བོད།

ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་དང་རྒྱ་མི་རིགས་འདྲེས་མའི་བཟའ་ཚང་ཁག་ཅིག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་པར་རིས་དང་བཅས་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་གྲོལ་བཏང་བ་ཡིན་ཟེར་བ་ནས་ལོ་ངོ་ ༧༠ འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་འདིར་བོད་ནང་ལ་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་དང་རྒྱ་རིགས་དབར་གཉེན་སྒྲིག་གི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་བྱུང་བ་དེ་ནི་བོད་ནང་ལ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་རྒྱ་སྐྱེད་ཐུབ་པའི་གཞི་རྟེན་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་པ་སོགས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་མི་རིགས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་སྔར་ལྷག་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད།རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མི་རིགས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པའི་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་བོད་དོན་ཆེད་མཁས་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ་སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱིས་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་དང་ཆིག་སྒྲིལ་སོགས་ལ་ཁ་གཡར་ཏེ་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བདུན་ཅུའི་རིང་བོད་མི་དང་རྒྱ་རིགས་དབར་ལ་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་དུ་འཇུག་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། སྔ་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་ཚོགས་པའི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་སྐབས་ ༧ ཐོག་ལ་མི་རིགས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་ལས་གཞི་དེ་བོད་ནང་ལ་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ངོ་བོར་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུར་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་མ་ཟད་ཉེ་ཆར་བོད་མི་དང་རྒྱ་རིགས་འདྲེས་མའི་བཟའ་ཚང་ཁག་ཅིག་གིས་མི་རིགས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཁྲོད་སྒེར་གྱི་འཚོ་བར་ཁེ་ཕན་བྱུང་ཡོད་པ་དང་རྒྱ་ནག་དང་བོད་མིའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་བཟང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་སོགས་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་རྩ་མེད་གཏོང་ཐབས་ཤིག་མ་རེད་དམ་ཞེས་དྲི་བའི་ཚུལ་དུ་བཀོད་འདུགཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་ཁུལ་དུ་སྐྱོད་སྐབས་ས་གནས་བོད་མི་ཚོར་མཐའ་སྲུང་བརྟན་པོ་བྱེད་དགོས་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཡོང་རྒྱུའི་གཞི་རྩ་ཡིན་པ་དང་བོད་མིས་གཙོས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་མཐའ་མཚམས་ཁག་ལ་འཚོ་སྡོད་ཐུབ་རྒྱུར་མུ་མཐུད་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་རྒྱ་སྐྱེད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བཤད་པ་བཅས་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་མི་རིགས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་བོད་མི་གཙོས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དང་རྒྱ་རིགས་དབར་གྱི་བཟའ་ཚང་འདྲེས་མའི་ཚད་གཞི་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ནས་རིམ་པས་རྒྱ་མི་རིགས་རང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་སྐྲུན་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་པ་གསལ་པོ་ཡིན་སྟབས། གནད་དོན་དེས་བོད་མི་ཙམ་མིན་པར་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཡང་གོ་བརྡ་ཞིག་འཕྲོད་ཡོད་ངེས་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུགལྷག་པར་དུ་སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ནས་སྤྱིར་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་ལ་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་པ་དེར་ནོར་འཁྲུལ་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་། ད་རེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་གྱི་གཉེན་སྒྲིག་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་ཆིག་སྒྲིག་ཡོང་ཐབས་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་ལ་གཞིགས་ན་ང་ཚོས་དེར་ངེས་པར་དུ་དོགས་ཟོན་གནང་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་གི་མི་རིགས་འདྲེས་མིའི་གནས་ཚུལ་ཁག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་དང་དེ་དག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་ཁག་རྩ་མེད་བཏང་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་བོད་ཅེས་པ་དེ་སུབ་ཐབས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་སྤེལ་བ་ཡིན་སྟབས། བོད་མི་རིགས་དང་དེའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་དེར་ཐུགས་སྣང་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། མི་རིགས་འདྲེས་མའི་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་སེར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ནི་མ་འོངས་པར་རིམ་བཞིན་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་ཏེ་ད་ལྟའི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་གནས་བབ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་གཏང་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ས་མཚམས་ཀྱི་གནད་འགག་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་མི་རིགས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དེར་ཐུགས་སྣང་ངེས་པར་དུ་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུགགཞི་རྩའི་ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་བོད་མི་དང་རྒྱ་མི་རིགས་འདྲེས་མའི་བཟའ་ཚང་ཁག་བཞིའི་ལོ་རྒྱུས་པར་རིས་དང་བཅས་པ་ཡོངས་གྲགས་བྱས་པའི་ནང་མི་རིགས་འདྲེས་མའི་གནས་བབ་དེས་རྒྱ་རིགས་དང་བོད་མིའི་དབར་ལ་སེམས་ཐག་ཉེ་རུ་བཏང་བ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་གྱི་འཚོ་བར་ཕན་པ། དེ་བཞིན་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་ཕན་པ་སོགས་བྱུང་སྐོར་བཀོད་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཡོངས་ཁྱབ་བྱས་པའི་གྲངས་ཐོ་དེ་དག་ལ་གཞིགས་ན་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ཁོ་ནར་མི་རིགས་མི་འདྲ་བ་ ༤༠ ཙམ་མཉམ་གནས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་འདུག

འདི་ལོའི་བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་གོ་མཚོན་ཐོགས་པའི་དམག་མིས་བོད་ནང་གི་ཀིརྟི་རིན་དགོན་གྱིས་གཙོས་པའི་ཁོང་གི་ལྷ་སྡེ་ཡུལ་ཚོ་རུ་དམ་དྲག་བྱས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་འཛོམས་བཀག་སྡོམ་དང་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་ཁག་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་འདུག ཁ་སང་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ནམ་རྒྱུན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དེ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། མང་ཚོགས་འདུ་འཛོམས་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སོགས་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་འདི་ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་གྱིས་གཙོས་པའི་ཉེ་ཁུལ་གྱི་མཛོད་དགེ་ཁུལ་གྱི་དགོན་ཁག་སོགས་དང་ཁོང་གི་ཡུལ་ཚོའི་ནང་དུ་དམ་དྲག་བྱས་པ་མ་ཟད། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཉེན་རྟོག་པས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱ་ཁག་ལའང་ཞིབ་བཤེར་གྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུགཀིརྟི་དགོན་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ནང་དུ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་རྒྱ་ནག་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཡོངས་སྟེ་དར་ལྕོག་སྒྲེང་འཛུགས་དང་རླུང་རྟ་སྤུར་བ། དེ་བཞིན་བསང་གསོལ་གཏོང་བ་དང་མི་སྒེར་གྱི་སྤྲོ་སྐྱིད་གཏོང་བ་སོགས་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུགའབྲེལ་ཡོད་གཞན་ཞིག་གིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པར་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པ་སྔ་པོ་ནས་གོ་མཚོན་ཐོགས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མི་མང་པོ་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་དང་ཁོང་གི་འཁྲུངས་གཞིས་ཀྱི་ཡུལ་ཚོ་མཐའ་སྐོར་གང་སར་འགྲེམས་འཇོག་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་ལ་ལྟ་ཞིབ་ནན་མོ་བྱས་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག ཉིན་དེར་རྒྱ་ནག་གི་དམག་མིས་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ཡོད་དྲྭ་རྒྱའི་གསང་མྱུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁ་པར་ལས་སྐད་འཕྲིན་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ལོགས་སུ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུར་དམ་དྲག་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྐད་འཕྲིན་གྱི་ཚོགས་པ་སོགས་ལ་སྟངས་འཛིན་ནན་མོ་བྱས་ཏེ་འཁྲུངས་སྐར་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐད་གླེང་མོལ་གང་ཡང་གནང་བཅུག་མེད་པ་རེད་འདུགགཞི་རྩའི་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་མཆོག་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ཆུ་རྟ་ལོར་ཤར་ཕྱོགས་ཐེ་བོ་རོང་གི་གཟའ་རུའི་སྟག་མོའི་སྒང་དུ་༸སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འཛུལ་ལ་མ་བཟོད་པར་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་ནས་ཝཱརཱཎསཱི་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ལོ་དགུའི་རིང་ཕྱི་ནང་གི་རིག་པའི་གནས་མཐའ་དག་ལ་གསན་བསམ་སློབ་གཉེར་མཐར་ཕྱིན་པར་མཛད་དེ་ཤཱསྟྲཱི་དང་ཨཱཙཱརྱའི་མཚན་གནས་རིམ་པར་བཞེས། དེའི་རྗེས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གདན་ས་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་དུ་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔར་གྲྭ་སྐོར་དམ་འཇོག་མཛད་དེ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པའི་མཚན་བཏགས་བཞེས་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གྱི་མཛད་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ནག་ཆུ་སྙན་རོང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བྱང་ལམ་གྲོང་ཚོའི་དབྱར་དུས་ཀྱི་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་ཚོགས་ཤིག་གི་རྗེས་སུ།  རྒྱ་ནག་གིས་མང་ཚོགས་ ༡༡༠ ལྷག་སྐོང་འགུག་གིས་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཏེ་བོད་མི་ཁག་ཅིག་ལ་ཉེས་ཆད་དང་ཁག་ཅིག་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུགདེ་ཡང་དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྟ་རྒྱུག་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་འགའི་རྗེས་སུ། རྒྱ་ནག་གིས་ཚོགས་འདུ་ཡོད་རབས་ཀྱིས་བོད་མི་༡༡༠ སྐོང་འགུག་བྱས་རྗེས་བོད་མི་༨༠ ཙམ་ལ་རྒྱ་སྒོར་ ༥༠༠༠ རེ་ཡི་ཉེས་ཆད་དང་བོད་མི་ ༣༠ ལྷག་འཕྲལ་དུ་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པར་འཁོད་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ཅག་བཀག་སྐྱིལ་བྱེད་དོན་ནི་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་སྐབས་སུ་གོང་རིམ་གྱིས་བཀའ་མངགས་ལྟར་གཞུང་ལམ་དང་ཉེན་རྟོག་པ་སོགས་ཀྱི་པར་རིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་དུ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱས་མི་ཆོག་པར་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད་ནའང་། ཐེངས་འདིར་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གོང་རིམ་གྱི་བཀའ་རྒྱ་ལ་རྩིས་མེད་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་དུ་པར་རིས་བཀྲམས་ཡོད་པར་བསྙད་འདོགས་བྱས་ཡོད་འདུགགཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐད་འཕྲིན་འཕྲིན་སྟེགས་སུ་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། འདི་ལོའི་དབྱར་དུས་ཀྱི་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་དེ་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༢༥་ ཉིན་དངོས་སུ་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རྟ་རྒྱུག་དུས་སྟོན་གྱི་རྣམ་པ་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ཚུགས་ནས་ལོ་ ༡༠༠ འཁོར་བ་དང་། བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་གྲོལ་ཟེར་བ་བཏང་ནས་ལོ་བདུན་བཅུ་འཁོར་བ་བརྗོད་སྙིང་དུ་བཟུང་ཡོད་པར་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་འདུགའདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་དེར་འབྲེལ་གྱི་གནས་ཚུལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་བོད་ནག་ཆུ་སྙན་རོང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བྱང་ལམ་གྲོང་ཚོའི་དབྱར་དུས་ཀྱི་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་མི་ ༡༡༠ ལྷག་བཀག་སྐྱིལ་དང་འདྲི་གཅོད་བྱས་པའི་གནད་དོན་དེ་དངོས་བདེན་ཡིན་ནའང་། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཕྱི་ནང་གི་འབྲེལ་ལམ་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲར་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཐབས་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་དུ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་ལ་ཁ་གཡར་ནས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སུ་གྱུར་བའི་དབྱར་དུས་ཀྱི་གླུ་ལེན་གར་རྩེད་དང་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་ཚོགས། དེ་བཞིན་མ་ཎི་ཆོས་ཚོགས་སོགས་མང་ཚོགས་འདུ་འཛོམས་རང་བཞིན་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དམ་དྲག་སྔར་ལྷག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་རྣམས་བོད་ཁུལ་གང་སར་འཆམ་ཉུལ་བྱེད་བཞིན་པ་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་གི་ཁ་ནས་བཤད་བཞིན་པ་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་སོགས་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་དུ་གྱུར་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་།  

ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་ཞི་ཅིན་ཕིང་བོད་ཁུལ་དུ་ལྟ་སྐོར་ལ་ཕྱིན་སྐབས་བོད་ཁུལ་གྱི་མཁན་བླ་སྤྲུལ་རྣམས་ཀྱིས་བཙུགས་པའི་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་སྒོ་རྒྱག་དགོས་བའི་བཙན་བཀའ་བཏང་སྟེ།  སྐུ་མཁར་སེང་འབྲུག་སྟག་རྩེ་སློབ་གླིང་། ཀུན་ཕན་བརྩེ་སྐྱོང་སློབ་གྲྭ་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཅིག་འཕྲལ་དུ་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་པ་དང་འབྲེལ། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཡང་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཡོངས་རྫོགས་སྒོ་རྒྱག་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུགདེ་ཡང་དེ་རིང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་དབུས་གཞུང་གི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་བ་བརྒྱུད་ནས། རྒྱ་ནག་ནང་གི་སྒེར་བཙུགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་ཁག་སྒོ་བརྒྱབ་ནས་སློབ་ཕྲུག་ཡོད་ཚད་སྲིད་གཞུང་གི་སྟངས་འཛིན་ཡོད་པའི་དམངས་སློབ་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འཇུག་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་བཞིན་པའི་ནང་། འདས་བའི་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་ནང་ཚུད་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་བཀས་བཀོད་བརྒྱུད་ནས། རྒྱ་ནག་ནང་གི་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ ༡༣ ཙམ་སྲིད་གཞུང་གི་ཀུན་གསུབ་གང་ཡང་མེད་པར་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་ཡོད་པ་རེད་འདུགFinancial Times ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭའི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་མ་མཐའ་ཡང་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་འབུམ་གཉིས་མ་ཟིན་ཙམ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཁོངས་སུ་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་འགྲིམས་མཁན་གྱི་སློབ་མའི་གྲངས་ཚད་ས་ཡ་ ༥༦ ཙམ་ཟིན་ཡོད་པར་ཤེས་རྟོག་བྱུང་ཡོད་ནའང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་སྲིད་གཞུང་གི་བཀའ་རྒྱའི་འོག་ཡོངས་སུ་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པར་འཁོད་འདུག གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཁག་གིས་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་བྱ་བར་ཕན་ཐོགས་སྐྲུན་ཐུབ་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་མེད་ནའང་། ཕྱོགས་གཞན་གཞན་ཞིག་ནས་སྲིད་གཞུང་གི་རྩ་འཛུགས་བྱས་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་རླབས་ཆེན་གྱི་སྲི་ཞུ་སྒྲུབ་བཞིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པར་བཀྲམས་པའི་བསྒྲགས་ཡིག་གི་ནང་དུ། སྲིད་གཞུང་གིས་བཙུགས་པའི་དམངས་སློབ་ཁག་ནི་ངེས་བར་དུ་སྤྲོད་དགོས་བའི་སློབ་གསོ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་མཁན་ཡིན་པ་གསལ་བོར་ཤེས་དགོས་བར་བཀའ་བཏང་ནས། ད་ཆ་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཁག་གཞུང་འཛིན་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཁ་བསྒྱུར་བྱེད་རྒྱུར་གཞུང་འབྲེལ་གྱིས་སྐུལ་སློང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་བསྒྲགས་འདུག རྒྱ་ནག་གི་ཤར་ཕྱོགས་ཁུལ་གྱི་ཧྲན་ཏུང་གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཞིག་གི་སློབ་གཙོ་ Alex Li ཟེར་བས། སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལ་གཅིག་བྱས་ན་དཀའ་ངལ་ཡོད་སྲིད་པ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། སྲིད་གཞུང་གིས་བཙན་འཕྲོག་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཐབས་ལམ་ཞིག་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱིས་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་དབང་གིས་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཁག་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་འཇུག་བཞིན་པའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་ནང་གི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་བརྒྱུད་སྤྲོད་ཀྱི་སྤུས་ཚད་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་མི་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་ནོར་གྱི་ཁེ་དབང་རྡོག་རོལ་ཐེབས་རྒྱུར་སེམས་འཚབ་བྱེད་མཁན་ཡང་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག Liu Qian ཟེར་བ་ཞིག་གིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་སློབ་མ་མང་པོ་སྐོང་འགུག་བྱེད་དགོས་སྟབས་ཤེས་ཡོན་བརྒྱུད་སྤྲོད་ཀྱི་སྤུས་ཚད་གཞུང་འཛིན་གྱི་དམངས་སློབ་ཁག་ལས་ཡག་པོ་ཡོད་ནའང་།  རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭའི་བསླབ་གཞི་ཁག་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་དཀའ་བར་གྱུར་ཏེ་ད་ཆ་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་དངོས་སུ་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་རྒྱག་བཞིན་པ་རེད་འདུགགཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ས་ཁོངས་སུ་ཆ་བགོས་བྱས་པའི་མགོ་ལོག་ཁུལ་དུ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཅིག་དངོས་སུ་སྒོ་རྒྱབ་པའི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་ཐོན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་འདི་གའི་གསར་འགོད་པར་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཞིག་གིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ཁོངས་སུ། རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་རྒྱག་དགོས་བར་སྐུལ་བའི་བོད་ཁུལ་གྱི་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭའི་ཐོ་གཞུང་དུ།  ཡུལ་ཤུལ་དམངས་ཕན་སློབ་གྲྭ། ར་རྒྱ་ཤེས་རིག་ནོར་བུའི་སློབ་གླིང་།  རྡོ་རྗེ་ལྡན་ལག་རྩལ་་སློབ་གྲྭ།  མགོ་ལོག་རྟ་བྲག་སློབ་གྲྭ།  གཅིག་སྒྲིལ་སྨིན་ཐང་སློབ་གྲྭ། རྨ་ཆེན་གངས་ལྗོངས་རིག་མཛོད་སློབ་གྲྭ།  རྩྭ་ཐང་བུ་མོའི་སློབ་གྲྭ།  སྨིན་ཐང་བཅུ་ཕྲག་རིག་མཛོད་སློབ་གྲྭ།  པད་མ་རྫོང་བྱམས་སྐྱོང་སློབ་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་ཙམ་ཉེན་ཁའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རྒྱ་གཞུང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཁོངས་སུ་ས་བགོས་བྱས་པའི་མགོ་ལོག་དར་ལག་རྫོང་གི་སེང་འབྲུག་སྟག་རྩེའི་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་མཚན་ལ་རིན་ཆེན་སྐྱིད་ཞུ་བ་ཞིག་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ངོ་ལོག་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་འདུག དེའང་མིང་གསལ་བོ་གནང་འདོད་མེད་པའི་བོད་མི་ཞིག་གིས་གསར་འགོད་པར་གསུངས་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ པའི་ནང་བཙན་དབང་གི་སྒོ་བརྒྱབ་ཏུ་བཅུག་པའི་སེང་འབྲུག་སྟག་རྩེའི་སློབ་གྲྭའི་རྒན་རིན་ཆེན་སྐྱིད་ལགས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡ ཉིན་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཁོ་མོ་བཙོན་ཁང་གང་དུ་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་ཉེས་ཆད་གང་ཞིག་བཅད་པ། དེ་བཞིན་གཟུགས་གཞིའི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད་འདུག རྒན་རིན་ཆེན་སྐྱིད་ལགས་ནི་ལོ་མང་པོའི་རིང་སྟག་རྩེ་སློབ་གྲྭར་ཕྱག་ལས་གནང་ནས་དགེ་རྒན་གྱི་ཆེད་ལས་ཐོག་ཉམས་མྱོང་དང་སློབ་གྲྭ་དེར་རྒྱུས་མངའ་ཟབ་མོ་ཡོད་མཁན་ཞིག་རེད་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༧ཚེས་༨ ཉིན་སློབ་གྲྭ་དེ་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་བརྒྱབ་རྗེས། རྒན་རིན་ཚེན་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་སེམས་ནས་མ་བཟོད་ནས་སྔ་དགོང་གི་ཟས་མ་མཆོད་ནས་ཉིན་གྲངས་བཅུ་གྲངས་ཤིག་ཕྱིན་པའི་ཁྲོད་ཁོ་མོའི་སྐུ་གཟུགས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་ཆགས་སྟབས། ཁོང་གི་ཕ་མ་དང་སྤུན་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཁུར་གནང་བའི་ཐོག་སྨན་ཁང་ལ་ཁྲིད་ཐབས་བྱས་ཀྱང་རྒན་ལགས་ནས་ཕེབས་འདོད་གནང་མེད་པ་རེད་འདུག ཕྱིས་སུ་ས་གནས་ཀྱི་ཉེན་རྟོག་པས་གནས་ཚུལ་དེ་ཤེས་རྗེས་ཁོ་མོ་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ཡིན་པའི་ཉེས་མིང་འོག་ནས་བཙན་ཁྲིད་ཀྱིས་ཟི་ལིང་ལ་ཁྲིད་ནས་ད་ཆ་ཉིན་བརྒྱད་ཙམ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རྒན་རིན་ཆེན་ལགས་ནི་ད་ལྟ་རང་ལོ་ ༤༠ ཡས་མས་ཡིན་པ་དང་ཁོང་སེང་འབྲུག་སྟག་རྩེ་སློབ་གྲྭའི་ལོ་རིམ་གསུམ་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོ་ལ་བོད་ཡིག་སློབ་མཁན་ཡིན་པ་མ་ཟད་ལོ་ན་ ༡༣ ལ་སོན་པའི་བུ་ཕྲུག་ཅིག་གི་ཨ་མ་ཞིག་ཀྱང་རེད་འདུག རྩ་བའི་མདོ་སྨད་མགོ་ལོག་དར་ལག་རྫོང་གི་ས་གནས་གཞུང་ནས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གོང་རིམ་གྱི་བཀའ་མངགས་འོག རྫོང་དེའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སེང་འབྲུག་སྟག་རྩེ་སློབ་གླིང་དང་། གཞན་ཡང་ཀུན་ཕན་བརྩེ་སྐྱོང་སློབ་གྲྭ་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཅིག་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་ཡོད་པ་རེད། སེང་འབྲུག་སྟག་རྩེ་སློབ་གྲྭ་དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་མཁན་སྤྲུལ་ཀུན་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་གསར་འཛུགས་གནང་ཞིང་། ཐོག་མར་སློབ་གྲྭ་དེར་དར་ལག་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ཡུལ་ཚོ་དགུའི་ནང་གི་ད་ཕྲུག་སློབ་མ་གསར་བསྡུ་གནང་ནས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་ཐེ་ཝན་དུ་ཡོད་པའི་དབང་སྟོད་སྤྲུལ་སྐུ་ཐུབ་བསྟན་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་གི་འོག་ནས་སློབ་གྲྭ་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་སྟེ། དར་ལག་རྫོང་ཁོངས་སུ་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་གཙོ་བོར་བཟུང་བའི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། མི་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གྲངས་ཀྱི་རིང་ལ་སློབ་མ་མང་པོ་སྐྱེད་སྲིང་གིས་མགོ་ལོག་ཁུལ་དུ་སྐད་གྲགས་ཆེས་ཆེར་ཡོད་པའི་སློབ་གླིང་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཁམས་སྐྱེ་རྒུ་མདོ་ནས་རིན་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ལགས་དང་སྐལ་བཟང་ཉི་མ་ལགས། ལྷུན་གྲུབ་ལགས་བཅས་བོད་མི་གསུམ་ལ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་འོག་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༤ ཉིན་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཡོད་པར་བརྟེན་ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་རྣམས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་དུགབོད་མི་ཞིག་གིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བར་འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ནས་ལོ་ ༡༠༠ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་སྲུང་བརྩི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་བོད་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དབང་འཛིན་འོག་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་ཚང་མར་དམག་མི་ཕོན་ཆེ་འགྲེམས་འཇོག་གིས་དམ་དྲག་སྔར་ལྷག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཁྲོད་འདིར་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནང་གི་སྐྱེ་རྒུ་མདོ་ནང་དུའང་དམག་མི་ཕོན་ཆེ་འགྲེམས་འཇོག་དང་དེ་སྔ་འགག་སྒོ་རིགས་གང་ཡང་མེད་པའི་ས་ཚིགས་གང་སར་ཉེན་རྟོག་པས་དགག་སྒོ་ཆེད་དུ་བཙུགས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་འོང་དང་ཁ་པར་སོགས་ལ་ཞིབ་བཤེར་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་ཉེ་ཆར་སྐྱེ་རྒུ་མདོར་སྲིད་གཞུང་གི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་སྐབས་སུ་ཚེས་ ༤ ཉིན་རྒྱབ་སྐྱེ་རྒུ་མདོའི་རོལ་རྩེད་ཐང་ཆེན་གྱི་ཉེ་འགྲམ་དུ་གསར་བཟོ་བྱས་པའི་ཉེན་རྟོག་པའི་འགག་སྒོ་ཞིག་ནས་བོད་མི་རིན་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ལགས་དང་ཁོང་གི་གྲོགས་པོ་སྐལ་བཟང་ཉི་མ་ལགས། ལྷུན་གྲུབ་ལགས་བཅས་གསུམ་གྱི་ཁ་པར་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ནས་ཁོང་གསུམ་གྱིས་ཚོགས་མི་ ༢༠༠ ལྷག་ཡོད་པའི་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་ས་གནས་ལ་དམ་དྲག་དང་འབྲེལ་བའི་པར་རིས་དང་གནས་ཚུལ་བཏང་བའི་ཉེས་མིང་འོག་འཕྲལ་མར་ལག་ལྕགས་བརྒྱབ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་རྣམས་བཙོན་ཁང་གང་དུ་ཡོད་མེད་དང་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུགརྩ་བའི་ཉེ་ཆར་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣ དང་ ༤ བཅས་ལ་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བཙུགས་ནས་ལོ་ ༧༠ འཁོར་བའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་པ་ས་གནས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་མངོན་རྒྱུ་འདུག ཉེ་ཆར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་རིན་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནི་སྡོམ་མདའ་ཡུལ་མཚོ་ནས་ཡིན་ཞིང་དུས་རྒྱུན་གླ་འཁོར་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཁོང་གི་གྲོགས་པོ་སྐལ་བཟང་ཉི་མ་ལགས་དང་ལྷུན་གྲུབ་ལགས་གཉིས་སེར་ཤུལ་ནས་རེད་འདུག

བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ལྷ་ས་གོང་དཀར་གནམ་ཐང་གི་རྒྱུགས་ལམ་གསར་རྒྱག་སྒོ་འབྱེད་བྱས་པ་དང་དེའི་བརྒྱུད་རྨང་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་སྐྱེལ་འདྲེན་དག་རིམ་བཞིན་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་མངལ་ཁུལ་དུ་རྒྱ་སྐྱེད་བྱས་ཏེ་དེ་འབྲེལ་ས་ཁུལ་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཆེད་གོ་ལའི་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུར་དམིགས་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུགརྒྱ་གཞུང་གིས་གཉེར་བའི་ Global Times བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་གསར་འགྱུར་བཀོད་པ་ལྟར་ན་གཟའ་འཁོར་སྔོན་མའི་རེས་གཟའ་སྤེན་པ་ཉིན་ལྷ་ས་གོང་དཀར་གནམ་ཐང་དུ་གསར་རྒྱག་བྱས་པའི་རྒྱུགས་ལམ་གསུམ་པ་སྒོ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་ཏེ། དེས་ཐག་རིང་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རྨང་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གོང་འཕེལ་མྱུར་བ་བརྒྱུད་ནས་ས་གནས་མི་མང་གི་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཇེ་ཚང་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་ཡོད་ཅེས་འཁོད་འདུག ད་རེས་མ་དངུལ་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༦༠༣ ལྷག་ཆེད་གཏོང་གིས་གནམ་ཐང་གི་རྒྱུགས་ལམ་གསུམ་པ་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་དེས་ལྷ་ས་དེ་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཆེད་གོ་ལའི་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བར་ཕན་ཐོགས་རྒྱུ་དང་ལོ་རེར་འགྲུལ་བཞུད་པ་ས་ཡ་དགུ་དང་དངོས་ཟོག་ཀི་ལོ་ཁྲི་བརྒྱད་ཀྱི་ལྗིང་ཚད་སྐྱེལ་འདྲེན་ཐུབ་པའི་ནུས་ཤུགས་ལྡན་ཡོད་པ་མ་ཟད་དེ་ནི་བོད་ནང་ད་བར་གནམ་ཐང་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ནས་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་ནུས་པ་བརྒྱ་ཆ་ ༧༥ ལྷག་ལྡན་པའི་གནམ་ཐང་ཆེ་ཤོས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། Shanghai ལྟེ་གནས་ཁང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རིག་པའི་དྲུང་ལས་སྐུ་ཞབས་ Liu Zongyi ཡིས་འདས་པའི་ལོ་ཁ་ཤས་རིང་ནས་བོད་ནང་གི་རྨང་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་མང་དང་འབྲེལ་བའི་མཁའ་ལམ་འགྲུལ་བཞུད་དང་མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ། དེ་བཞིན་གཞུང་ལམ་རྒྱ་སྐྱེད་ཀྱི་ལས་གཞི་སོགས་མྱུར་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཆེད་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དམག་འགུལ་ཐབས་བྱུས་སུ་འགྱུར་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་ཚུལ་བཤད་འདུགབོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་དཔལ་ལྡན་བསོད་ནམས་ལགས་ཀྱིས་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གནམ་ཐང་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་དེ་ནི་མི་མང་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་སྟབས་བདེར་ཡོང་ཆེད་དུ་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཛ་དྲག་གི་དུས་སྐབས་སུ་གནམ་ཐང་དེ་དག་རྒྱ་ནག་གི་མཐའ་དམག་མཁོ་འདོན་དང་དམག་ཆས་སྐྱེལ་འདྲེན་ལ་ཕན་ནུས་ཡོང་རྒྱུར་དམིགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད། གཞི་རྩའི་ལྷ་ས་གོང་དཀར་གནམ་ཐང་དེ་ཐོག་མ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་གསར་རྒྱག་གིས་འཛམ་གླིང་ཁྲོད་ཀྱི་ས་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་གནམ་ཐང་དང་ཁྱད་པར་དུ་བོད་ནས་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ Kathmandu མཁའ་ལམ་བརྒྱུད་ཕུར་མཁན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་ཐང་གཅིག་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བོད་ནང་ད་བར་ལྷ་ས་གོང་དཀར་གནམ་ཐང་གཙོས་ཉིང་ཁྲི་དང་གཞིས་ཀ་རྩེ། མངའ་རིས་གནམ་ཐང་སོགས་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་ཆགས་ཡོད། གཞི་རྩའི་འདས་པའི་ལོ་ཤས་རིང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་རླུང་ཁམས་དང་རྒྱ་ལམ། དེ་བཞིན་ལྕགས་ལམ་སོགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་འོག་ནས་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་མི་མང་དང་དམག་མི་གཉིས་སྐྱེལ་འདྲེན་ལ་དམིགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་བཅུ་དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག    བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་དབུས་ས་གཉིས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་མེག་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བཙོན་པའི་དྲང་བདེན་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཆུང་ཤོས་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་མིའི་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པ་ཡོངས་གང་མགྱོགས་གློད་གྲོལ་ཡོང་བར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་སོང་། དེ་རིང་གི་ལས་འགུལ་དེའི་ཐོག  བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་བོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་ས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག  བོད་ནང་གི་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་པར་རིས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཀྱིས་འགྲེམས་སྟོན་གནང་བ་བརྒྱུད་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་མནར་གཅོད་འོག་གི་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་གནང་དགོས་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་སོང་།སྐབས་དེར་དབུས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་དེ་རིང་གི་བཙོན་པའི་ཉིན་མོ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་དུས་ཡུན་རིང་པོར་གཞུས་ལུས་བོད་མི་ཚོས་རང་གི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཙམ་ལག་བསྟར་བྱས་པར་དབང་ཤེད་ཀྱིས་བཙན་བཟུང་དང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་གཏོང་བ། དེ་བཞིན་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་བསྒྱུར་བ་སོགས་ཀྱི་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་བའི་གནོན་འཚེ་དང་མནར་གཅོད་གཏོང་གི་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། བོད་ནང་གི་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ནང་དུ་འཁོད་པའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་གང་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་དབང་ཚད་མེད་པར་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་ནག་ཉེས་ངོས་ལེན་བྱེད་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་འདི་གའི་གསར་འགོད་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལགས་སུ་བོད་ནང་གི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བཙོན་པའི་གནས་བབ་ལ་གཟིགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་དངོས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་ཡོད་མིན་ལ་ལྟོས་མིན་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་རང་དབང་གང་ཡང་མེད་པར་བརྟེན་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག་གི་བཙོན་པ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ནི་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཡིན་སྟབས་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གཞིར་བཞག་གིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་དང་བཙོན་པའི་གནས་སྟངས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བཙོན་པའི་དྲང་བདེན་གྱི་ཉིན་མོ་ནི་ལོ་རབས་བདུན་བཅུའི་ནང་ཐོག་མར་ཁ་ན་ཊའི་ནང་དུ་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་གཙོ་བྱས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བཙོན་པའི་དྲང་བདེན་གྱི་ཉིན་མོར་ངོས་འཛིན་གྱིས་རིམ་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ལེན་ཡོད་པའི་དུས་དྲན་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་གཞུང་འབྲེལ་གྱིས་ཉིན་མོ་འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ནས་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་གུས་བཀུར་དང་དྲན་རྟེན་གྱི་ཉིན་མོར་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ། ཉིན་མོ་འདིར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་རྣམས་བཙོན་འཇུག་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་ཁོང་ཚོས་གནས་བབ་ཐེར་འདོན་གྱི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་བྱེད་མུས་ལྟར།  དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདིར་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་གློད་གྲོལ་དང་། འཛིན་བཟུང་མཚམས་འཇོག  དེ་བཞིན་དྲང་བདེན་གྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཐོབ་ཐང་དགོས་བ་སོགས་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྡེ་ཁག་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་རྒྱུར་དོན་ཚན་བདུན་གྱི་ཐོག་ནས་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

འདི་ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་དེ་ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ཉི་ཧོང་གི་ནང་དུ་མཇུག་སྡོམ་བྱས་པ་དང་བསྟུན་ནས། བོད་མི་དང་ཧོང་ཀོང་བ། དེ་བཞིན་ཡུ་གུར་བ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་ལས་འགུལ་བས་ཁ་སང་ཨ་རིའི་ཁུལ་དུ་སང་ལོའི་རྒྱ་ནག་གི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་སྤྱི་དང་། སྒོས་སུ་ཨ་རིའི་ནང་གི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་མ་དངུལ་རོགས་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་གུང་ཙམ་ལ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པས་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་ཐོག ཧོང་ཀོང་བ་དང་ཡུ་གུར་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་བས་སང་ལོའི་རྒྱ་ནག་གི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་སྦྱིན་བདག་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་བའི་ཨ་རིའི་ནང་གི་NBC ཞེས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རླུང་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ Rockefeller Center ཞེས་པའི་ལྟེ་གནས་སུ་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སང་ལོའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་རིགས་མཚམས་འཇོག་དགོས་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བ་དང་བཀྲམས་པ་སོགས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུགསྐབས་དེར་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཨ་རིའི་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་མཐུད་པ་བསྟན་འཛིན་གཡང་འཛོམས་ལགས་ཀྱིས་བརྙན་ལམ་ནས་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། ད་ལྟའི་ཆར་ཉི་ཧོང་གི་ཨོ་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་མཇུག་སྡོམ་གྱི་རྩེད་འགྲན་དཔལ་འབར་དེ་རྒྱ་ནག་ཏུ་རྩིས་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ངེས་བར་དུ་ཨོ་རྩལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་གནོན་དང་བཙན་འཛུལ་དེ་དག་ཁྲིམས་མཐུན་དུ་སྒྱུར་བཞིན་པར་དོ་སྣང་སྤྲོད་དགོས་བ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་གི་ནང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་དྲག་གནོན་དང་རྩ་གཏོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་མུ་མཐུད་དུ་སྤེལ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། ཨ་རིའི་ NBC རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཚམས་འཇོག་དགོས་བའི་སྐུལ་མ་གནང་འདུགགཞན་ཡང་ཁ་སང་གི་བསྒྲགས་གཏམ་གྱི་ནང་དུ། ཨ་རིའི་ནང་གི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རླུང་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་རིགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་པ་དེ་ཡིས། རྒྱ་ནག་གིས་དྲག་ཤུགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་གཙོ་བྱས་པའི་ཡུ་གུར་བ་དང་ཧོང་ཀོང་བ། དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་དང་ནང་སོགས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་འོས་མཚམས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པར་བསྒྲགས་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བསམ་ཤེས་ཡོད་མཁན་གྱི་མི་མང་གིས་ཁོང་ཚོས་ལས་འགུལ་དེར་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་ནི་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ལ་ཡིན་པར་གསལ་བོར་སྟོན་རྒྱུར་སྐུལ་བ་གནང་འདུག  དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་ཁོང་ཚོས་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གྱི་སྐབས་སུ། NBC རླུང་འཕྲིན་ཁང་ངོ་ཚ་ཞེས་སྐད་འབོད་གནང་སྟེ། རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེས་གང་མགྱོགས་རྒྱ་ནག་གི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཚམས་འཇོག་དགོས་བའི་ཞུ་འབོད་གནང་འདུག གཞན་ཡང་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་མཚམས་འཇོག་གི་སྲིད་བྱུས་དེ་ངེས་བར་དུ་རྩ་འཛིན་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས Minky Worden ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་བསྡུས་བ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་སྟེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རྩེད་འགྲན་ནི་ཆབ་སྲིད་དང་མཉམ་བསྲེ་བྱེད་ཐབས་མེད་པར་བརྗོད་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཤེས་དགོས་བ་ཞིག་ནི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ནི་ས་ཁོངས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱ་འགུལ་ཞིག་དང་། བྱ་འགུལ་དེ་ཡིས་རྒྱལ་ཁབ་གང་དེའི་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་སྲིད་གཞུང་གི་གོ་བབ་ཇེ་མཐོར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ཤེས་དགོས་བར་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད་པ་ཡང་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་འདི་ལོའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་དེ་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༢༥ ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༧ ཉིན་མཇུག་སྡོམ་བྱས་པ་དང་ལྷན་དུ། མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་སང་ལོའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་དགུན་དུས་ཀྱི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་དེར་དོ་སྣང་བྱེད་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་ནས། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ལ་དྲག་གནོན་ཆེས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་ལ་སང་ལོའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་དེ་བསྡུ་རྒྱུའི་འོས་བབ་མེད་པའི་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་བཞིན་པ་རེད།