་དགའ་དེ་རྡ་ས་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་རུ་ཁག་དང། དེ་བཞིན་རྩེད་འགྲན་པ་རྩེད་ཕུད་ཀྱི་བྱ་དགའ་དེ་བདེ་སྐྱིད་སླར་གསོ་རུ་ཁག་གི་རྡོ་རྗེ་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ལ་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་ཉིན་མཐའ་མའི་རྩེད་འགྲན་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་བོད་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་གལ་ཆེན་པོ་ངོས་འཛིན་ཐོག་ད་རེས་ཀྱི་རྩེད་རིགས་དེ་ལྟ་བུ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་མཚོན་པའི་མཐུན་རྐྱེན་འདྲ་མིན་སྦྱོར་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་མཐོང་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་རྒྱུར་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གློ་ནད་ TB འི་དཀའ་ངལ་འདི་ནི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཐེངས་འདིའི་ལས་རིམ་དེ་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་དོ་སྣང་ལ་གཞིགས་པས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྩེད་མོའི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་ནས་ཊི་སྦི་སོགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་དོ་སྣང་དང་གོ་རྟོགས། རྩེད་མོའི་གལ་གནད་སོགས་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

ཁ་སང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ཉིན་མོ་སྟེ་དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་གནང་ནས་ལོ་ངོ་ ༣༠ འཁོར་བ་དང་བསྟུན། བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེ ན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པས་སུམ་ཅུ་ཟུང་གི་དུས་དྲན་འགྲེམས་སྟོན་ཞེས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཉེ་འདབས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་རྡོ་རིང་མདུན་དུ་སྐབས་དེར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་བའི་སྟེང་དུ་དྲག་གནོན་བྱས་པའི་དངོས་ཡོད་པར་རིས་རྣམས་བཤམ་སྟོན་གྱིས་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང། འོན་ཀྱང་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པས་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་གནང་ནས་ཚོུད་གཅིག་ཙམ་ཕྱིན་རྗེས་གློ་བུར་དུ་རྒྱ་རིགས་བེུད་གཅིག་གིས་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་གནང་ཡུལ་དུ་འཛུལ་ནས་བཤམ་སྟོན་གནང་པའི་པར་རིས་དེ་དག་རྙིང་པ་དང་རྫུན་མ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་པ་མ་ཟད། ཇེམ་ཙེས་པར་རིས་ཁག་བྲེག་ཐབས་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་ལགས་སུ་སྐབས་དེར་གནས་ཚུལ་ཇི་བྱུང་ཐད་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། ཁ་སང་བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་པར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་སྐབས་རྙོག་གྲ་སློང་མཁན་རྒྱ་རིགས་བེུད་དེ་རང་ལོ་ ༤༣ ཡིན་པ་དང་། ཁོ་མོ་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་སྐམས་ཆེན་མོ་ནས་ཨ་རིར་གཞིས་སྤོས་བྱས་པ་ཞིག་རེད་འདུག

རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ལག་པ་མ་འཆང་བར་མུ་མཐུད་གནས་ཐུབ་ཐབས་མེད་པའི་བརྡ་ལན་དང་སྦྲགས། དེ་རིང་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པ་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་སོང་། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་གནང་པ་དང། དེ་རྗེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོར་བགྲོ་གླེང་། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཁག་ཅིག་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་མཚམས། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པའི་མཇུག་བསྡོམས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ཉེ་ཆར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Wang Yi ཡི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་སྐབས་སུ་གནད་དོན་གང་ཡིན་རུང་ཕན་ཚུན་སྐད་ཆ་བཤད་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་སྐོར་བརྗོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་དང་དམར་པོའི་གཞུང་གི་ནང་དུ་འགྱུར་བ་མང་དག་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་དག་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བར་ངོས་འཛིན་ན་མ་འགྲིག་པ་མེད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་ཆོད་སེམས། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཐུགས་འཁུར། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་པ་བཅས་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱ་ གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་མ་སེལ་བར་མུ་མཐུད་གནས་ཐུབ་ཐབས་མེད་པའི་བརྡ་ལན་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཚོགས་དུས་གཅིག་ཚོགས་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད་ཀྱང། ད་ལྟའི་ཆར་གནད་དོན་ཡོངས་རྫོགས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་འདིའི་ཐོག་སེལ་ཟིན་པ་ཡིན་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་དང་མང་ཚོགས་རྣམས་བློ་བདེ་པོ་གནང་རོགས་ཞེས་དང་། མ་འོངས་པར་གནད་དོན་དེ་རིགས་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པ་དང་མང་ཚོགས་ནས་འགན་ཁུར་བཞེས་དགོས་གལ་ཡིན་པར་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་འདོན་པ་དང་སྦྲགས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་གལ་གནད་ལ་གཞིགས་པའི་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་སླར་གསོ་གོང་འཕེལ་ཆེད་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་པར་དགའ་ཚོར་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། དེང་སྐབས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། སྐད་ཡིག་གོང་འཕེལ་ཐད་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་སོང། མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་འགོད་འབུལ་དང་བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་གནང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པས་སླད་མར་མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་ཆེད་འཛུགས་གནང་མི་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་བཟོ་ཐུབ་དགོས་གལ་སྐོར། དེ་བཞིན་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ཐོག་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་མང་ཤོས་གནང་ཡོད་པ་དང། དེའི་ཁོངས་སུ་དམིགས་བསལ་བེུད་ཀྱི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་དང་འབྲེལ་བ གྲོ་གླེང་མང་ཤོས་བྱུང་ཡོད། དེ་སྔའི་ཚོགས་དུས་གསུམ་པའི་ཐོག་ལ་ཡང་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་གླེང་གློང་མ་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ནས་གོ་བསྡུར་སྦྱང་བཤད་སོགས་གནང་དགོས་རིགས་ལ་དེ་ལྟར་གནང་སྟེ་མ་འོངས་པར་དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་འཕར་མ་གནང་མི་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་། ལྷག་པར་དུ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་བཅས་ཚང་མའི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་དང་བོད་མིའི་ཆེད་དུ་༸སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་ཐུགས་འཁུར་ཆེ་བཞེས་མཛད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་འགྲོ་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་གལ་དང། ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་གལ་གནད་དང་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་གནང་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་དེ་རིང་ཉིན་མཐའ་མའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་གཉིས་ནང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གནང་པའི་ཁྲོད། སྤྱི་འཐུས་ ༩ ཙམ་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐོག་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་ལ་ས་གནས་ཀྱི་སྨན་ཁང་ཁག་དང་གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་ནང་དུ་འཐུང་ཆུའི་དཀའ་ངལ་གྱི་གནད་དོན་དང། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་རྣམས་ལ་འཕྲོད་བསྟེན་མཐུན་འགྱུར་སྦྱར་ཕྱོགས། བོད་པའི་སྨན་ཁང་ནང་དུ་སྨན་ཞབས་པ་དང་སྨན་པ་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ། དེ་བཞིན་སྨན་ཁང་ཁག་ལ་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད་སོགས་ཀྱི་ཐོག་དྲི་བ་མང་དག་ཕེབས་པར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད། རྩ་བའི་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་དེ་རིང་ཚེས་ ༢༨ བར་ཉིན་གྲངས་ ༩ རིང་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་དུས་འདིའི་ཐོག་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ ༥ དང་དོན་ཚན་ ༧ ཅན་གྱི་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཅིག་གཏན་འབེབས། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་གཅོས་ཁག་ཅིག་གནང་ཡོད་པའི་ཁྲོད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་བ་བཀའ་བློན་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ལས་བསྡོམས་རྒྱས་པར་ཞིབ་འཇུག་གནང་པའི་སྙན་ཐོའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལས་བསྡོམས་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་ཡོངས་བགྲོ་གླེང་དང་བཀའ་ཤག་གི་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་པའི་ཁྲོད། ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་གཅིག་ལྕོགས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་ནས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཐབས་བྱུས་དང་འབྲེལ་བདུན་ཕྲག་རྗེས་མའི་ནང་བཞུགས་སྒར་དུ་ནང་མོལ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་འཆར་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། དེའང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ལས་ཉིན་བརྒྱད་པའི་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་སྐོར་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གི་འཁྱོག་བཤད་ལ་རྒོལ་ལན་ཐེངས་ཅི་ཙམ་གནང་ཡོད་མེད་དང་དེ་དག་གང་གི་ནང་དུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཐུབ་མིན་སྐོར། བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་དང་ཐེ་ཝན་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་ཚོགས་འདུ་དེའི་གྲུབ་འབྲས་ཇི་སོན་གྱི་གནད་དོན་སྐོར། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་ཁག་གི་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་སོ་སོར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་གང་སྤེལ་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་དག་ཐོག་དྲི་བ་དྲིས་ལན་དང་བགྲོ་གླེང་གནང་སོང་། ཁྱད་པར་དུ་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་ཐུན་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གིས་བཀའ་ཤག་གིས་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་སྐོར་དང་འབྲེལ་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་དེ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཐོག་སྤུངས་རྒྱུར་དགོངས་བཞེས་གནང་དགོས་པའི་དགོངས་འཆར་ཕུལ་བར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་རིང་མིན་བཞུགས་སྒར་དུ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་ཚོགས་ཐོག་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མཁས་དབང་དང་གནད་ཡོད་མི་སྣ་བརྒྱད་ཅུ། ཕྱི་རྒྱལ་ནས་བོད་རིགས་བཞི་བཅུ་ལྷག དེ་བཞིན་རྡ་རམ་ས་ལ་ནས་བོད་མི་མཉམ་བཞུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་ལོ་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུ་སོ་སོའི་ནང་ལས་རིམ་བཀོད་སྒྲིག་གནང་ཕྱོགས་ཐད་དགོངས་ཚུལ་སྤེལ་རེས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་བཞུགས་སྒར་དུ་རིང་མིན་ཟླ་བ་རྗེས་མའི་ཚེས་ཤར་དུ་བོད་རིགས་འདྲེས་མའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཀྱང་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གིས་བཀའ་ཤག་ནས་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་བོད་རིགས་འདྲེས་མའི་ཚོགས་འདུ་དེ་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་གོ་སྒྲིག་གནང་གི་ཡོད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་ནས་བོད་རིགས་འདྲེས་མའི་ཕྲུ་གུ་དེ་དག་བོད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་ཚོགས་འདུ་དེར་མཐུན་འགྱུར་སྦྱར་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་གོ་སྒྲིག་དང་དེའི་འགན་བཞེས་མཁན་ཡོངས་རྫོགས་བོད་ཕྲུག་དེ་དག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་དེ་ལྟར་གནང་ཐུབ་ཚེ་མ་འོངས་པར་བོད་ཕྲུག་དེ་དག་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སླད་ནུས་པ་སྤུངས་སྲིད་པ་རེད་ཅེས་ཀྱི་ལན་འདེབས་གནང་སོང་། བགྲོ་གླེང་ཐོག་ཆ་ཤས་བཞེས་མཁན་སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཞིག་ནས་ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་སྟངས་སྐོར་དང་འབྲེལ། བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་བཙོན་ཟུར་ཚོའི་གནས་བབས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་སྙན་ཞུ་དང་འབྲེལ་ལས་གཞི་མ་བརྩམ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཡིན་དྲིས་པར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ངོས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། ཁོར་ཡུག་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་མུས་ཐོག་༸པཎ་ཆེན་ཆུང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་དང་འབྲེལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨༌༡༩ ལོའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྐོར་གྱི་དུས་བཀག་བསྐྱར་ཞིབ་ཐོག་དེ་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་འཆར་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་ནས་ད་བར་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་པའི་ཁྲོད་བོད་མི་ག་ཚོད་གསོན་གནས་ཐུབ་ཡོད་མེད་དང་དེ་དག་གི་སྐུ་གཟུགས་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་མེད་སོགས་ཁ་གསལ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར་བརྟེན། དེའི་ཐོག་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ནས་ཞིབ་འཇུག་མཐིལ་ཕྱིན་ཞིག་པ་གནང་སྟེ་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་གནས་བབས་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་དོ་འཁུར་བཞེས་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་སྨན་བཅོས་ཡོང་ཐབས་སླད་ཐུགས་འཁུར་ཆེ་བཞེས་དགོས་པར་དགོངས་འཆར་ཕུལ་བར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ངེས་པར་དུ་དགོང་བཞེས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཁག་བརྒྱུད་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དེ་དག་ཀློད་གྲོལ་དང་སྨན་བཅོས་ཐོབ་ཐབས་སུ་འབད་བརྩོན་ཞུ་མུས་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད། ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་སྐོར་ལས་གཞན་ཡང་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་དམིགས་བསལ་ཐུགས་རེ་གང་གནང་གི་ཡོད་མེད་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་མཐོ་སློབ་ཁག་ཏུ་ཁུངས་རྩི་སློབ་གླིང་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་ཁྱབ་སྤེལ་མི་ཆོག་པའི་དཀའ་ངལ་ཁག་ཅིག་སྐོར་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུ་མཁན་ཡང་བྱུང་སོང་།

བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་བཙུན་མ་གཙོ་བཞུགས་ཀྱིས་ཚན་རིག་དང་ནང་པའི་མཁས་དབང་དབར་གྱི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པ་དབུ་འཛུགས་དང་འབྲེལ། ཚོགས་འདུ་དང་ལས་གཞི་དེ་ལྟ་བུ་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཕན་ཚུན་དབར་བློ་ཐག་ཉེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། རྩ་བའི་ནང་པ་དང་ཚན་རིག་པ་དབར་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞི་ཐོག་བཞུགས་སྒར་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་ཨ་རིའི་ཁེལ་ཕོར་ནི་ཡ་ཡོད་པའི་དགེ་འདུན་པའི་ཆེད་ཀྱི་ཚན་རིག་ཚོགས་པ་གཉིས་ཟུང་སྦྲེལ་གྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོ་ནས་འགོ་བཙུགས་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་སེམས་དོན་རིག་པ་དང་ཚན་རིག་བརྟག་དཔྱད་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན། རྣམ་ཤེས། བདེ་སྐྱིད། འཆམ་མཐུན་ལ་སོགས་པའི་གོ་རྟོགས་ནུས་པ་གོང་སྤེལ་བརྒྱུད་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ཕྱིར་ཡིན་པ་རེད་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་ཚོགས་འདུ་གོ་སྒྲིག་གནང་མཁན་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པ་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ཚོགས་འདུ་དང་ལས་གཞི་དེ་ལྟ་བུ་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཕན་ཚུན་དབར་བློ་ཐག་ཉེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། སྤྱིར་ད་བར་གྱི་ཚོགས་འདུ་རིམ་པའི་ནང་དུ་བོད་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་དགེ་འདུན་པ་ཚོ་གཙོ་བཞུགས་གནང་གི་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུ་ནང་དམིགས་བསལ་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བཙུན་མའི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་བཙུན་པ་ཚོར་གཙོ་བོར་དམིགས་པ་ཞིག་པ་རེད་འདུག དེ་རིང་ཚོགས་འདུ་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་གིས་བཙུན་པ་ཚོའི་ངོས་ནས་ཚོགས་འདུ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་པའི་ཕྱག་འཁྱེར་བླངས་རྒྱུ་ཙམ་མིན་པར། ལྷན་ཚོགས་དེའི་བརྒྱུད་ནས་གང་ཤེས་པ་ཁག་རྒྱུན་དུ་མི་ཚེ་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བར་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་ལམ་སྟོན་གནང་སོང་། ཚན་རིག་པ་དང་ནང་པའི་མཁས་དབང་དབར་གྱི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་འདི་དེ་རིང་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༨ ནས་ཚེས་ ༣༠ བར་ཚོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་འདི་ལོའི་ཐེངས་དྲུག་པའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐོག་གཙོ་བོ་སྙིང་རྗེ་དང་། དགེ་བ། གཤིས་སྤྱོད་ཅེས་པའི་བརྗོད་གཞི་ཐད་ལ་ ནང་པའི་མཁས་དབང་དང་ཚན་རིག་པ་ཕན་ཚུན་དབར་བགྲོ་གླེང་གནང་གི་འདུག་པ་མ་ཟད། གཏམ་བཤད་གནང་མཁན་ཁོངས་སུ་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང། རྒྱ་གར་བའི་ཚན་རིག་པ།  བོད་རིགས་ནང་པའི་མཁས་དབང་ཁག་ཅིག་བཅས་གདན་ཞུ་གནང་འདུག ཚོགས་བཅར་བའི་ཁོངས་སུ་བཙུན་དགོན་ཁག་གི་བཙུན་མ་དང། བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང།  ས་རཱ་མཐོ་སློབ། མཐོ་སློབ་ཁག་གི་བོད་པའི་སློབ་མ། གྷོ་པཱལ་པུར་བོད་ཁྱིམ་སློབ་མ། ནོར་གླིང་མཐོ་སློབ་བཅས་ནས་ཚོགས་བཅར་བ་ ༣༠༠ འདུ་འཛོམས་བྱུང་འདུག

ཁ་སང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ལས་ཉིན་བདུན་པའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བདེ་སྲུང་ཁུངས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦་༡༧ ལོའི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཐོག་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གནང་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོས་བདེ་སྲུང་སྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱ་གར་ནང་གནས་སྡོད་ཆོག་པའི་བོད་མིའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་དང་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་དེབ་སེར་པོའི་དཀའ་ངལ་ཁག་སེལ་ཐབས་སུ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་གསུངས་སོང་། དེ་ཡང་གྲོས་ཚོགས་ལས་ཉིན་བདུན་པ་དེ་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་བདུན་པ་བར་འཕར་འགྱང་གནང་ཐོག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦་༡༧ ལོའི་ལས་བསྡོམས་དང་འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་དྲིས་ལན་ཁག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་མ་ཐག་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་འཕགས་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ནས་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་སོང་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་རྒྱས་པར་དཔྱད་ཞིབ་གནང་པའི་དམིགས་བསལ་དྲི་བ་གང་ཡང་གནང་མེད་པ་རེད། འོང་ཀྱང་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གནང་པ་ལས་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་བར་སྐབས་ཤིག་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཚོར་གནང་པའི་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་དེབ་སེར་པོ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་ནས་ངོས་ལེན་མེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་ཐང་ཁག་ཏུ་ཡང་ངོས་ལེན་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མང་དག་ཞིག་མུ་མཐུད་འཕྲད་བཞིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་དུ་གནད་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་འམ་ RC ཞེས་པ་དེ་འཕར་འགྱང་གནང་སྟངས་དང་། ལྷག་དོན་ས་གནས་གཅིག་ནས་གཞན་ལ་གནས་སྤོ་ཞུ་སྐབས་དཀའ་ངལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། འབྲེལ་ཡོད་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་ངལ་བ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་དགོངས་པ་ཆེ་བཞེས་གནང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གསུངས་ཡོད།  སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་མཆོག་ནས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་ད་ལྟའི་ཆར་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་ལས་རིམ་ཞིག་གནང་མུས་ཡིན་ཞེས་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་སོང་། དེ་དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཁག་ཅིག་གིས་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་ལ་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་གཙོས་པའི་རྒྱ་གར་དབུས་ས་སྤྱི་ནས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཕྱྭའི་སྲུང་ཆ་ཐོག་ཕྱག་ལས་འཐུས་ཚང་གནང་པར་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་སོང་བ་དང་། ཡང་ལ་ལས་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ལ་དྭགས་ནང་མཛད་འཕྲིན་མང་དྲག་སྟབས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་ཅིག་ཕྱིར་འཐེན་གནང་དགོས་བྱུང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་སྔར་ལོ་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀའ་དྲིན་མཛད་སྐབས་གནམ་གཤིས་ལེགས་མིན་རྐྱེན་པས་གནམ་གྲུར་འཁྲུག་ཆ་ཐེབས་པའི་གནས་སྟངས་བྱུང་སྐོར་ལུང་འདྲེན་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་ལྷན་ཁང་གི་ངོས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆིབས་བསྒྱུར་ཉུང་དུ་གཏང་རྒྱུ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་སྐབས་སུ་ས་གནས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་གནས་སྟངས་གང་ཡིན་ཐོག་སྔོན་ཚུད་ནས་ཞིབ་དཔྱད་གནང་གལ་ཡིན་པའི་འབོད་སྐུལ་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་གངས་ཅན་སྐྱིད་ཤོངས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞོན་སྐྱེས་རུ་ཁག་ཁག་ཅིག་དབར་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སིལ་སྤོལ་རྩེད་འགྲན་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་། རྩེད་འགྲན་འདི་ནི་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྩེད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་བཅས་ནས་གོ་སྒྲིག་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་རིང་ནས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་རིང་རྩེད་འགྲན་གནང་རྒྱུ་དེའི་ནང་རྡ་ས་རུ་ཁག་དང་ལྡི་ལིའི་རུ་ཁག ལ་དྭགས་བསོད་ནམས་གླིང་། བྱང་ཤར་རྡོ་རྗེ་གླིང་རུ་ཁག་སོགས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་ནས་རུ་ཁག་མི་འདྲ་བ་ ༡༢ འདུག དེ་རིང་ཉིན་དང་པོ་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ནས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་ཚེ་རྒྱལ་ལགས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གློ་ནད་ TB འི་དཀའ་ངལ་འདི་ནི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཐེངས་འདིའི་ལས་རིམ་དེ་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་དོ་སྣང་ལ་གཞིགས་པས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྩེད་མོའི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་ནས་ ཊི་སྦི་སོགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་དོ་སྣང་དང་གོ་རྟོགས། རྩེད་མོའི་གལ་གནད་སོགས་ལ་དམིགས་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྩེད་རིགས་པའི་འགན་འཛིན་པ་སངས་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་པར་དེ་རིང་ནས་ཐོག་མའི་ཉིན་བཞིའི་རིང་ལ་ཉིན་རེར་འགྲན་བསྡུར་བཞི་རེ་གནང་རྒྱུ་དང་། ཟླ་བ་རྗེས་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་རུ་ཁག་རྩེད་ཕུད་གཉིས་དབར་ལ་མཐའ་མའི་འགྲན་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད། རྩ་བའི་རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་གྱི་རྩེད་འགྲན་འདི་ལྟ་བུ་ལ་འགྲོ་གྲོན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་གནས་ཀྱི་ཡོད་ནའང། མ་འོངས་པར་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་རྩེད་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ལས་རིམ་འདི་ལྟ་བུ་མུ་མཐུད་ཚོགས་ཐུབ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་སྒྲིག་མུས་ཡིན་པ་རེད་འདུག དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༩ པའི་སྟེང་རྩེད་འགྲན་དང་པོ་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་རྡོ་རྗེ་གླིང་རུ་ཁག་དང་ལྷོ་ཕྱོགས་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་ལ་རྩེད་འགྲན་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢ ཉིན་རྩེད་འགྲན་མཐའ་མའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མཁན་རུ་ཁག་ཨང་དང་པོར་བྱ་དགའ་ཧིན་སྒོར་༥༠༠༠༠ དང་ཨང་གཉིས་པར་སྟོང་ཕྲག་ ༣༠ བཅས་གསོལ་རས་གནང་གཏན་འཁེལ་འདུག