བོད།

ད་སྐབས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་ལོ་དགུའི་འོས་འགན་སློབ་གསོའི་ཞེས་པའི་ཁ་གཡང་གི་འོག་ནས་དགོན་པ་ཁག་ཏུ་གྲྭ་གཞོན་རྣམས་ཕྱིར་ཕུད་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུགདེ་རིང་འདི་གའི་གསར་ཁང་ལ་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཟླ་བ་སྔོན་པའི་ཚེས་༢༠ ནས་བཟུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཁུལ་གྱི་བྱ་ཁྱུང་དགོན་དང་ངྷི་ཚ་དགོན་གཉིས་སུ་གྲ་པ་བརྒྱད་བཅུ་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཟིན་པ་དང་དེ་མིན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཡོངས་སུ་རང་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་མ་ལོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཕུད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཁོང་གིས་གསན་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་ལྟར་ན།  བོད་ནང་གི་མཚོ་སྔོན་མཚོ་ཤར་བ་ཡུན་རྫོང་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་བྱ་ཁྱུང་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་ ༣༠ དང་ངྷི་ཚ་དགོན་པའི་གྲ་པ ༥༠ བཅས་ཁྱོན་གྲ་པ་༨༠ ལྷག་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་༢༡་དང་༢༢་བར་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མི་སྣ་སླེབས་ནས་བཙན་གྱི་རང་རང་སོ་སོའི་ཁྱིམ་ནང་དུ་བསྐྱལ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཤད་དོན་གཙོ་བོ་རང་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་མ་ལོན་ན་གྲྭ་པ་བྱས་མི་ཆོག་ཟེར་བ་དེ་རེད་འདུག    ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་བ་ཡུན་རྫོང་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་དགོན་པ་ཁག་ཡོངས་སུ་སྲིད་ཇུས་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན་པ་དང་དགོན་པ་གཞན་ནས་གྲྭ་པ་ཅི་ཙམ་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་བའི་གྲངས་ཀ་གསལ་བོར་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཐབས་བྲལ་ཡང་མཚོ་སྔོན་ཁུལ་གྱི་དགོ་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ལ་དཀའ་ངལ་བཟོ་བཞིན་པའི་སྐབས་ཡིན་པ་རེད་འདུག གཞན་ཡང་ཁོང་གིས།  ངྷི་ཚ་དགོན་ཆེན་དང་བྱ་ཁྱུང་དགོན་པ་གཉིས་སུ་གྲ་པ་བརྒྱད་བཅུ་ཕྱིར་ཕུད་རྗེས་ནས་བཟུང་དགོན་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དམག་མི་འགྲེམས་འཇོག་གིས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཟིན་པའི་གྲ་བ་དེ་དག་ཕྱིར་དགོན་ནང་དུ་ཡོང་མ་བཅུག་པར་བཀག་འགོག་བྱས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་དང་། ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཟིན་པའི་གྲ་བ་དེ་དག་ཕྱིར་རང་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་ལུས་ལ་གྲ་ཆས་གྱོན་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་།  མ་འོངས་བར་གྲ་གཞོན་དེ་དག་སློབ་གྲ་གཏོང་གི་ཡོད་མེད་གསལ་བཤད་བྱས་མེད་པ་རེད་འདུག པདྨ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཟིན་པའི་གྲ་པ་དེ་དག་གི་ཕ་མ་སྤུན་མཆེད་ཚོའི་དགོངས་ཚུལ་ལྟ་ར་ན།  བྱིས་པ་རང་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་མ་ལོན་པའི་གོང་ལ་དགོན་པར་བསྐྱལ་ནས་གྲ་པ་བྱས་བ་དེ་ནི་གཅིག་ནས་ང་ཚོ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རྗེས་འཇུག་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་གཉིས་ནས་གྲ་པ་རྒས་གཅོང་གི་རིགས་ལ་ལྟ་རྟོག་ཐུབ་རྒྱུ། གསུམ་ནས་ཆུང་དུས་ནས་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ནས་དགོན་སྡེ་སློབ་གསོ་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་ཟིང་ཟིང་གི་རིགས་ལ་འགོ་འཁོར་ནས་མི་འདུག་པར་ཕུག་བསམ་འགྲུབ་ཐུབ་པ་ཡིན་ལུགས་བརྗོད་སོང་། གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་སྤྱིར་བཏང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་དགོན་གྲོང་ཁག་ནས་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་འཕུད་གཏོང་གི་ཡོད་པ་དེ་དམིགས་བསལ་གྱི་གསར་བ་གང་ཡང་མིན་ནའང་། ད་ལོ་ནས་བཟུང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཁུལ་དུ་བོད་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་དུ་གཙོ་རྒྱུགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་རྒྱ་སྐད་རྒྱ་ཡིག་གཙོར་བཟུང་བྱེད་དགོས་བ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སློབ་གླིང་གི་གྲྭ་བཙུན་ཚང་མས་རྒྱ་སྐད་རྒྱ་ཡིག་སྦྱོང་དགོས་བ་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་འདི་ལོར་བསྒྲགས་པའི་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་སྲོལ་ཡིག་ཅེས་པའི་ནང་དུ་ཡང་ལོ་ཆུང་བྱིས་པ་གྲྭར་ཞུགས་བྱས་མི་ཆོག་པ་འཁོད་ཡོད་སྟབས། ད་ཆ་དངོས་སུ་དེ་དག་ལག་བསྟར་གནང་གི་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།

རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་དང་རྒྱ་ནག་ནང་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་ཚབ་པའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་མྱོང་ཡོད་པ་ལྕམ་ Nirupama Rao ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ནས་ ༦༢ བར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་ཆེ་ཤོས་དེ་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མི་བོད་ནང་འཛུལ་འགོ་ཚུགས་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཆེ་ཤོས་དེ་བོད་ནང་ཡོད་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཁག་བློས་བཏང་པ་དེ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུགདེ་ཡང་ཉེ་ཆར་ཕྱེ་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ལྕམ་ Nirupama Rao ལགས་ཀྱིས་ The Fractured Himalaya: India Tibet China 1949-62 ཆག་གྲུམ་ཤོར་བའི་ཧི་མ་ལ་ཡ། རྒྱ་གར། བོད་དང་རྒྱ་ནག ༡༩༤༩ ནས་ ༦༢ ཞེས་འཁོད་པའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་གསར་པ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དཔེ་དེབ་དེའི་ནང་དོན་དང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་གྱིས་བཅར་འདྲི་གནང་བའི་ལས་རིམ་ཐོག་ལྕམ་ Nirupama Rao ལགས་ནས། དཔེ་དེབ་དེ་ནི་ད་ཆ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བཞིན་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ནས་ ༦༢ བར་གྱི་རྒྱ་གར་དང་བོད། རྒྱ་ནག་བཅས་ཀྱི་རྙོག་འཛིངས་ཅན་གྱི་གནད་དོན་རྣམས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུགམ་ཟད་ཁོང་ནས་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་དམ་པ་ Nehru མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བ་འཇོག་སྟངས་ལས་འཕྲོས་ཏེ། དུས་སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ Sumul Sinha ལགས་ནས། རྒྱ་ནག་བོད་ནང་དུ་འཛུལ་སོང་། ཧི་མ་ལ་ཡའི་གནས་བབ་རང་སོར་གནས་མ་སོང་ཞེས་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་བཏང་ཡོད་པ་དེ་ཡིས་ Nehru མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་བོད་ནང་འཛུལ་བ་དེ་ཡིས་རྒྱ་གར་ལ་ཉེན་ཚབས་དང་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འཕྲད་ངེས་ཡིན་པ་ཤེས་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཐོག་བཟུང་བའི་སྲིད་བྱུས་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕོག་ཐུགས་མེད་པའི་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཅིག་གི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་གི་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དེ་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་སྐབས་དེའི་ཐག་གཅོད་ལ་ལྟ་སྐབས་ཐག་གཅོད་དེ་ནི་ནོར་བ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་རྩིས་ལོག་ཐེབས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག འོན་ཀྱང་སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཐག་གཅོད་དེ་དག་རྐང་རྒྱ་གར་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་དོན་ཐོག་ལ་བསམ་བློ་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟའི་དཀའ་རྙོག་ཚང་མ་སྲིད་བློན་དམ་པ་ Nehru མཆོག་ལ་ཁག་དཀྲི་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་དཀའ་ངལ་ཁག་སེལ་མི་ཐུབ་ཅེས་ཞེས་གསུངས་འདུགདེ་བཞིན་ལྕམ་ Nirupama Rao ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ནས་ ༦༢ བར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་ཆེ་ཤོས་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ལོ་ལ་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མི་བོད་ནང་འཛུལ་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེའི་གོང་ལ་བོད་ཀྱི་བདག་དབང་རྒྱ་ནག་ལ་མེད་ཀྱང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་སྐབས་དེར་རྒྱལ་ཚོགས་གཙོས་པའི་ཨ་རི་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་སུ་ཞིག་ནས་ཀྱང་བོད་འདི་རང་དབང་གཙང་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཡང་བྱས་མེད་སྟབས། རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་སུ་ཞིག་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་བོད་ནང་འཛུལ་བའི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་དགག་པ་བསྐྱོན་མེད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་ངོས་ནས་བོད་ལ་དམག་སོགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཐུབ་མེད་ནའང་། བོད་མི་ཚོས་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཞུ་གཏུགས་གནང་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་གར་གི་ངོས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལེན་ཐུབ་མེད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་དཔེ་དེབ་དེའི་ནང་ལ་སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་ལ་ལྟ་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཇི་བྱུང་སྐོར་དང་འབྲེལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༧ ནས་ ༡༩༥༠ བར་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་གཞོན་པའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་མཁན་སྐུ་ཞབས་དམ་པ་ Sardar་ Patel མཆོག་ནས་རྒྱ་ནག་བོད་ནང་འཛུལ་བའི་གནད་དོན་དེས་བོད་ཙམ་མ་ཟད་རྒྱ་གར་ལ་ཡང་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཞིག་ཐེབས་རྒྱུ་རེད་ཅེས་ཡོངས་གྲགས་སུ་རྒྱ་ནག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཆེན་པོ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཡང་། སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ཁོང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས་ཏེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་ཐག་གཅོད་མང་དག་ཅིག་ཁོང་མེད་པའི་སྐབས་སུ་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། གལ་སྲིད་སྐབས་དེའི་ཐག་གཅོད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་སྐབས་སུ་སྐུ་ཞབས་དམ་པ་ Sardar Patel ལགས་ཡོད་པ་ཡིན་ན་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་མེད་བཤད་ཚོད་ཁག་པོ་ཡིན་ཡང་། སྐབས་དེའི་སྲིད་བློན་དམ་པ་ Nehru མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཆེ་ཤོས་དེ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕོག་ཐུགས་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་འོག བོད་ནང་ཡོད་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཁག་བློས་བཏང་བྱས་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་འཕྲད་བཞིན་པའི་ས་མཚམས་སོགས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་དེ་དག་ཀྱང་དེ་སྔ་བོད་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་དེ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཡོད་མིན་ཐད་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དང་འབྲེལ། སྲིད་བློན་Modi མཆོག་དང་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་རྣམ་གཉིས་དངོས་སུ་མཇལ་འཕྲད་སོགས་གནང་སྟེ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་འགོ་འཛུགས་ཡག་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་ལ་དྭགས་ Galwan ཡུལ་གཤོང་དུ་བཙན་འཛུལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་དེ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་རྒྱུད་ས་མཚམས་ཀྱི་བདག་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་རྙོག་ཁག་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ས་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་རྙོག་དེ་སེལ་མ་ཐུབ་བར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་ལ་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་འབྲེལ་ལམ་དང་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ཡོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་ལྕམ་ Nirupama Rao ལགས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་གསར་པ་ The Fractured Himalaya: India Tibet China 1949-62 ཞེས་པ་དེའི་ནང་ལ་བོད་དང་རྒྱ་གར། རྒྱ་ནག་བཅས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དང་། ཕྱོགས་ཕན་ཚུན་དབར་བྱུང་བའི་བཙན་འཛུལ་དང་དམག་གི་དོན་རྐྱེན། དེ་བཞིན་འབྲུག་ཡུལ་སོགས་ཉེ་འཁོར་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་འཁོད་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་རིགས་གཙོས་པའི་ཡུལ་དེའི་དབང་སྒྱུར་འོག་གནས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་བྱིས་པ་ཚོར་ཆུང་དུས་ནས་རང་གི་ཕ་སྐད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྒྱའི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་འདི་ལོའི་ཟླ་བ་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་བོད་ཁུལ་གྱི་སྒེར་གཉེར་གྱི་སློབ་གྲ་ཁག་ཅིག་སྒོ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་སྟེ་སློབ་ཁུལ་དེའི་སློབ་མ་རྣམས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཆེད་གཏོང་གི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་མཉེན་ཆས་རིགས་ཤིག་གི་ནང་དུ་བོད་ཡིག་དང་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བཀག་སྡོམ་བྱས་འདུགདེ་ཡང་ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ china digital times ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བཟུང་། རྒྱ་ནག་ནང་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་དང་འབྲེལ་བའི་དེང་དུས་འཕྲུལ་ལས་ཀྱི་མཉེན་ཆས་Talkmate དང་ Bilibili ཞེས་པ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་བོད་ཡིག་དང་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ཡིག་གི་མཚོན་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐད་ཡིག་ཕལ་ཆེ་བ་བཀོལ་སྤྱོད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་བཟོས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ཡུལ་དེའི་མི་རིགས་སྣ་འཛོམས་རང་བཞིན་གྱི་གནས་བབ་ལ་སིམ་འཛུལ་གྱིས་མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་འཛིན་བཞིན་པ་གསལ་བོར་མངོན་ཡོད་པར་བསྒྲགས་འདུག གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་ལྟར་ན། བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཀྱི་ཉིན། Talkmate གཉེན་ཆས་ལས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་རྒྱུགས་ཆེ་བའི་Weibo ཞེས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའི་ཐོག    རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་འོག་ནས། དེ་གའི་གཉེན་ཆས་ལས་བོད་ཡིག་དང་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གཉིས་དུས་ཡུན་ངེས་མེད་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་སྐོར་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་། རེས་གཟའ་ཟླ་བ་ཉིན་གསལ་སྒྲགས་དེའང་Weibo དྲ་རྒྱའི་ཐོག་མི་མངོན་པར་གྱུར་བ་མ་ཟད། Bilibili མཉེན་ཆས་ཐོག་བོད་ཡིག་དང་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེའི་སྐད་ཡིག་གིས་མཆན་བྲིས་ན།  རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་མཆན་འདེབས་དེར་ཚོར་རྣོ་བའི་གནས་ཚུལ་ཡོད་པར་བརྗོད་ཡོད་པའི་ལན་འདེབས་ཤིག་ཤར་ཏེ་སྐད་ཡིག་དེ་གཉིས་བཀོལ་སྤྱོད་མི་ཐུབ་པ་བཟོས་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུགགཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བསྲེས་སྦྱོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་སྔར་ལྷག་ལག་བསྟར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་དང་འབྲེལ་ནས། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་མང་འཐུས་མི་ཆོགས་ཆེན་གྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གཙོ་འཛིན། Shen Chunyao གྱིས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཞི་བའི་ནང་དུ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་རང་དབང་ཡོད་པ་གསལ་བར་ལྟོས་མེད་ཀྱིས། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་འཛིན་ཁང་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་འགལ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་རིགས་ལས་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་སློབ་གསོ་གོང་སྤེལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་གི་ཚབ་ཏུ། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་སྐད་གཙོར་འཛིན་བྱེད་དགོས་བར་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། China digital times གསར་ཁང་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་ཞེས་པ་ལག་བསྟར་གྱིས་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་གི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་ཡིག་གཙོར་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད།  སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་མང་ཚོགས་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་བྱང་དང་ལས་རྟགས་འདྲ་མིན་གྱི་སྟེང་དུ་ཡང་དང་པོ་རྒྱ་ཡིག་འབྲི་རུ་བཅུག་སྟེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱ་ཡིག་གི་འོག་ཏུ་འབྲི་དགོས་བའི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་བཞིན་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་འཚབ་བྱེད་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་བསྒྲགས་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ལྔའི་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ་ད་ཆ་ཀློད་གྲོལ་ཐོབ་ཡོད་ནའང་རྒྱ་ནག་གི་ལྟ་ཞིབ་ཀྱི་འོག་གནས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་མངོན་གསལ་གནང་འདུགད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མཁའ་དབུགས་གསར་བའི་ཁྲོད་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་ཞིན་ཅང་ནང་དུ་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཏེ། བཙན་དབང་གིས་རྒྱ་སྐད་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། དེའི་ནང་ཡུ་གུར་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོ་དང་ལོ་ཙཱ་བ། དེ་བཞིན་སྙན་ངག་པ་མང་པོ་ཞིག་ཚུད་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་འགའ་ཞིག་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དུ་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་པར་མ་ཟད། ། ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་བྱིས་པ་གྲངས་འབུམ་ལྔ་ལྷག་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བཏང་ནས། ཡུ་གུར་གྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་མཚམས་འཇོག་ཏུ་བཅུག་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ནང་སོག་གི་ནང་དུའང་སོག་ཡིག་རྩ་གཏོར་གྱིས་རྒྱ་སྐད་ཡིག་བཙན་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། མ་མཐའ་ཡང་སོག་རིགས་མི་མང་ ༢༣ ལྷག་འཛིན་བཟུང་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པར་བསྒྲགས་འདུག

གཞན་ཡང་དེ་རིང་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝར་འཚོགས་བཞིན་པའི་ཇི་ནི་ཝ་བོད་དོན་གླེང་སྟེགས་ཐེངས་བཞི་པའི་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྔ་དྲོའི་མཛད་རིམ་ཐོག་ཏུ་སུད་སི་དོན་ཁང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྐལ་ལྡན་མཚོ་མོ་ལགས་ཀྱིས་གཙོ་སྐྱོང་འོག་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སྐུ་ཞབས་ Michael Van Walt Van Praag ལགས་དང་ལྷན་དུ་ཁོང་གིས་ལྗགས་རྩོམ་གནང་པའི་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་ Tibet Brief 20/20 ཞེས་པའི་ཐོག་ལ་གྲོས་བསྡུར་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གྱི་ལས་རིམ་ཞིག་གནང་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Michael ལགས་ནས་དཔེ་དེབ་དེའི་ནང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱ་སྐྱེད་རིང་ལུགས་དང་འཁྱོགས་བཤད་ཅན་གྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་གང་ཡིན་སོགས་གསལ་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་ཞེས་བཤད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། འདས་པའི་བོད་དང་སོག་པོ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་སོགས་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལ་ལྟ་སྐབས་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གིས་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཚུད་མྱོང་མེད་ལ། བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པའི་གཞི་རྟེན་གང་ཡང་རྙེད་རྒྱུ་ཡོད་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་།མ་ཟད་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་བལྟས་ཀྱང་། བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་པོའི་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་ལས། ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ནམ་ཡང་ཆགས་མྱོང་མེད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གནས་བབ་ཐོག་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ལ་ཡང་དོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་སྟབས། ༸གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་འབྲེལ་བ་འཇོག་པའི་སྐབས་སུ་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་བཞིན་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་འདི་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པར་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་ཤིག་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་སྐུ་ཞབས་ Michael ལགས་ནས་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁྲིམས་མཐུན་གང་གི་ཆ་ནས་བོད་ཀྱི་བདག་དབང་རྒྱ་ནག་ལ་མེད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་བདག་དབང་སུ་ལ་ཡོད་མེད་དེ་རྐང་བོད་མིས་ཐག་གཅོད་གནང་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་གྲོས་མོལ་གྱི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་གནང་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་གྲོས་མོལ་མ་བྱས་པའི་བར་དུ་བོད་ཀྱི་བདག་དབང་རྒྱ་ནག་ལ་ཡོད་ཅེས་བཤད་རྒྱུའི་དབང་ཚད་མེད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་སྦེལ་ཇམ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བཀྲིས་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་འོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གྱི་ལས་རིམ་ཞིག་ཚོགས་སོང་བ་དང་། སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་ Anti-Communist ཞེས་དམར་ཤོག་གི་ལྟ་གྲུབ་ལ་དགག་པ་སྐྱོན་མཁན་གྱི་་ཚོགས་པའི་ཉམས་ཞིབ་པ་སྐུ་ཞབས་ Adrian Zenz ལགས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མིང་བྱང་འོག་ཤིང་ཅང་ཡུ་གུར་མི་སེར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་ཙམ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཡང་དཔལ་འབྱོར་དང་དབུལ་ཕོངས་ལས་གྲོལ་ཐབས་ཀྱི་མིང་བྱང་འོག་བོད་མི་མང་པོ་རང་གི་ས་ནས་བཙན་དབང་ཐོག་གནས་སྤོར་བྱས་པ་དང་། འདོད་མོས་མེད་བཞིན་དུ་ངལ་རྩོལ་གྱི་ལས་རིགས་ལ་བཀོལ་བཞིན་པ་སོགས་པར་རིས་དང་བཅས་ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད། གཞི་རྩའི་ཁ་སང་དང་དེ་རིང་བཅས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་ཚོགས་པའི་ཇི་ནི་ཝ་བོད་དོན་གླེང་སྟེགས་ཐེངས་བཞི་པའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གི་དབུས་པའི་རྒྱལ་ཁག་ཁག་ཅིག་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་། བོད་དང་རྒྱ་ནག་གི་གནད་དོན་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་གནས་འདྲ་མིན་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་འདི་གའི་ས་གནས་གསར་འགོད་པ་དགའ་གདོང་དབང་གྲགས་ལགས་ནས་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཁག་ཅིག་ལ་གླེང་སྟེག་འདིའི་ཐོག་ཚོགས་བཅར་དགོས་དོན་སྐོར་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད།

FreeTibetཞེས་པའི་བོད་རང་དབང་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་རིང་མིན་དབྱིན་ཡུལ་ Glasgow གྲོང་ཁྱེར་ནང་ལ་འཚོགས་རྒྱུའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ལྷན་ཚོགས་དང་བསྟུན། བོད་ནང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་འབྲེལ་བའི་དྲིལ་སྒྲགས་ཀྱི་ཡིག་པང་ཞིག་བཤམ་སྟོན་ཆེད་ Global Outdoor Media ཞེས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཚོང་ལས་ཁང་ལ་སྙན་ཞུ་བཏང་ཟིན་ཡང་། ། ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཚོང་ལས་ཁང་དེས་བོད་ནང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་འབྲེལ་བའི་དྲིལ་སྒྲགས་ཀྱི་ཡིག་པང་དེ་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བ་བཏགས་ནས་བཀག་སྡོམ་བྱས་འདུགདེའང་རིང་མིན་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༡ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས  ༡༢ བར་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ Scotland ཡི་གྲོང་ཁྱེར་ Glasgow ནང་ COP26 ཞེས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཆེད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༢༦ པ་འཚོགས་འཆར་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༠༠ ལྷག་གིས་རྒྱལ་ཁོངས་སོ་སོའི་ནང་གནམ་གཤིས་ཚ་དྲོད་ཆེ་རུ་གཏོང་མཁན་གྱི་དུག་རླངས་ཚོད་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིར་བོད་རང་དབང་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ལྷན་ཚོགས་དང་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་འགྲེམས་སྟོན་ཞུ་འཆར་གྱི་ཡིག་པང་དེའི་སྟེང་། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་དམིགས་བཀར་གྱིས་ཟུར་བཏོན་གནང་ཡོད་པའི་ནང་དུ།  འཛམ་གླིང་གི་སྣེ་གསུམ་པར་འབོད་པའི་བོད་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་རོམས་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། བོད་མཐོ་སྒང་ནི་འཛམ་གླིང་ལྷོ་བྱང་གཉིས་ཕུད་པའི་གཙང་ཆུའི་མགོ་ཁོངས་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པ། གཞན་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ རྗེས་ནས་བཟུང་བོད་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་རོམ་ཞུ་ཚད་ལྡབ་གཉིས་འཕར་ཡོད་པ། དེ་དེ་བཞིན་བོད་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་རོམ་དེ་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་གཉིས་ཀྱི་འཚོ་རྟེན་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ལྷན་ཚོགས་ ༢༦ པའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་ལ་གསལ་བཤད་ཀྱི་གོ་སྐབས་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་ཁག་ཅིག་འཁོད་ཡོད་པ་རེད་འདུགབོད་རང་དབང་ཚོགས་པས་ངོས་ནས་བོད་ནང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་འབྲེལ་བའི་དྲིལ་སྒྲགས་ཀྱི་ཡིག་པང་དེ་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་བརྒྱད་ཀྱི་ཉིན་དབྱིན་ཡུལ་ཁུལ་གྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཚོང་ལས་ཁང་Global Outdoor Media ཞེས་པར་ཕུལ་ཟིན་ཡང་། ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བ་བཏགས་ནས་ཡིག་པང་དེ་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་ཙམ་ལས། བཀག་སྡོམ་བྱེད་དགོས་ལུགས་ཀྱི་གསལ་བཤད་དང་ལམ་སྟོན་རྒྱས་འབྲེལ་གང་ཡང་བྱས་མེད་པ་དང་། བོད་རང་དབང་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་དེར་འབྲེལ་གྱི་ཡིག་པང་གི་ནང་དོན་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་གྱིས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་མེད་པའི་བརྗོད་ཚིག་དེ་གསུབ་ཀྱང་དེར་ཁས་ལེན་བྱས་མེད་པ་རེད་འདུགབོད་རང་དབང་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་དོ་དམ་པ་སྐུ་ཞབས་John Jones ལགས་ཀྱིས་ རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཏུ་བོད་ཀྱི་གནམ་གཤིས་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། བོད་མཐོ་སྒང་གི་འཁྱགས་རོམ་རྣམས་སྔར་བཞིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། བོད་རང་དབང་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ཐེངས་འདིར་འགྲེམས་སྟོན་བྱེད་འཆར་གྱི་ཡིག་པང་གྱི་ཆ་ཤས་ཡོད་ཚད་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་ལ་གཞིར་བཞག་གིས་ཇུས་འགོད་བྱས་ཡོད་པས།  གནད་དོན་དེ་ཡིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་མི་ཁག་ཅིག་ཁ་སྐྱེང་པོ་བཟོ་སྲིད་ཀྱང་། མི་ཁག་གཅིག་ཁ་སྐྱེང་པོ་བཟོས་བ་ཙམ་གྱིས་གནད་དོན་དེ་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་མི་ཐུབ་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་བོད་རང་དབང་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་དང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཆེད་མཁས་བ་ཁག་ཅིག་གིས་གང་མགྱོགས་འཚོགས་འཆར་གྱི་འདི་ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ཉེར་དྲུག་གི་ཟུར་འཚོགས་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་འདྲ་མིན་སྟེ། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག  དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་འབྲོག་པ་གནས་སྤོར་སོགས་ཀྱིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་ལ་ཉམས་དམས་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཞིན་པ་དང་འབྲེལ་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད།  ཟླ་བ་རྗེས་མའི་ཚེས་ ༦ ཉིན་དེ་འཛམ་གླིང་གི་ཁོར་ཡུག་དྲང་བདེན་གྱི་ལས་འགུལ་ཉིན་མོར་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། དབྱིན་ཡུལ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཉིན་མོ་དེར་ལས་འགུལ་སྤེལ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་མིར་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྤྲད་མེད་པ་དེ་མངོན་གསལ་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག

རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་འདས་པའི་ལོ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ནས་ས་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐད་དང་གདོང་ཐུག་རིམ་པ་བྱུང་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ནས། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་གཅིག་སྒྲིལ་དང་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་བདག་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ནི་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གྱི་ཐོག་ནས།  དེར་འབྲེལ་གྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསར་བ་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་སང་ལོའི་ཟླ་བ་དང་པའི་ནང་ནས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ་རེད་འདུགདེ་ཡང་དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་ཁང་ཆེ་ཁག་འདྲ་མིན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་གཞི་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་བར་རྩོད་རྙོག་ཅན་གྱི་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་ཁག་ལ་ཡང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་དཔྱད་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་གིས། རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་ཐེངས་འདིའི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་བརྒྱུད། དེ་སྔོན་ཡུལ་དེའི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་དཔུག་དམག་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ལ་སིམ་འཛུལ་སོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་རིམ་པ་སྤེལ་བ་རྣམས་ཁྲིམས་མཐུན་བཟོ་ངེས་ཡིན་པའི་ཚོད་དཔག་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུགTimes of India གསར་ཁང་གིས། རྒྱ་ནག་གིས་མཐའ་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དེ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་མིན་གྱི་ངེས་བ་མེད་ནའང་། ལས་གཞི་དེ་ནས་རྒྱ་གིས་མཐའ་མཚམས་ཁག་ལ་དོ་དམ་བྱ་རྒྱུའི་གདེང་སྤོབས་རྙེད་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་བོར་མཚོན་ཐུབ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག་པ་དང་། ཁྲིམས་གཞི་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མི་དང་ཉེན་རྟོག་རུ་ཁག་སོགས་ཀྱིས་མཐའ་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་གདོང་ཐུག་གི་རིགས་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུ་དང་།  མཐའ་སྲུང་གི་འགན་འཁྲིར་ཤུགས་སྣོན་གྱིས་དམག་སྦྱོང་གི་རིགས་སྤེལ་རྒྱུ་མ་ཟད། ཆོད་སེམས་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་ཕྱིའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུ་ཡིན་ལུགས་བསྒྲགས་འདུག དོན་ཚན་ ༦༢ ཅན་གྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དེའི་ནང་གཞན་ཡང་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་ལ་ཤུགས་སྣོན་སྔར་ལྷག་བྱེད་རྒྱུ་དང་།དེའི་ཐད་རྒྱ་ནག་བཅིང་འགྲོལ་དམག་དང་། ས་གནས་གཞུང་། དེ་བཞིན་དྲག་ཆས་དམག་བཅས་ཁུངས་སོ་སོའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་འགན་གསལ་བཀོད་བྱས་པ་མ་ཟད། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་ཚོང་གི་ཁྲོམ་རྭ་དང་། དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ས་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན། གཞན་ཡང་ནད་ཡམས་དང་ཆུ་ལོག མེ་སྐྱོན་སོགས་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་གནོད་འཚེ་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་གྱི་ལས་གཞི་བཅས་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་འདུགའདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ། འབུམ་རམས་པ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་ཐེངས་འདིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དེའི་གལ་གནད་ཀྱི་སྐོར་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་ཁུལ་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་ལས་གཞི་སྣ་མང་ཞིག་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་གིས་ཐེངས་འདིར་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་དེ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཡིན་ན་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་གནས་བའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་གི་རང་དབང་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་ཐེབས་ངེས་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བསྙད་འདོགས་འདྲ་མིན་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད། གཞི་རྩའི་ཐེངས་འདིའི་ཁྲིམས་གཞི་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཨུ་རུ་སུ་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡ། སོག་ཡུལ། རྒྱ་གར། འབྲུག་ཡུལ་སོགས་ཁྱོན་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༤ དང་ས་འབྲེལ་ཡོད་པའི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱིས་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ངོས་ནས་ད་བར་ས་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ཕལ་མོ་ཆེ་དང་མཉམ་དུ་ས་མཚམས་གཏན་འབེབས་ཟིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གར་དང་འབྲུག་ཡུལ་གཉིས་དང་ལྷན་དུ་ས་མཚམས་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་མ་ཐུབ་པར་དེ་མུར་ལྷག་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་མི་མང་བཅིང་འགྲོལ་དམག་གིས་སྔར་ལོའི་དབྱར་དུས་ཁོ་ནའི་རིང་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་མཐའ་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་དེ་སྔའི་གྲོས་མཐུན་བཞི་ཙམ་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཞིན་ཧྭ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན།ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ལོ་མཇུག་གི་བར་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་སུ་གྲོང་ཚོ་གསར་བ་ ༦༠༠ ལྷག་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང། སྤྱི་ལེ་ ༣༠༨༠ ལྷག་གི་གཞུང་ལམ་ ༡༣༠ ཙམ་གསར་རྒྱག    གཞན་ཡང་ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་དང་གནམ་ཐང་སོགས་ཀྱང་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་རེད།རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་Harsh Vardhan Shringlaམཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་བྱང་ཕྱོགས་ལ་དྭགས་ཁུལ་གྱི་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་སུ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གཉེར་བ་དེ་ཡིས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཞི་བདེ་དང་བརྟན་བརླིང་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྒྲགས་ཡོད་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་jaishankar མཆོག་གིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དང་ཞི་བདེ་གཞིར་བཞག་གི་ཐོག་ནས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུར་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ཨ་མདོ་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་གྱི་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཟླ་འགོར་འཛིན་བཟུང་གིས་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཡོད་འདུགབཞུགས་སྒར་ཀིརྟི་དགོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་གནས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཀ་ཉག་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་འདི་གའི་གསར་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལྟར་ན། འདི་ལོའི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་འགོ་ཙམ་ལ།  རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་གྲྭ་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཁོངས་ལྡན་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡང་།  ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཙོན་ཁང་གང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་མེད་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། གྲྭ་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ནི་ས་བྱི་ལོའི་ཞི་རྒོལ་དང་འབྲེལ་ནས་སྔ་རྗེས་སུ་ཐེངས་གཉིས་ཙམ་ལ་འཛིན་བཟུང་གིས། ཟླ་བ་བཞི་ཙམ་ལ་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་མྱོང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།  ད་ཆ་སླར་ཡང་ཐེངས་གསུམ་པར་འཛིན་བཟུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་ཀ་ཉག་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་སྔར་ལྷག་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པ་དང་འབྲེལ་ནས། ཐེངས་འདིར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་གནད་དོན་དེ་ཡང་ཟླ་བ་གཅིག་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་རྗེས་ནས་མ་གཏོགས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་ཡད་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད། གཞི་རྩའི་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ནི་རྔ་བ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་རྔ་སྲིབ་ཀ་ཉག་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་ཞིང་།  ་ཁོང་ཆུང་དུས་ནས་་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་དུ་གྲྭར་ཞུགས་ཀྱིས་སློབ་གཉེར་གནང་ཞོར་དུ།  ཀིརྟི་དགོན་པ་གཞུང་གི་གློག་ཀླད་སྡེ་ཚན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མུས་ཡིན་པ་དང་། དུས་རྒྱུན་ནས་ཁོང་པར་ལེན་སྒྱུ་རྩལ་ལ་དོ་དབྱིངས་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་ཟད། བོད་ཁུལ་དུ་པར་ལེན་འགྲན་བསྡུར་ཁག་ཅིག་གི་ནང་དུ་བྱ་དགའ་ཡར་རེ་འགའ་ཐོབ་མྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་ཕ་འདས་བའི་མཚན་ལ་རིག་ཁོ། ཨ་མའི་མིང་ལ་མིང་ལ་ཚེ་རིང་སྐྱིད་ཟེར་ཞིང་། ད་ཆ་ཁོང་དགོང་ལོ་ ༣༤ ཡིན་པའི་གྲྭ་གཞོན་དར་མ་ཞིག་ཡིན་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིའི་ Boston Celtic རུ་ཁག་གི་སིལ་སྤོལ་རྩེད་འགྲན་པ་ Enes Kanter ལགས་ཀྱིས་ཁ་སྔོན་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་བརྡ་ལན་ནན་པོ་གནང་ཡོད་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་ནང་ཁོང་གི་རུ་ཁག་གི་རྩེད་མོ་རྣམས་རྒྱང་སྲིང་བྱ་རྒྱུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་འདུག ཁ་སང་དང་དེ་རིང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། སྐུ་ཞབས་ Kanter ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ལམ་ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་ནང་བོད་མིའི་ལས་འགུལ་བ་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་སྐོར་རྒྱུས་ལོན་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༧༠ རིང་བོད་མི་རྣམས་ལ་གདུག་རྩུབ་ཚད་མེད་གཏོང་བཞིན་སྐོར་དང་བོད་ལ་རང་དབང་དགོས། བོད་ཀྱི་བདག་པོ་བོད་མི་ཡིན་ཞེས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་ནན་པོ་གནང་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་ཤུགས་ཆེར་ཁྱབ་བརྡལ་བྱུང་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གིས་སྐུ་ཞབས་ Kanter ལགས་ཀྱི་རུ་ཁག་གི་རྩེད་མོ་རྣམས་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་རྒྱང་སྲིང་བྱ་རྒྱུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ་དང་སྐུ་ཞབས་ Kanter ལགས་ཀྱི་མཚན་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་ Weibo ནས་ནག་སུབ་བཏང་འདུགརྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ Wang Wenbin ཡིས་རེས་གཟའ་ཕུར་བུ་འཆར་ཅན་སྐོང་ཚོགས་བྱེད་བཞིན་པའི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ Kanter ལགས་ཀྱིས་བསྒྲགས་གཏམ་དེ་ལྟར་སྤེལ་བ་ནི་རང་ཉིད་སྙན་གྲགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་དང་ལྷག་པར་དུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་དོ་སྣང་ཡོང་ཆེད་དེ་ལྟར་བྱས་པ་རེད་ཅེས་ཀྱི་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་འདུག བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་ང་ཚོས་བོད་ཐོག་ཕྱོགས་ལྷུང་ཅན་གྱི་བསམ་བློ་མེད་མཁན་ཚོར་དགའ་བསུ་ཡོད་ཅེས་དང་། རྒྱ་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་རིགས་བྱེད་མཁན་ཚོར་ངོས་ལེན་ནམ་ཡང་མེད་ཅེས་བཤད་འདུག ཀེན་ཊར་ལགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་དེར་ Twitter དྲ་ལམ་ཁོ་ནར་དེ་རིང་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་བར་དུ་གཟིགས་མཁན་འབུམ་བརྒྱད་ལྷག་བྱུང་འདུག  ཁ་སྔོན་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་ Boston Celtic དང་ New York Knicks ཞེས་སིལ་སྤོལ་རུ་ཁག་གཉིས་དབར་གྱི་རྩེད་འགྲན་སྐབས་ Kanter ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་ཨོ་སི་ཀྲོ་ལི་ཡར་གནས་བཞུགས་རྒྱ་རིགས་རི་མོ་བ་ Badiucao  ཞེས་པས་བོད་ལ་རང་དབང་དགོས་ཞེས་ཚིག་བརྗོད་བཀོད་པའི་ལྷམ་བཟོ་བཀོད་གནང་བ་ཞིག་གྱོན་ཡོད་འདུག་ཀྱང་རྩེད་འགྲན་དངོས་གཞི་སྐབས་ཁོང་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་མེད་པ་རེད།   སྐུ་ཞབས་ Kanter ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ཐད་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་རྐྱེན་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་སོགས་སུ་ཁག་ཅིག་གིས་ཁོང་རུ་ཁག་ནས་ཕྱིར་འབུད་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་བཏོན་བྱས་འདུག་ལ། ཉེ་ལམ་ཨ་རི་ནང་ཁོང་གི་རུ་ཁག་གི་རྩེད་འགྲན་སྐབས་སུ་བོད་མི་ཁག་ཅིག་གིས་རྩེད་འགྲན་གཟིགས་པར་བཅར་བ་དང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་བོད་ལ་རང་དབང་དགོས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དེ་གལ་ཆེར་གྱུར་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་འཁོད་པའི་སྦྱར་པང་བསྣམས་ནས་ཁོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་རྩེད་འགྲན་གཟིགས་པར་ཕེབས་མཁན་ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་ཁག་ཅིག་གིས་ཀྱང་སེམས་དགའ་པོའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བསྣམས་ཏེ་བོད་མི་དང་འདྲ་པར་སྒྲོན་པའང་མཇལ་རྒྱུ་མཐོང་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིས་གཙོས་པའི་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་མི་རིགས། ཧོང་ཀོང་། རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་བ་ཚོའི་ཐོག་ཏུ་སྤེལ་བའི་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྦྲགས་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེ་སྟོན་མུས་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་དགུན་དུས་ཨོ་ལམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་དེ་རིང་མིན་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིན་ནང་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་ཡོད་སྟབས་ཉེ་ལམ་ཨ་རིའི་ Ice dancer ཞེས་འཁྱགས་སྟེང་གཞས་འཁྲབ་མཁན་རྩེད་འགྲན་པ་ Evan Bates ལགས་ཀྱིས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཐོག་སྤེལ་བའི་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཐད་ཐུགས་ཚབ་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་དང་སྦྲགས། ཤིན་ཅང་ཁུལ་གྱི་གནས་སྟངས་ནི་འཇིགས་སྣང་ཅན་ཞིག་ཏུ་ཡིན་པས་ཁུལ་དེའི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་འགྲོ་བཞིན་པར་མོས་མཐུན་མེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གིས་གསུངས་པ་དེར་རྩེད་འགྲན་པ་གཞན་ཁག་ཅིག་ནས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་རེད།    

བོད་མདོ་སྨད་མཛོད་དགེ་སོག་ཚང་དགོན་གྱི་གྲྭ་དགེ་འདུན་གྲགས་པ་ལགས་མི་ལོ་ལྔ་ཡི་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཚང་ནས་གློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད་ནའང་། ད་ལྟ་གཟུགས་གཞིའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གནས་བབ་ཞན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁྲིན་འདུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྨན་ཁང་ཞིག་ཏུ་ཞག་སྡོད་ཀྱིས་སྨན་བཅོས་བྱེད་མུས་རེད་འདུག བོད་ནས་ཕྱི་ལོག་ཏུ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཕྱི་ཟླ་༨ པའི་ཟླ་མཇུག་ཙམ་ལ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དགེ་འདུན་གྲགས་པ་ལགས་གློད་གྲོལ་ཐོབ་ནས་རང་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་ཡོད་ཀྱང་ད་ཆ་ཁོང་མཁྲིས་པའི་ནད་གཞིའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཁྲིན་འདུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྨན་ཁང་དུ་སྨན་བཅོས་བྱེད་མུས་ཡིན་ཡང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་དུང་ཡང་ཁོང་གི་འགྲོ་འདུག་ལ་ལྟ་རྟོག་ནན་མོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག གཞི་རྩའི་དགེ་འདུན་པ་ཁོང་གློད་གྲོལ་བཏང་ནས་ཟླ་གཉིས་ཙམ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ནའང་། ཁོང་ད་དུ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྟ་རྟོག་གི་འོག་ན་ཡོད་པས་ཟླ་རེ་བཞིན་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་ཁང་ལ་ངེས་པར་དུ་ཐོ་འགོད་བྱེད་དགོས་བར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་མཛོད་དགེ་རྫོང་ཐང་སྐོར་སོག་ཚང་བཀྲིས་ཐེག་མཆོག་གླིང་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་དགེ་འདུན་གྲགས་པ་ལགས་དང་། བློ་བཟང་ཤེས་རབ་ལགས་གཉིས་རྒྱ་ནག་གིས་འཛིན་བཟུང་གིས་དུས་ཡུན་གང་འཚམས་ཤིག་གི་རིང་ལ་གར་ཡོད་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཀྱང་། ཕྱིས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༧ ཡས་མས་ཤིག་ལ་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་པ་བོད་རིགས་ཆང་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ཟེར་བའི་རྒྱལ་རོང་ཁྲོ་ཆུ་རྫོང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་ར་ཚོགས་ཏེ་དགེ་འདུན་པ་ཁོང་གཉིས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་དང་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་འབྲེལ་བ་གནང་པའི་ཉེས་མིང་འོག་གྲྭ་གྲགས་པ་ལགས་ལ་ལོ་ལྔ་བཙོན་འཇུག་དང་། གྲྭ་བློ་བཟང་ཤེས་རབ་ལགས་ལའང་ལོ་བཞིའི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་རེད། སྔོན་ཆད་ཁོང་གཉིས་ལ་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་སྐབས་ཁྲིམས་རའི་ནང་དོ་བདག་སྒེར་གྱི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ཁྲིད་པ་དང་དག་སེལ་གྱི་སྐད་ཆ་གང་ཡང་ཤོད་མ་བཅུག་པ་མ་ཟད། ཕ་མ་སྤུན་མཆེད་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་མ་བཅུག་པ་དང་། ཁྲིམས་ར་དངོས་སུ་ཚོགས་སྐབས་ཁྲིམས་རའི་ནང་ཟུར་ཉན་འགྲོ་མཁན་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་ནན་པོ་བྱས་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གྱི་ཁྲོད་ནས་བོད་ཕྱི་ནག་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཁྲོད་ལ་ལྟ་རྟོག་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་དུ་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་དང་ཁ་པར་སོགས་བཙན་འཕྲོག་གིས་ཞིབ་བཤེར། དེ་བཞིན་མི་སྒེར་གྱི་ནང་དུ་ཡང་སྔོག་བཤེར་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རིམ་པ་བྱུང་བཞིན་པ་དང་། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁུལ་དུ་ཡང་སོ་ཉུལ་གྱི་རིགས་སམ་གནས་ཚུལ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཡར་ཞུ་བྱེད་མཁན་ཡོད་ཚེ་དངུལ་དངོས་ཀྱི་རྔན་པ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་ད་ཆ་བོད་ཕྱི་ནང་གི་བར་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་དཀའ་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་སྟབས། བོད་མི་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་དང་ཁྲིམས་ཆད་བཅད་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དུས་ཐོགཏུ་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐོན་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།